Tęsknota nachodzi nas jak ciężka choroba. Korespondencja wojenna rodziny Finkelsztejnów (1939-1941) (twarda)

o Szloj­me­go, to z po­sta­no­wie­nia Two­jej Ryw­ki i my rów­nież gdzie in­dziej nie bę­dzie­my się ru­szać, to ma Ci dać do zro­zu­mie­nia, że nie jest tak, jak so­bie wy­obra­żasz, mu­si­my się do wa­run­ków obec­nych przy­zwy­cza­ić i już je­ste­śmy przy­zwy­cza­jo­ne i wca­le nie­źle. Mój dro­gi, py­tasz się, gdzie jest praw­da co do Two­ich dzie­ci, jak wy­glą­da­ją, to bądź pew­ny, że do­praw­dy do­brze wy­glą­da­ją, nie do po­zna­nia uro­sły na ład­ne i duże dziew­czy­ny. Te­raz jest świę­to Wiel­ka­no­cy i bar­dzo swo­bod­nie świę­tu­je­my, ku­pi­li­śmy nie­któ­re rze­czy nowe do ubra­nia. Świę­to mamy ład­ne i wszyst­ko było [moż­na] do­stać, na­wet w do­wol­nych ilo­ściach macy205. Mój dro­gi, Ty w ogó­le do nas nie pi­szesz o so­bie, jak ty ży­jesz i jak Ci się po­wo­dzi, czy masz już ja­kieś za­ję­cie i gdzie u kogo je­steś, że­byś jed­no wie­dział, że bę­dąc tam, masz tyl­ko my­śleć o so­bie, o nas że­byś wca­le nie my­ślał, bo my je­ste­śmy u sie­bie, a Ty je­steś na ob­czyź­nie. Od Cie­bie żad­nej po­mo­cy ma­te­rial­nej nie po­trze­bu­je­my, daj nam Boże aż do zo­ba­cze­nia się z Tobą nie go­rzej. Nie­raz na­wet my­śli­my, że w ogó­le nie po­trze­ba się prze­pro­wa­dzić i cze­kać do koń­ca, a póź­niej zo­ba­czyć, co zro­bić. Two­je bra­cia Mar­kin­del206 się prze­pro­wa­dzi­li i na pew­no do Cie­bie pi­sa­li z no­we­go miesz­ka­nia o nas. Moja có­recz­ka Ne­cham­cia przy­po­mi­na Ci[ebie] co­dzien­nie, jak pa­trza na Twój por­tret: Cha­im, Cha­im. Cha­na jest zdro­wa, tyl­ko źle wy­glą­da. Pisz czę­sto i dużo, aże­by było co czy­tać i kie­dy masz na­dzie­ję z nami się zo­ba­czyć? Koń­czę pi­sa­nie z na­dzie­ją, że wszyst­ko bę­dzie do­brze, bądź zdrów i po­kłoń się wszyst­kim, co Cię miło przyj­mu­ją, osob­no dla Ki­we­go z ro­dzi­ną (niech tak­że na­pi­sze kil­ka słów). Twoi Cha­na, Abram, Ne­cham­cia PS Na­pisz do mnie od­dziel­nie kil­ka słów. War­sza­wa, 25 kwiet­nia 1940 Ko­cha­ny Cha­im­ku[!] Te­raz otrzy­ma­łam kar­tę od cie­bie, któ­rą na­pi­sa­łeś do dzie­ci, bar­dzo mnie cie­ka­wi te pań­stwo Jam­pol­ski. Pro­szę cie­bie, na­pisz do­kład­nie, kto to jest? Mój dro­gi, dwa dni temu wy­sła­łam ob­szer­ny list, w któ­rym przy­rze­kłam ci pi­sać czę­sto i do­trzy­mu­ję sło­wo. Więc te­raz mamy świę­to208. Praw­dę po­wie­dziaw­szy, w świę­ta tę­sk­no­ta za tobą jest znacz­nie więk­sza niż do­tych­czas, nie wiem, czy to wio­sna tak dzia­ła, czy świę­to? Zo­staw­my to, bo nie ma na to rady! Co sły­chać u cie­bie, gdzie ty spę­dzi­łeś świę­to? Kiwe wi­docz­nie jest taki bo­gacz jak my! Ca­łu­ję Cię, tak jak byś był przy tym. Ukło­ny od wszyst­kich dla wszyst­kich. Dzie­ci od­dziel­nie pi­szą, Ryw­ka War­sza­wa, 7 maja 1940 Ko­cha­ny mój!!! Co u Cie­bie sły­chać, co po­ra­biasz? U nas nic no­we­go. Dni mi­ja­ją b[ar­dzo] mo­no­ton­nie, bo do no­we­go try­bu ży­cia przy­zwy­cza­ili­śmy się. Bar­dzo się cie­szy­my, że Iza­ak210 Ci przy­rzekł nami się opie­ko­wać. Czy otrzy­ma­łeś już na­sze zdję­cia? Dziś ja­dły­śmy obiad w kuch­ni Gu­zi­ka211, obiad spe­cjal­nie dla dzie­ci do 16 l. Obiad b[ar­dzo] nam sma­ko­wał. U nas robi się co­raz cie­plej. Tat­ko, na­pisz, czyś coś ku­pił so­bie do ubra­nia, prze­cież nic z sobą nie za­bra­łeś. Mu­szę zo­sta­wić miej­sce dla Awi­wy. Wo­bec tego ukło­ny dla krew­nych, dla Na­chbu­szów i Jam­pol­skich. Ca­łu­ję Cię b[ar­dzo] ser­decz­nie, Es­ter Cha­im­ku Ko­cha­ny! Wy­obraź so­bie, że Awi­wa nie chce już pi­sać, ona chce do cie­bie, ona chce z tobą roz­ma­wiać, z tobą ra­zem być. Ja w zu­peł­no­ści się z nią zga­dzam. Oj!!! Kie­dy to bę­dzie? Kto wie, Two­ja Ryw­ka War­sza­wa, 7 maja 1940 Mój dro­gi Cha­im­ku!!!! Już znów mi­nę­ło kil­ka ty­go­dni bez li­stu od cie­bie. Przy­pusz­czam, że lada dzień na­dej­dzie list od cie­bie, ale ja nie cze­kam na list. Przy­rze­kłam ci, że czę­sto będę pi­sa­ła, więc do­trzy­mu­ję obiet­ni­cy. Mój ko­cha­ny, nie martw się o nas, u nas wszyst­ko w po­rząd­ku, nic nam nie bra­ku­je oprócz cie­bie. Ale to zna­czy się bar­dzo, a bar­dzo wie­le. Co sły­chać u cie­bie? Mia­łam ukłon od cie­bie, żeś był w Fi­la­del­fii213, jak ty się tam ba­wi­łeś? Czy dłu­go tam by­łeś? Pro­szę cię, pisz mi o wszyst­kiem. Chy­ba wiesz, jak to wszyst­ko mię in­te­re­su­je, naj­waż­niej­sze, co ty za­mie­rzasz ro­bić, jak tak da­lej pój­dzie be