Czarne góry (twarda)

Są autorzy, których każda książka zasługuje na miano dzieła literackiego. W moim odczuciu takim wyjątkowym pisarzem tworzącym z rozmachem wykraczające poza ramy gatunku, wielowątkowe, piękne powieści jest Dan Simmons, który niezależnie do tego czy idzie w horror, powieść historyczną, science-fiction, czy kryminał czyni to fenomenalnie.

W tym roku z przyjemnością pochłonęłam już dwa tomiszcza spod pióra Autora ? ?Trupią otuchę? i ?Piąty kier? ? w obłędnych wydaniach od Wydawnictwa Vesper, a dziś przyszedł czas na trzeci. ?Czarne góry? to powieść historyczna sięgająca końca XIX i początku XX wieku w Ameryce. Czasy krwawych walk pomiędzy osadnikami i rdzennymi mieszkańcami tych ziem. Zagarniania kolejnych terytoriów, pozbawiania Indian ich tożsamości, kultury i zwyczajów.

Na zachodzące zmiany patrzymy oczami Paha Sapy, Indianina, który dzięki swojemu darowi dostrzega nie tylko smutną dla jego ludu wizję przyszłości, ale i poczuwa się w obowiązku, by jej zapobiec. Towarzyszymy mu w drodze jego życia począwszy od czasu, gdy jako chłopiec uczestniczący w bitwie zostaje opanowany przez ducha generała Custera, a skończywszy na przyglądaniu się procesowi realizacji jednej z najbardziej spektakularnych rzeźb w skale Mount Rushmore.

W opowieści prowadzonej dość niespiesznie, z wieloma retrospekcjami i przemyśleniami głównego bohatera zmierzamy do konfrontacji, do tego jednego momentu, na który Paha Sapa czekał całe życie. Czy właściwie zinterpretował swą wizję z dzieciństwa o czterech niszczących wszystko olbrzymach?

Na tę powieść można patrzeć pod różnymi kątami i jak światło przechodzące przez pryzmat będzie mienić się wieloma barwami. Bo otrzymujemy historię nie tylko człowieka, ale i jego ludu, który krzywdził i był krzywdzony. Wchodzimy głęboko w świat wierzeń i rytuałów rdzennych mieszkańców Ameryki, ale też dostrzegamy perspektywę osadników za sprawą przemawiającego do Paha Sapy ducha generała Custera. Powstająca rzeźba twarzy czterech prezydentów dla jednych jest powodem do dumy, dla innych zbezczeszczeniem ich świętych miejsc.

To powieść niebywale melancholijna o nieuchronności tego, co nadchodzi, o życiu, w które wpisana jest strata - tożsamości, poczucia przynależności, rodziny. Ukazująca niezmienność ludzkiej natury mimo upływu tysięcy lat, ale i światełko nadziei. Czy płonnej?

Lubicie twórczość Dana Simmonsa?????? Ja bardzo cenię sobie jego książki, dlatego gdy tylko zobaczyłam, że wydawnictwo_vesper wypuszcza "Czarne Góry" wiedziałam, że muszę to przeczytać! ???? Autor nieźle mnie jednak zaskoczył, serwując historię kompletnie inną niż dotychczasowe. Czy było to zaskoczenie na plus? O tym za chwilę. ????

Głównym bohaterem książki jest Paha Sapa - Indianin ze szczepu Siuksów. Jest on przekonany, że gdy był małym chłopcem, opętał go duch generała Custera. ???? Wierzenia mówią, że duch ten ma być z nim do czasu, aż Paha Sapa pozwoli mu odejść. Pewnego razu Indianin doznaje przerażającej wizji, z której dowiaduje się o przyszłych losach swego ludu. ???? Aby nie dopuścić do tragedii postanawia raz na zawsze pozbyć się nawiedzającego go ducha. ??????????? Wybiera najbardziej według niego odpowiedni moment - dzień odsłonięcia przez Franklina Delano Roosevelta rzeźby jednej z czterech głów amerykańskich prezydentów na górze Rushmore.

Tak jak pisałam wyżej, Simmons zaskoczył mnie, ponieważ napisał coś kompletnie innego niż dotychczas. I choć z początku miałam niemałe trudności z wciągnięciem się w tę historię, to po pewnym czasie przepadłam w niej całkowicie. ???? Jest to książka trudna, wymagająca pełnego skupienia, w której nie znajdziemy rwącej na złamanie karku akcji ani przerażających momentów rodem z horroru. ??????? Jest to opowieść posiadająca bardzo rozbudowaną warstwę obyczajową, mocno skupiająca się na historii Ameryki i jej rdzennych mieszkańców, pełna filozoficznych dywagacji oraz budzących grozę i odrazę opisów krwawych bitew, ???? wybijania plemion przez bezwzględnych żołnierzy czy okrutnego skalpowania przez Indian. ???? Całą tę historię poznajemy z perspektywy Paha Sapy, ale też jego wroga, generała Custera.

"Czarne Góry" to napisana z wielkim polotem, bardzo wartościowa i mądra książka. To opowieść, która przeraża, ale też smuci, wzrusza i zmusza do głębokich przemyśleń. Gorąco polecam??????

?Ujrzę cię ponownie okiem serca.
(Toksha ake cante ista wacinyanktin ktelo.)?

Gorąco zachęcam do sięgnięcia po książkę, fenomenalna przygoda czytelnicza, znakomita okazja do wejścia w świat pieśni Naturalnych Wolnych Istot Ludzkich i burzliwej historii Ameryki od drugiej połowy dziewiętnastego do lat trzydziestych dwudziestego wieku. Dan Simmons wyjątkowo rzetelnie przygotował się do napisania powieści będącej fabularyzowaną formą prawdziwych miejsc, osób, zdarzeń i okoliczności. Z ogromnym zaciekawieniem podążałam śladem Paha Sapy, począwszy od jego niezwykłego zetknięcia się w wieku jedenastu lat z czymś na kształt duchowej egzystencji generała George?a Amstronga Custera (Długie Włosy), nie do końca zrozumiałej przez niego Wizji na zboczach Czarnych Gór, poprzez niewolę w armii generała George?a Crooka (Szary Lis), pracę w kopalni jako Billy Powolny Koń, a następnie jako głównego strzałowego przy rzeźbieni pomnika czterech głów amerykańskich prezydentów na granitowej górze Rushmore (wówczas Billy Slovak).

Autor uwzględnił nie tylko barwnie oddał fragmenty indiańskiej historii, znaczących postaci, świętych miejsc, wierzeń, zwyczajów, ceremonii, znaczeń i dziecięcych zabaw, ale również magnetyzującego dla rdzennych mieszkańców ducha pradawnych skał, boskiej góry i świętego daru pełnego tajemniczej siły. Wszystko umiejscowił w kontekście pragnień, zamierzeń i krwawych czynów ducha białego człowieka ? wasicuna. Poprowadził szlakiem bitew i potyczek, spektakularnej Światowej Wystawy Kolumbijskiej (już wcześniej opisanej przez Simmonsa w książce "Piąty kier", ale i tak przyjemnie było ponownie ją odwiedzić), widowiska trupy Billa Cody?ego o Dzkim Zachodzie, uprzemysłowienia cywilizacji amerykańskiej, dynamicznego rozwoju Nowego Jorku, w tym budowy mostu Brooklińskiego. Kiedy rozpocznie się wasze spotkanie z powieścią, natychmiast zorientujecie się, że trafiliście na coś szczególnego, silnie wciągającego i porywającego. Zanurzycie się w świat ?małych wizji dotykających wstecz? i ?małych wizji dotykających naprzód?, gmatwaniny wspomnień, głosów, dźwięków i obrazów.

Przeżycia członka lakockiego plemienia mieszają się z retrospekcjami wysokiego oficera kawalerii amerykańskiej, a w tle migawki z życia wodza Szalonego Konia, obrońcy Indian i wroga ekspansji USA na Wielkie Równiny. Będziecie mieli okazję spotkać się z historykiem i poetą Doanem Robinsonem, poznać osobowość malarza i rzeźbiarza Gutzona Borgluma, zetknąć się z historykiem i pisarzem Henrym Adamsem, zerknąć na wybitnego norweskiego odkrywcy Jana Sigersona, podziwiać inżynierów budownictwa Johna i Washingtona Roeblinga, oraz innych. Przekonacie się, jak wiążącą moc ma myśl, że chociaż nie ma żadnego planu dla wszechświata, to istnieją konkretne ukrzyżowania i nowe narodziny dla każdego z nas. Świat ewoluuje w latach dumy dla jakiegoś ludu, bogów wysłuchujących swoich wyznawców, ziemi żyjącej dla nich, a kończy się upadkiem przeszłości i wkraczaniem nowego. A najbardziej samotny człowiek, który stracił imię, krewnych, honor, żonę, syna, bogów, przyszłość, nadzieję i wszelką powierzoną mu świętość, jednak pozostawia coś po sobie w kolejnych pokoleniach, a oni z kolei obdarzają czymś innych.