Ebook Podstawowe zagadnienia współczesnej psychiatrii mobi,epub

zą lekarzy - w tym też psychiatrów - wypowiadanie się za koncepcją dualistyczną czy holistyczną natury ludzkiej, należy to do filozofów. Niemniej jednak z praktycznego punktu widzenia lekarz musi stać na stanowisku jedności psychiczno-fizycznej człowieka, stale się bowiem styka z nierozerwalnością obu aspektów ludzkiej natury, stale jest świadkiem, jak stan psychiczny odzwierciedla się w stanie somatycznym, a somatyczny - w psychicznym. Najwygodniejszą dla niego hipotezą roboczą jest pogląd, według którego to, co psychiczne, jest subiektywnym aspektem życia. W tym ujęciu ,,dusza" byłaby udziałem nie tylko człowieka, ale wszystkiego, co żyje. Sąd taki musi oczywiście pozostać zawsze hipotetyczny, choćby ze względu na niemożliwość komunikowania się ze światem zwierzęcym i roślinnym. Pewne analogie, jakie obserwuje się między zachowaniem się zwierząt a ludzi, pozwalają przypuszczać, że i przeżycia związane z analogicznymi zachowaniami są zbliżone. Poza przypuszczenia i domysły wyjść jednak nie można. W każdym razie psychologia zwierząt jest nauką bardzo pomocną w zrozumieniu podstawowych zjawisk psychicznych. NORMA I PATOLOGIA TRUDNOŚCI DEFINICJI Psychiatria, jak nazwa wskazuje, zajmuje się leczeniem ,,duszy", leczy to, co jest chore. Z miejsca więc nasuwa się pytanie, która ,,dusza" jest chora, a która zdrowa. Jak je od siebie odróżnić? Jakie przeżycia i formy zachowania się traktować jako zdrowe, czyli normalne, a jakie jako chore, czyli patologiczne? O kim można powiedzieć, że jest chory psychicznie, a o kim, że jest zdrowy? Czym jest zdrowie psychiczne i czy w ogóle coś takiego istnieje? Jeśli atrybutem zdrowia fizycznego jest dobre samopoczucie i brak cierpień fizycznych, czy można te same kryteria stosować w odniesieniu do zdrowia psychicznego? Czy człowiekiem zdrowym psychicznie jest ten, który nie cierpi i czuje się szczęśliwy? Czy taki człowiek w ogóle istnieje? Pytań tego typu nasuwa się wiele każdemu, kto zetknie się z problemem zdrowia i choroby psychicznej. Czytając podręcznik psychiatrii, można prawie każdego objawu u siebie się doszukać i często się zdarza, że studenci pod wpływem lektury podejrzewają siebie o chorobę psychiczną, mimo że nikt nie ma wątpliwości co do prawidłowości ich stanu zdrowia psychicznego. Objawy bowiem znamionujące zaburzenia psychiczne wystąpić mogą przejściowo u każdego człowieka. Nie ma chyba człowieka, który by nie odczuwał panicznego lęku, skrajnego przygnębienia czy stanu radosnego podniecenia, który by nie miał nigdy nastawień urojeniowych, zawsze myślał i mówił logicznie, nigdy nie uległ zaburzeniom percepcji itd. - by wymienić ważniejsze objawy z tzw. ,,wielkiej psychiatrii", tj. zajmującej się chorymi już wykluczonymi z grona ludzi normalnych. Gdyby jeszcze w świat przeżyć podlegających psychiatrycznej ocenie włączyć ,,marzenia" senne, nikt chyba nie byłby wolny od stempla choroby psychicznej. Można temu rozumowaniu zarzucić, że o zdrowiu czy chorobie psychicznej nie decydują skrywane myśli, uczucia, marzenia we śnie i na jawie, ale dla każdego widoczne zachowanie się. W tym jednak ujęciu zadania psychiatrii ograniczałyby się tylko do oceny i korekcji zachowania; to, co chory przeżywa, pozostałoby dla psychiatry obce i nieznane. Byłoby to zwężenie zakresu psychiatrii jako dyscypliny medycyny zajmującej się leczeniem ,,duszy", czyli subiektywnego aspektu życia człowieka. Z drugiej jednak strony nawet dziecko potrafi rozpoznać człowieka nerwowego, dziwaka czy chorego psychicznie. Wyczulenie na patologię zachowania się jest, jak się zdaje, większe u dzieci niż u dorosłych. Wiadomo, z jaką łatwością wychwytują dzieci dziwactwa swych nauczycieli, które dla dorosłych są często niedostrzegalne. Z wiekiem jakby tolerancja na patologię zachowania się wzrasta. Jeden z twórców psychiatrii klinicznej, Eugeniusz Bleuler, zwykł był w wątpliwych przypadkach zaburzeń psychicznych opierać się na reakcji dzieci. Co więcej, zwierzęta domowe, zżyte ze swoim panem, czasem są pierwszymi żywymi istotami z jego otoczenia, które zauważają jego nienormalne zachowanie i reagują nań zwykle lękiem. Czyżby więc zachowanie ludzkie było ujęte w ścisłe normy, których przekroczyć nie wolno, by nie stać się innym i obcym (varius - inny, różny, stąd polskie: wariat, a francuskie aliene, od łacińskiego alienus - obcy)? Bardzo łatwo znaleźć się poza kręgiem ludzi normalnych. Wystarczy np. wdziać na siebie strój nie przewidziany na daną okazję, np. pójść na uroczystą wizytę w kąpielówkach, a na plażę w smokingu, lub zachować się niestosownie do sytuacji - śmiać się na pogrzebie, a płakać na zabawie, pokazać język w czasie wykładu, mieć wyraz twarzy nieodpowiedni do treści prowadzonej rozmowy, załatwiać potrzeby fizjologiczne na oczach wszystkich l