Ebook Odczytać umysł. Jak od dziecka uczymy się czytać w umysłach innych i rozumieć ludzi? mobi,epub

kami naszej rodziny. Tak samo jak ich życzenia, wypowiadane przez Treya w imieniu Bouffiego. Zrozumienie swoich pragnień i naleganie na ich realizację to jeden z pierwszych kroków na drodze rozwoju teorii umysłu. Niemal wszyscy rodzice pamiętają straszliwy bunt dwulatka. To okres, w którym dzieci pierwszy raz zdają sobie sprawę z tego, że ich pragnienia są inne niż rodziców, i zaczynają zawzięcie, dobitnie upierać się przy własnych. W ten właśnie sposób trafił do naszego życia Bouffie. Gdyby Trey miał dwanaście miesięcy, nie zrozumiałby, że może mieć i wyrażać pragnienia inne od naszych. Czytanie w myślach innych Po etapie poznania pragnień własnych i cudzych nadchodzi etap, kiedy dziecko potrafi przewidzieć, co pomyślą inni. W przypadku Treya, kiedy mówił mi, żebym zasłonił oczy, myślał coś w stylu: ,,Jeśli tata mnie zobaczy, dowie się, że robię coś, co jest zakazane". W moim laboratorium dziecięcym na Uniwersytecie Michigan zrobiliśmy Treyowi klasyczny test, który ujawnia tę umiejętność. Najpierw pokazaliśmy mu dwa pudełka. Jedno z nich było pudełkiem od cukierków, a drugie było po prostu białe. Kiedy zapytałem go, co jest w pudełku od cukierków, odparł: ,,Cukierki!". Ale kiedy otworzył pudełko, odkrył, że jest puste. Natomiast pełne cukierków było białe pudełko. Zamknąłem pudełka, a do pokoju weszła Glenda, moja asystentka naukowa. -Glenda uwielbia cukierki - powiedziałem Treyowi. Glenda entuzjastycznie pokiwała głową. - Gdzie będzie szukać cukierków? Trey przechodził ten test pierwszy raz w wieku trzech i pół roku, a potem jeszcze raz tuż po piątych urodzinach. Zmiana jego umiejętności w tym okresie była uderzająca. W wieku trzech i pół roku Trey, podobnie jak niemal wszystkie dzieci w tym wieku, stwierdził, że Glenda będzie szukać cukierków w białym pudełku, bo sam wiedział, że tam właśnie są. W tym wieku dzieci rozumieją, że ludzie mogą mieć inne pragnienia, stąd bunt dwulatka. Często jednak uważają, że wszyscy ludzie mają te same myśli. Dziecko wie, gdzie są cukierki, więc oczywiście Glenda też wie. Nic dziwnego, że w tym wieku dzieci oczekują, że rodzice będą wiedzieć, gdzie położyły swoje buty, co się stało w przedszkolu i czy umyły ręce, nawet jeśli nie było ich w pobliżu, kiedy do tego doszło. A pięciolatki? Osiemdziesiąt procent z nich mówi, że Glenda będzie szukać cukierków w pudełku od cukierków, tak jak Trey podczas drugiej wizyty. Po półtora roku dodatkowego rozwoju dzieci potrafią już oddzielić rozumowanie Glendy od własnego. Rozumieją, że jeśli Glenda chce cukierka, będzie go szukać tam, gdzie on się znajduje jej zdaniem, w pudełku od cukierków. Jej działanie wynika z błędnych przekonań, a nie z tego, gdzie cukierki znajdują się naprawdę. Glenda ma błędne przekonanie, dotyczące tego, gdzie znaleźć cukierki, a pięciolatki potrafią prześledzić jej procesy myślowe, by to przewidzieć. Sprytne? Jak najbardziej. Ale jest to inteligencja, która rozwija się praktycznie u każdego dziecka w każdym społeczeństwie na naszej planecie. To dziecinna igraszka, pozbawiona wysiłku. I chociaż te kroki są dla dzieci proste, są one podstawą naszej wyjątkowej, ludzkiej umiejętności czytania w myślach. Kształtowanie teorii umysłu nie jest bezproblemowe, ale jej złożona konstrukcja pokazuje nam, jak dochodzimy do zrozumienia działania ludzkiego umysłu społecznego. To tak naprawdę opowieść o tym, jak stajemy się ludźmi. Bez teorii umysłu nie moglibyśmy współpracować ani rywalizować z innymi, zrozumieć siebie samych, zawierać przyjaźni, nauczyć się kłamać, oszukiwać i udawać, wchodzić w interakcję z robotami i smartfonami, i niemal bez wyjątku stawać się tematem plotek. To podstawa tego, dlaczego niektórzy z nas stają się wyznawcami różnych religii, a inni ateistami, dlaczego niektórzy zostają pisarzami, a wszyscy kochają opowieści, dlaczego niektórzy uwielbiają straszne filmy, a inni ich nienawidzą. Błędy się zdarzają Kluczowe dla zrozumienia teorii umysłu jest zdanie sobie sprawy, że jest to teoria, a nie fakt. Koncepcja ta zapewnia najlepszą możliwą interpretację tego, co się dzieje, po przefiltrowaniu wszystkich informacji przez pryzmat aktualnej teorii. Czasem pryzmat ten jest zniekształcony i dostajemy niewłaściwą odpowiedź - dotyczącą albo siebie, albo innych. Widać to u czteroletniego Adama, kiedy zjada klej6: ADAM: Nie smakuje mi to. MATKA: To czemu wkładasz to do buzi? ADAM: Myślałem, że będzie dobre. Adam myślał, że klej będzie pysznym smakołykiem. Odkrywa, że się mylił; jego przekonanie było błędne. Nowe rozumowanie: jeśli chcesz coś pysznego, nie sięgaj po słoik kleju. Dużą część naszego wczesnego życia napędzają próby nauczenia się, czego chcemy, a czego nie chcemy, i zorientowania, kiedy nasze