Światowy Dzień Kostki Rubika. Na czym polega fenomen magicznej kostki?

Czy wiedziałeś, że Ernő Rubik układał swoją pierwszą kostkę 30 dni, a prawa do swojego wynalazku miał tylko na Węgrzech? Na świecie opatentował ją między innymi japoński inżynier Terutoshi Ishig. 17 kwietnia przypada Światowy Dzień Kostki Rubika. Sprawdź, co wiesz, a czego nie na temat gry logicznej uwielbianej na całym globie.

Kim jest Ernő Rubik?

Urodzony w 1944 roku węgierski architekt i rzeźbiarz Ernő Rubik wynalazł jedną z najpopularniejszych układanek logicznych w 1974 roku. W języku węgierskim wynalazek nazwany jest „magiczną kostką”, a sam Rubik układał ją aż miesiąc, podczas gdy aktualni mistrzowie potrafią ją ułożyć w zaledwie kilka sekund.

W 1983 roku Ernő założył Rubik Stúdió, a w 1990 roku został prezesem Węgierskiej Akademii Inżynierskiej. Dzięki temu stworzył organizację International Rubik Foundation, której celem jest wspieranie utalentowanych młodych inżynierów i projektantów. Aktualnie zajmuje się przede wszystkim rozwojem gier wideo.

Ciekawostki o Kostce Rubika

• Rubik stworzył swoją łamigłówkę, aby wyjaśnić studentom zasady przestrzenności i trójwymiarowości.
• Inspiracją dla tego pomysły miały być gładkie kamienie znad Dunaju. Rubik twierdził, że to one sprawiły, że pomyślał o cylindrycznych kształtach i sześcianie.
• Kostka wydawała się tak skomplikowana, że nikt nie chciał podjąć się jej produkcji. Nie wierzono, że można ją ułożyć. Rubik na każdym spotkaniu układał kostkę, by udowodnić, że jest to możliwe.
• Mówi się o 43 trylionach (43 252 003 274 489 856 000!) konfiguracji kostki Rubika.

• Najbardziej rozbudowana magiczna kostka miała konstrukcję 33x33x33.
• W 1978 roku węgierski profesor matematyki, Tamas Varga, wziął kilka kostek Rubika na międzynarodowy kongres w Helsinkach. Dał je znajomym z różnych krajów. Po niedługim czasie został poproszony o przesłanie większej ich ilości wraz z instrukcją ułożenia.
• W 1980 roku na kanale BBC wyemitowano pierwszy program o kostce Rubika. Wpłynęło to na popularność tej rozrywki w Wielkiej Brytanii.
• Pierwszy rekord w układaniu kostki wynosił 54 sekundy. W 1982 roku w Budapeszcie odbyły się pierwsze mistrzostwa świata w układaniu tej łamigłówki. Wygrał je szesnastoletni Amerykanin z wynikiem 22.95 sekund.
• Obecny rekord świata wynosi 3.47 sekund. Pamiętajmy jednak, że robot stworzony przez Alberta Beera w 2017 roku ułożył kostkę w 0,637 sekundy.

Speedcubing

Speedcubing, czy też speedsolving, to dyscyplina, która polega na jak najszybszym ułożeniu kostki Rubika i innych tego typu łamigłówek logicznych. Osoby, które zajmują się układaniem magicznej kostki na czas, nazywani są speedcuberami.

Oczywiście dyscyplina ma swoje przełożenie we wspomnianych już Mistrzostwach Świata. Do pewnego przełomu doszło, gdy pojawił się Internet, ponieważ to wtedy zaczęto tworzyć fora speedcubingowe, gdzie układający zaczęli dzielić się swoimi doświadczeniami.

W Polsce funkcjonuje Polskie Stowarzyszenie Speedcubingu, które zajmuje się organizowaniem zawodów w różnych miastach Polski. Mistrzostwa Świata w Bangkoku w 2011 roku wygrał Polak Michał Pleskowicz, ustanawiając wtedy nowy rekord.

W trakcie oficjalnych zawodów czas układania kostki definiuje się poprzez dwie wartości. Pierwszą z nich jest pojedyncze ułożenie (single). Drugą z nich jest ułożenie średnie (average), gdzie dwa skrajne z pięciu pomiarów, czyli najlepszy i najgorszy są odrzucane, natomiast średnia wyliczana jest z trzech środkowych odczytów stopera (average 3/5).  

Metody układania kostki Rubika

Layer By Layer (LBL)

Metoda LBL jest przeznaczona dla początkujących, ponieważ jest jedną z najprostszych strategii układania kostki Rubika.

Na początku układamy dwie pierwsze warstwy:

• Cross – ułożenie krzyża na jednej ze ścianek
• FLC (First Layer Corners), czyli dopasowanie (orientacja) i wymiana (permutacja) rogów pierwszej warstwy
• MLE (Middle Layer Edges), czyli dopasowanie (orientacja) i wymiana (permutacja) krawędzi środkowej warstwy

Następnie układamy ostatnią warstwę:

• ULCross’ (Up Layer Cross), czyli ułożenie krzyża na dolnej ściance
• PELL (Permutation of the Edges Last Layer), czyli wymiana krawędzi krzyża na górnej warstwie
• PCLL (Permutation of the Corners Last Layer), czyli wymiana rogów ostatniej warstwy
• OCLL (Orientation of the Corners Last Layer), czyli dopasowanie rogów ostatniej warstwy

Metoda Fridrich

Metoda CFOP została opracowana przez Jessicę Fridrich. Składa się z czterech etapów.

1. Cross – ułożenie krzyża na jednej ze ścianek
2. F2L (First Two Layers), czyli ułożenie pierwszych dwóch warstw, wsadzając na miejsce 4 pary klocków – chodzi o narożnik i krawędź (tzw. slot)
3. OLL (Orientation of the Last Layer), czyli ułożenie koloru na ostatniej warstwie
4. PLL (Permutation of the Last Layer), czyli zamiana miejscami klocków ostatniej warstwy

Metod układania kostki Rubika jest wiele. Wśród nich znajdziemy również metodę Petrusa, która umożliwia ułożenie dwóch pierwszych warstw intuicyjnie bez nauki algorytmu (który jest sekwencją określonych ruchów w kostce), a jest to możliwe w 45-60 ruchach.

W Internecie znajdziesz różnego typu tutoriale, które w prosty i klarowny sposób przedstawią Ci sposoby układania magicznej kostki. ?

Ciekawostki o kostce Rubika (ciąg dalszy)

• Czy wiesz, że częste układanie kostki Rubika może prowadzić do choroby? Cuboholics to określenie na obsesyjnych fanów kostki, którzy chorują na „kubistyczne uszkodzenia” kciuka lub nadgarstka.
• Czy wiesz, że istnieje kostka Rubika wykonana z litego złota? Jest wysadzona 23 tysiącami ametystów, 34 tysiącami rubinów i 34 tysiącami szmaragdów. Jest to najdroższa kostka Rubika świata i kosztuje 1,5 mln dolarów.
• Czy wiesz, że największa kostka Rubika waży 100 kg i jest 20 000 razy większa od oryginału? Bok tej kostki liczy 1,56 metrów, a stworzył ją Tony Fisher, dlatego nazywa się ją kostką Fishera. Najmniejsza kostka ma zaś 6 mm.
• Czy wiesz, że kostka Rubika rozwija zdolność zapamiętywania i postrzegania geometrycznego? Dzięki niej równie szybko możesz przyswajać informacje. Jest to przydatne w wielu dziedzinach nauki, chociażby w matematyce.
• Na platformie streamingowej Netflix dostępny jest dokument o speedcuberach pt. The Speed Cubers. W tym roku pojawiła się informacja, że Ashok Amritraj przygotowuje film o kostce Rubika. Czy okaże się równie wielkim hitem, jak serial o szachach?

Z okazji Światowego Dnia Kostki Rubika wszystkim miłośnikom tej logicznej układanki życzymy powodzenia i jak najlepszego czasu.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej o historii kostki Rubika, sięgnij koniecznie po książkę „Rubik. Fascynująca historia najbardziej znanej łamigłówki świata”

Pamiętajcie również, że w Naszej ofercie znajdziecie różnego rodzaju gry klasyczne i logiczne. Zapraszamy na Gandalf.com.pl.