Hyperion (twarda)

Rzadko zaczynając książkę mam jakieś szczególne oczekiwania wobec niej. Również w przypadku Hyperiona było podobnie. Co prawda notka wydawnicza pozwalała mieć nadzieje, że będzie to książka co najmniej dobra, jednak nieraz już dałem się „oszukać” w taki sposób.
Na szczęście w przypadku Hyperiona nie może być mowy o rozczarowaniu. Książka jest naprawdę wyśmienita. Z każdą kolejną stroną historia (a właściwie historie) w niej opowiedziana niemal nie pozwala oderwać się od czytania. Raz rozpoczętego opowiadania praktycznie nie da się już przerwać i musiałem zapłacić za to kilkoma ciężkimi dniami w pracy z powodu niewyspania.
Książka składa się opowieści snutych przez pielgrzymów, którzy nieuchronnie zbliżają się do celu swojej podróży, gdzie czeka na nich śmierć. Wszyscy są świadomi tego, że szansa na spełnienie życzenia przez krwiożerczego Chyżwara jest praktycznie żadna. Każdy z pielgrzymów przeżył w swoim życiu tragedię, która położyła się piętnem na jego dalsze życie .Przyznam, że szczególnie historia Kapłana sprawiła, że jeszcze długo leżałem na łóżku i nie mogłem zasnąć, czując lekkie pieczenie na piersiach. Również opowieści Naukowca i Żołnierza bardzo przypadły mi do gusty. W pozostałych opowieściach pisarz bawił się konwencjami literackimi, co niekoniecznie mi osobiście odpowiadało, jednak nie oznacza to, że te opowieści były przez to gorsze.
Do tego wszystkiego ostania scena naprawdę powala, gdyż autor zakończył w sposób zupełnie nieprawdopodobny i właściwie niewiadomo, czy się śmiać czy płakać.
Można by naprawdę długo pisać o tej książce, jednak nie chcę tu nikogo zanudzać, ale myślę, że czystym sumieniem mogę polecić tą pozycję każdemu, kto lubi S-F. Ja sam natychmiast pobiegłem do księgarni, żeby być świadkiem Upadku Hyperiona.

Dana Simmonsa z całą pewnością stworzył powieść, którą zaklasyfikować można jako "fantastykę z ambicjami?.
Jako że jest to przykład space opery, tło historii stanowią wyprawy międzygwiezdne, podróże po różnorakich planetach, a także liczne wynalazki i zaawansowane (na przykład sztuczna inteligencja).
Podstawę fabuły utworu stanowi podróż, którą odbywa grupa pielgrzymów wyznaczonych przez Kościół Dzierzby, aby dotrzeć do tajemniczego miejsca zwanego Grobowcami Czasu na tytułowej planecie o nazwie Hyperion. Każdy z pątników ma inny powód, aby tam dotrzeć i przedstawi go, opowiadając historie swojego życia. Niektóre opowieści odbiorcę wzruszą, a inne napełnią grozą. Dzięki takiej różnorodności każdy w ?Hyperionie? może znaleźć coś dla siebie, co czyni z tej pozycji naprawdę interesującą i uniwersalną lekturę.

Opowiada ona o losach siedmiorga pielgrzymów, którzy w obliczu zbliżającej się nieuchronnie wojny międzygalaktycznej przybywają na tajemniczą planetę Hyperion. Ich zadaniem jest dotrzeć do mitycznych grobowców czasy, żeby znaleźć w nich budzącą grozę istotę - Dierzbę, zwaną też Władcą Bólu. Prawdopodobnie zna ona metodę, która pozwoli zapobiec zagładzie całej ludzkości. Każdy z pielgrzymów może przedstawić swoją prośbę, lecz wysłuchany zostanie tylko jeden. Pozostali będą musieli zginąć...

W powieści Simmonsa nie otrzymujemy po prostu wędrówki bohaterów przez niegościnną planetę do wspomnianych grobowców czasu, jakby się można tego z początku spodziewać. W żadnym wypadku! Owszem, jest wędrówka, ale zajmuje ona stosunkowo niewielką część całej książki. To, co ją wypełnia, to opowieści pielgrzymów, a dokładniej szóstki z nich. W wolnych chwilach w czasie podróży zbierają się i opowiadają swoje historie. Dowiadujemy się z nich co łączy pielgrzymów z Hyperionem, jakie tragedie osobiste przeżyli, co ich wcześniej złego spotkało oraz dlaczego zdecydowali się na tę samobójczą wyprawę do grobowców czasu. Dzięki temu mamy okazję bardzo dobrze poznać tę szóstkę bohaterów. Każdego z nich na swój sposób polubiłem, a losy wielu z nich czytałem z zapartym tchem!

Hyperion jest powieścią zaliczaną do science-fiction, ale po przeczytaniu całej książki nie jest to już wcale takie oczywiste. Z tego względu, że zawiera ona sześć kompletnie różnych gatunkowo opowieści - od cyberpunkowej powieści detektywistycznej, przez horror i military sf, po romans i obyczajówkę. Jednak każde z nich jest osadzone w realiach science-fiction. Zastosowanie tak wielu różnych gatunków może budzić z początku obawy, ale podczas czytania zupełnie nie zwraca się na to uwagi. Przede wszystkim dlatego, że czytając każdą z tych historii, ma się wrażenie, że idealnie wpasowują się w wyłaniający się zamysł autora i dokładają kolejną cegiełkę do wiedzy o Hyperionie, Dierzbie i samej misji bohaterów. Wszystko jest tutaj dokładnie przemyślane i dopięte na ostatni na guzik.

We wszechświecie jaki wykreował Dan Simmons, nie ma już naszej Ziemi, ale jest za to kilkadziesiąt innych zamieszkanych planet tworzących Hegemonię oraz Wygnańcy, którzy dawno temu oddzielili się i tworzą własną kolebkę cywilizacji ludzkiej na statkach kosmicznych. Znajdziemy tutaj barfzo dużo świetnych opisów, które pobudzają wyobraźnię, pokazują kolejne nowiki i cuda, jakie wymyślił Simmons. W pewnym momencie można jednak poczuć lekki niedosyt, ponieważ w tym wszechświecie przyszłości jest tak wiele elementów, które chciałoby się poznać od razu, nie czekając na kolejne tomy. Jednocześnie warto zauważyć, że nie ma tutaj zbędnych opisów, które by wypełniały książkę a nic nie wnosiły do fabuły. A każda z sześciu historii opisuje coś nowego, zarówno na temat Hyperiona, jak również na temat wszechświata. Nie od razu daje się to zauważyć, dopiero z czasem, kiedy wszystko zaczyna się logicznie układać w całość.

Nie pamiętam, kiedy ostatnio książka pochłonęła mnie aż tak mocno. Historie pielgrzymów przedstawione w "Hyperionie" są tak wciągające i poruszające, że nie sposób się od nich oderwać. Dzięki temu, że Simmons poświęca każdej postaci oddzielną uwagę, możemy wniknąć głęboko w psychikę bohaterów, poznać ich motywacje i ustosunkować się do ich działań. Powieść nie ma żadnych słabszych punktów - poszczególne wątki, choć różne, mają równie mocną siłę oddziaływania. Jednocześnie poszczególne postaci - Kapłan, Uczony, Poeta, Konsul itd. - wydają się bardzo emblematyczne i służą Simmonsowi do nakreślenia niemalże pełnej typologii ludzkich postaw wobec życia i jego celu. Oprócz tego, że śledzimy indywidualne dramaty (strata ukochanej córki, niemożność dojścia do ładu z własnym natchnieniem, ofiara złożona z własnego życia), odnajdujemy się równolegle w fascynującej, futurystycznej rzeczywistości TechnoCentrum. Po Starej Ziemi nie ma śladu - teraz wszyscy podłączeni są do swoich komlogów i bez najmniejszego problemu podróżują pomiędzy odległymi planetami. Jedynym przeciwnikiem ludzkości pozostaje czas i związana z nim postać mitycznego Chyżwara. Nawet wiedząc, że wszystko zmierza ku śmierci i ostatecznej zagładzie, czytelnik pozostaje oczarowany przez zaproponowaną wizję galaktyki. Dajcie się ponieść tej historii, naprawdę warto.