Długo przyszło Nam czekać na konkretne ustalenia związane z NPRCz 2.0., zwłaszcza że oficjalne założenia możemy śledzić od lipca 2021 po wcześniejszych konsultacjach społecznych. Wiadomo, że państwowy budżet edycji 2021–2025 będzie rekordowy i wyniesie 635 mln zł w ciągu 5 lat. Jego znaczna część zostanie przeznaczona na poprawę oferty bibliotek publicznych, która powinna uwzględniać także nowości wydawnicze w różnej postaci – od formy tradycyjnej po ebooki i audiobooki. Wnioski o dofinansowanie można było składać do 15 września 2021 roku.
Dla kogo dotacja z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.?
W marcu pisaliśmy o wstępnych założeniach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0., idei, możliwościach realizacji. Wiadomo, że NPRCz 2.0. przeznaczony jest przede wszystkim dla bibliotek publicznych, które spełniają wymogi ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, dla bibliotek zorganizowanych jako samorządowe instytucje kultury, które tym samym są wpisane do rejestru instytucji kultury, a także dla samorządowych instytucji kultury, zawierających w swojej strukturze biblioteki publiczne i korzystających z przynajmniej jednego terminala cyfrowej wypożyczalni międzybibliotecznej Academica.
Terminal cyfrowej wypożyczalni jest warunkiem koniecznym, ale nie wystarczy go jedynie mieć, należy się także zalogować do Academicy – zaakceptować regulamin i dokonać ustawień. Punk ten wzbudza kontrowersje, zwłaszcza że często zainteresowanie terminalem jest znikome. Jeszcze większe obawy wywołuje jednak konieczność otwarcia biblioteki w sobotę, co było nieobowiązkowe ze względu na pandemię.
Czym jest wkład własny w NPRCz 2.0.?
Ważny jest zapewne także fakt, że biblioteka czy też instytucja kultury, ubiegająca się o dotację, musi mieć także wkład własny, który należy wydać od 1 stycznia do 30 listopada 2021 r. Do ostatniego dnia listopada należy także wykorzystać przyznaną dotację, co oznacza, że wszystko powinno być już zakupione i opłacone. Wkład własny obowiązuje przez 5 lat i uzależniony jest od grupy zamożności instytucji (grupa I – 50%, grupa II – 65%, grupa III – 80%).
To właśnie wkład własny budził największe obawy i kontrowersje, zwłaszcza że bardzo często gminy nie są na tyle zamożne, by finansować biblioteki. Za wkład własny możemy uznać publikacje i usługi zdalnego dostępu do e-booków i/lub synchrobooki, które kupiono na początku roku kalendarzowego, kiedy to otrzymano dofinansowanie.
Do kiedy składać wnioski w NPRCz 2.0.?
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0. to nadzieja na zwiększenie aktywności czytelniczej w bibliotekach publicznych. Wnioski NPRCz 2.0. na rok 2024 można było składać do 31 października 2023 roku.
Na co można wydać pieniądze z NPRCz 2.0.?
W ramach dofinansowania można zakupić publikacje w formie książek mówionych, pisanych alfabetem Braille’a i książek elektronicznych, multimediów, publikacji nutowych i kartograficznych, dostępnych na rynku księgarskim, drukowanych czasopism kulturalnych i społeczno-kulturalnych (mające charakter ogólnopolski, ukazujące się w formie od miesięcznika do rocznika).
Zupełnie nowym pomysłem jest możliwość zakupu usług zdalnego dostępu treści w formie ebooków, audiobooków, synchrobooków. Każda biblioteka sama zadecyduje o zakupie, a minimalna kwota dofinansowania wyniesie 1500 zł.
NPRCz 2.0. nie pozwala na zakup podręczników szkolnych, bryków, skrótów, streszczeń lektur szkolnych, programów i gier komputerowych, filmów i nagrań muzycznych, kolekcji historycznych od osób prywatnych czy z innych instytucji, książek i dokumentów z rynku antykwarycznego, gazet, czasopism elektronicznych, czasopism, które ukazują się częściej niż miesięcznik.
Ważne!
Jeśli chodzi o wkład własny, rodzaj produktów powinien być taki sam, jak w przypadku oferty możliwej do realizacji za pieniądze z dotacji. W przypadku, gdy biblioteka ma na przykład gry planszowe w ofercie, powinna mieć na nie odrębny budżet.
Warto także pamiętać, że tam, gdzie jest to możliwe, należy umieścić stempel na każdej publikacji z dofinansowania. Wzór stempla można pobrać ze strony Biblioteki Narodowej. Nowością jest fakt, że publikowane informacje o realizowanym zadaniu na stronie internetowej lub w mediach społecznościowych biblioteki/instytucji kultury należy konsultować przed publikacją poprzez adres nprcz2.0@nck.pl.
Kupuj książki tanio i sprawnie
Zrealizowanie dofinansowania spada przede wszystkim na dział gromadzenia zbiorów (czas do 30 listopada), natomiast opracowanie zbiorów to zadanie działu opracowania zbiorów (czas do 31 grudnia).
Pamiętajmy o tym, czemu ma służyć dotacja Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. Dzięki przyznanym pieniądzom warto zakupić publikacje, które są zgodne z oczekiwaniami i potrzebami czytelników. Właśnie dlatego najczęściej zakupu dokonują kierownicy filii, którzy w założeniu najlepiej znają użytkowników biblioteki.
Biblioteki i instytucje kultury mają wiele możliwości spieniężenia dofinansowania, a bardzo często robią to za pomocą panelu hurtowego w sklepach internetowych i hurtowniach książek. Zwracają przy tym uwagę na oferowany rabat. Często zdarza się tak, że instytucje szukają różnych hurtowni i różnych sklepów, a jest to związane z dynamicznie zmieniającym się rynkiem wydawniczym. Pamiętajmy także, że pandemia doprowadziła do tego, że wydawnictwa wydają tytuły ostrożniej i w mniejszych nakładach, wszystkie biblioteki robią zaś zakupy za duże pieniądze w podobnym czasie. Spieszcie się, ponieważ właśnie z tych powodów zakup działa na zasadzie: kto pierwszy, ten lepszy.
Sprawdź, co warto kupić
Jeśli wciąż nie jesteś pewien, co może spodobać się Twoim czytelnikom, warto przeprowadzić ankietę wśród użytkowników, a także śledzić portale biblioteczne, blogi, strony internetowe wydawnictw, księgarń, sklepów internetowych i hurtowni. Znajdziemy tam recenzje najważniejszych tytułów, nowości wydawnicze, topowe tytuły popularne w konkretnych środowiskach, rozgraniczanych również ze względu na wiek.
Przed dokonaniem zakupu warto dokładnie prześledzić wybrane pozycje – sprawdź na przykład czy zamawiane tytuły nie są kontynuacją, nie należą do cyklów i serii, czy książka nie ukazała się pod innym tytułem, a także, czy nie znajduje się w zbiorach innej filii. Wiele instytucji kultury i bibliotek zwraca także uwagę na recenzje – jeśli ocena danej publikacji jest kiepska, warto zastanowić się, czy zasadny jest jej zakup.
Na stronie sklepu internetowego Gandalf.com.pl znajdziesz wiele produktów, które są idealne, by spieniężyć przyznaną dotację w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.