Dwunastu cesarzy (twarda)

Kolejna bardzo dobra książka świetnej badaczki Mary Beard.
Książka jest współczesnym uzupełnieniem antycznych Żywotów cezarów autorstwa niezrównanego Swetoniusza. Z tym, że Beard dodała wiele nowych, póżniejszych od Swetoniusza odkryć, wyników badań, ciekawostek.
Uzupełniła całość o historię sztuki, szeroko wchodzącą w całość politykę, geopolitykę, a nawet (wg. mnie) także elementy psychologii, analizy poszczególnych zachowań i ich następstw. Dużo tego i Dwunastu cesarzy bez wątpienia robi wrażenie.
Rzym, antyczne państwo, otacza nas cały czas. Nawet jeżeli nie jest to obecność dosłowna, to mamy na co dzień do czynienia z tym, co Rzymianie wynaleźli lub ewentualnie ulepszyli.
Od razu nasuwa się pytanie, kto, jak i dlaczego tak, a nie inaczej rządził Rzymem? Jak wyglądała antyczna władza? Co na nią wpływało? Jak my dzisiaj 2 tysiące lat póżniej reagujemy na antyczny Rzym, co widzimy w rzymskich reliktach? Te i wiele innych pytań nasuwają się nam w trakcie lektury.
Beard stara się znaleźć na nie odpowiedż. Czy jej się to uda? Sami się o tym przekonajcie.
Mnóstwo pytań, jeszcze więcej odpowiedzi, spora porcja często zaskakujących odpowiedzi. Zaznaczam, nie z każdą tezą autorki należy się zgodzić, nie z każdą można. Nie jest to książka dla biernych przyswajaczy wiedzy. To pozycja dla ciekawych, szukających stawiających veto, mających swoje zdanie. Beard na to wszystko pozwala, a wręcz namawia do myślenia, analiz, dyskusji.
Całość uporządkowana, solidnie opracowana, bardzo ciekawie zaserwowana i niesamowicie fascynująca. Wierzcie mi, od lektury trudno się oderwać. Świat antyczny jest o wiele bardziej fascynujący niż najlepszy thriller czy kryminał. Nie bez kozery studiowałam archeologię klasyczną.
Autorka zręcznie prowadzi nas przez ponad 2 tysiące lat. Jej książka to zaproszenie do świata, który nadal, mimo upływu wieków, jest obok nas, wywiera na nas wpływ, nie daje o sobie zapomnieć. Rzymscy cesarze nadal nam towarzyszą, ba, będą towarzyszyć zawsze. Nie wierzycie?! Przekonajcie się w trakcie lektury tej niezwykłej książki. Polecam. Naprawdę warto.

?Cofnijmy się o dwa tysiące lat do cesarskich wizerunków ze starożytnego świata, które są punktem wyjścia dla tylu późniejszych kopii, wersji, imitacji i przeróbek.?

Znakomicie odnalazłam się w książce, spodziewałam się czegoś nieco innego, ale to, co otrzymałam, okazało się jeszcze lepsze. Nastawiłam się na powtórkę wiedzy ze starożytnej rzymskiej historii, a już po przeczytaniu pierwszych stron zorientowałam się, że nie tylko to pragnienie zostanie zaspokojone, ale również fantastyczne uwikłanie w kulturę, sztukę, literaturę, rzeźbę, malarstwo, media, numizmatykę i wiele innych obszarów ludzkiej kreatywności. Mary Beard szczegółowo przyglądała się trwającej nieustannie fascynacji starożytnymi cesarzami i imponującą rozmaitością ich portretów. Antyczne historie zawsze pobudzały wyobraźnię, przyciągały uwagę, wyzwalały pragnienia posiadania przedmiotów, w których przez stulecia wybrzmiewały ich echa, dzieje i klimat. Rzymskie dziedzictwo ukształtowało cywilizację i nadal inspiruje współczesnych, wciąż okazuje się warte pielęgnowania w pamięci. Wiele elementów imperialnej tradycji na trwałe zespoliło się z szeroko rozumianą kulturą, stało się jej integralną częścią, na stałe weszło do codzienności. Autorka znakomicie prowadziła po życiorysach rzymskich władców w oczach artystów, od starożytności po współczesność. "Dwunastu cesarzy" to wyjątkowa wciągająca i nieco inna niż zazwyczaj perspektywa znajomości z historią i sztuką. 

Dwunastu cesarzy jako trzon, pozostali jako uzupełnienie, opanowali masową i naukową wyobraźnię. Mary Beard przedstawiła dlaczego i jak wyrażało się zainteresowanie nimi. Bardzo ciekawym aspektem, do wielokrotnego poznawania i studiowania, okazały się narosłe z biegiem pokoleń wszelkie fantazje w interpretacjach, niejasne powiązania, osobliwe wyjaśnienia, błędne identyfikacje, osobliwe przekłamania, niewłaściwe przypisania, zamienione tożsamości, wyimaginowane nawiązania, nietrafne wnioski, źle odczytane teksty. Wiele opinii nosiło, a wręcz jeszcze cechuje się, pobożnymi życzeniami, pomijaniem faktów, kontrowersyjnymi założeniami, brakiem powiązań z historycznym pierwowzorem, zniekształconym znaczeniem, narastającą hybrydowością. Publikacja napisana w przyjaznym stylu, łatwo było się w nią zagłębiać, śledzić przytaczane przykłady, ciekawostki, anegdoty. Przyciągały świadectwa fałszerstw, podróbek falsyfikatów, pastiszy i niepożądanych implikacji, czy polityczne i religijne kontrowersje w sztuce, w tym nowożytnej. Znakomite podejście do rozmów o starożytnej historii, a w zasadzie o jej formowaniu i konfigurowaniu, a nawet przypasowywaniu i naciąganiu na przestrzeni wieków. Warto podkreślić bogatą oprawę graficzną książki, imponującą bibliografię, warte zgłębienia przypisy i ciekawy dodatek. Oczywiście, nie zabrakło przydatnego indeksu. Do kompletu proponuję zapoznanie się z "SPQR. Historia starożytnego Rzymu" tej autorki i "Religie Rzymu. Historia", którą Mary Beard napisała wraz z Johnem Northem i Simon Price. Bookendorfina