Złota kolekcja: Lata dwudzieste, lata trzydzieste CD

Opis produktu:

Międzywojenne dwudziestolecie stało piosenką. Najpierw śpiewał kabaret, a gdy głos popłynął z ekranu, zaczęło śpiewać kino. Dlatego historia polskiej piosenki, to historia polskiego kabaretu i filmu. Pierwszy zaczął krakowski Zielony Balonik, a po nim warszawski Miraż. Ale dopiero Qui Pro Quo, pierwszy kabaret Niepodległej śpiewał na całe gardło `kochana stara buda`. Mimo upływu tylu dziesięcioleci, uchodzi dalej za wzór doskonałości twórczej. Nigdy wcześniej, ani też niestety później nie współpracowało ze sobą zgodnie tyle indywidualności służącej lekkiej muzie w ogóle, a piosence szczególnie. W 1928 roku inicjatywę przejęło Morskie Oko. Tu zabłysły największe śpiewające gwiazdy piosenki tamtych lat. Dla tej sceny oddali swoją twórczą wenę kompozytorzy Henryk Wars, Jerzy Petersburski, bracia Artur i Henryk Goldowie, Zygmunt Karasiński, Szymon Kataszek i autorzy tekstów Marian Hemar, Emanuel Schlechter, Julian Tuwim, a przede wszystkim Andrzej Włast. Sławie Morskiego Oka zaczęły zazdrościć inne kabarety i teatrzyki rewiowe. Niektóre istniały jeden sezon, inne plajtowały po jednym programie, ale każdy z nich `fundował` polskiej piosence melodię i tekst, nuty lub płytę.

Na płyty trafiały też ekranowe szlagiery. Pisanie muzyki do dźwiękowców - jak je wówczas nazywano - było nie lada umiejętnością i specjalnością. Na czele nowego frontu artystycznego stanęło niezbyt liczne grono uznanych kompozytorów. Ich wybór wydawał się reżyserom i producentom tak samo ważny, jak posługiwanie się klasyką literatury przy pisaniu scenariuszy. O ile jednak dzieła Mickiewicza, Fredry, Orzeszkowej, Żeromskiego inspirowały twórczo scenopisarzy i reżyserów, o tyle sławy klasyki muzycznej wypadły w swej profesji mizernie. A specjaliści od piosenki?

W biografiach Andrzeja Panufnika i Jana Maklakiewicza nie wspomina się o ich przedwojennej przygodzie z filmem, traktując ją jako mało znaczący epizod. Tadeusz Sygietyński przedkładał krytykę muzyczną i folklor nad muzykę filmową. Życiopis Romana Palestra wśród tuzina tytułów międzywojennego dwudziestolecia, wyżej lokuje jego muzykę pisaną w spółce z Marianem Neuteichem, niż jego własny szlagier Baby zaśpiewany przez Bodo w Zabawce i powtarzany teraz po wielokroć. Zapomniany dzisiaj Ivo Wesby był mistrzem instrumentalnej ścieżki dźwiękowej i wspaniałym aranżerem. Jerzy Petersburski mimo wszystko wolał estradę niż ekran. Filmografia Alfreda Schera, Władysława Dana i Zygmunta Wiehlera jest niewielka, chociaż zapisała się kilkoma pięknymi piosenkami.

Najbardziej znaczącą postacią, zapewniającą powodzenie filmom muzycznym międzywojnia był Henryk Wars. Na ekranie nie miał właściwie konkurentów, o czym świadczy powtarzające się w jego nazwisko w co trzecim, ze 150 filmów dźwiękowych, wyprodukowanych przed wojną.

Większości piosenkom z tego czasu dawno stuknęła osiemdziesiątka. Ktoś może powiedzieć, że są stare. I jeśli nawet ma rację, cóż to za piękna starość. Dlatego tak drogie są wspomnienia.

Drogie są też dlatego, że przetrwały czasy, w których liczyło się zupełnie co innego... wojaczka albo przetrwanie, kolaboracja albo obóz koncentracyjny, getto albo więzienie, emigracja albo śmierć. To `albo` nie oznaczało wcale wyboru mniejszego zła. Większości przytrafiało się i jedno i drugie i... trzecie. Tak jak to bywa na wojnie.