Rzym to ja (twarda)

Rzym to Ja to pierwsza część sagi o Juliuszu Cesarze autorstwa Santiago Posteguillo. Cykl ma liczyć kilka tomów (premiera pierwszego była w 2022 r.). Czasowo pierwsza powieść dotyczy okresu, który obejmuje źródłowo spore luki w historii życia Juliusza Cezara. Należy pamiętać, że to fikcja historyczna. Posteguillo po prostu zajął się tym, co udokumentowane, a na potrzeby książki odtworzył to, czego brakuje. Efektem tej symbiozy jest dobra i solidna powieść. Właściwie tylko maniaków historii interesuje wypunktowanie błędów merytorycznych w tej powieści, ale zostawmy to - laika nie będzie bowiem to interesowało. Warto jednak pamiętać, że niektóre wydarzenia historyczne nie pokrywają się dokładnie w latach, które opisuje autor. Jak to bywa w przypadku tego typu powieści, występują więc nieścisłości historyczne, na które autor zwraca zresztą uwagę w nocie.
Gajusz Juliusz Cezar (łac.: Gaius Iulius Caesar) (100 p.n.e./102 p.n.e - 44 p.n.e.) był rzymskim politykiem, wodzem, dyktatorem i pisarzem. Autor w pierwszej części skupia się więc na dzieciństwie i młodości Cezara, który był potomkiem starożytnej rodziny patrycjuszowskiej, wywodzącej swoje korzenie od Eneasza i bogini Wenus. Opisane zostały wydarzenia z życia Cezara począwszy od dzieciństwa, aż do momentu, w którym po raz pierwszy pojawia się jako przywódca ludu. W tle występują postacie bliskie Cezarowi: jego matka Aurelia; jego wuj i siedmiokrotny konsul Gajusz Mariusz, żona Cezara Kornelia, potężny Sulla, jeden z głównych przyjaciół Tytus Labienus i inni. Historia została napisana, nie ma więc niespodzianek. Owi bohaterowie są jednak jednowymiarowi: dobrzy i źli.
Prym w tej części wiedzie jednak proces przeciwko Gnejuszowi Korneliuszowi Dolabelli, senatorowi, doradcy przywódcy optymatów Lucjusza Korneliusza Sulli. W 77 r. przed Chrystusem wpływowy senator Dolabella został oskarżony o popełnienie licznych zbrodni podczas sprawowania konsulatu, a oskarżenie przeciwko niemu poprowadził mający wówczas 23 lata Juliusz Cezar. Młody mężczyzna jako jedyny ośmiela się występować w charakterze prokuratora przeciwko potężnemu, bogatemu i skorumpowanemu Dolabelli. Cezar przegrał proces, ale ów epizod pomógł mu zyskać rozgłos, zwłaszcza wśród wrogów. Sam Sulla, który już jako nastolatek ogłosił go wyjętym spod prawa, ostrzegał przed niebezpieczeństwem, jakie stanowi dla optymatów. Według źródeł rzymskich dyktator zdawał sobie sprawę, że młody Cezar może być jeszcze większym rywalem niż przywódca popularów Gajusz Mariusz, wielki antagonista Sulli. Warto nadmienić, że w różnych częściach trwającego procesu, w formie ?wspomnień?, omówione zostały poprzednie lata dzieciństwa, dorastania i młodości Cezara. Innym przykładowo wielkim wydarzeniem z młodości Cezara, o którym jest mowa w powieści, jest oblężenie Mityleny na wyspie Lesbos podczas wojny z królem Pontu Mitrydatesem. Są więc w powieści także opisane bitwy.

Doszukałam się informacji, że po pierwszej powieści, autor planuje wydanie jeszcze pięciu. Mają one za zadanie przeprowadzić czytelnika przez całe życie Cezara, aż do jego śmierci w idy marcowe roku 44 p.n.e. Książka jest dobra, ale momentami miałam wrażenie, że niektóre fragmenty są zbudowane na potrzeby jej sprzedaży. Utrzymany jest czas przeszły, wskazana datacja i miejsca akcji. Niektóre dialogi i rozwiązania scen mają charakter dydaktyczny i nieco infantylny. Wydaje się też, że tytuł został celowo skopiowany ze słów Ludwika XIV - LÉtat, cest moi. Zwrot ten symbolizuje absolutyzm monarchiczny. Doceniam jednak, że do powieści dodane zostały: spis postaci, mapki bitew, słownik łacińskich słów oraz drzewo genealogiczne. Powieść jest absorbująca i dobra, ale nie nazwałabym ją wybitną.

Przez większość książki miałam wrażenie, że od czasów starożytnych tak naprawdę niewiele się zmieniło. Te wszystkie intrygi, dylematy, manipulacje, cała polityka jednym słowem, to przecież wciąż bardzo trudna, brutalna i niebezpieczna gra.

Różne zawiłości historyczno-polityczne trochę mnie spowalniały w lekturze, ale jeśli ktoś właśnie w takich powieściach się lubuje, to na pewno jego ocena będzie wyższa. Od pierwszych stron czuć powagę sytuacji, łatwo uwierzyć w ten świat i przenieść się wyobraźnią do dawnego Rzymu. Widać przede wszystkim pasję autora wobec tego tematu.

Polecam czytelnikom, którzy żyją historią i polityką. Posteguillo zręcznie żongluje wiadomościami, przeplata przeszłość z przyszłością, trzyma odbiorcę w napięciu.