Ebook Nowoczesna kuchnia Polska mobi,epub

in­te­re­su­ją­cych za­gad­nień. Spodo­bał mi się tekst Sta­ni­sła­wa Lu­bo­mir­skie­go, któ­ry opi­sał, jak wy­glą­da­ło kró­le­stwo ku­cha­rza i jego pra­ca w pa­ła­cu w Kru­szy­nie przed wy­bu­chem woj­ny w 1939 roku. W tam­tych cza­sach kuch­nia była od­da­lo­na od pa­ła­co­wych kom­nat na­wet o kil­ka­dzie­siąt me­trów. W jej są­siedz­twie znaj­do­wa­ły się ta­kie po­miesz­cze­nia, jak: pral­nia, su­szar­nia, pie­kar­nia, ja­dal­nia oraz spi­żar­nia, do któ­rej klu­cze mia­ła tyl­ko żona ku­cha­rza. Ku­charz sam de­cy­do­wał o tym, jak bę­dzie wy­glą­dał jego ze­spół pod­ku­chen­nych. Co cie­ka­we, dzie­ciom nie wol­no było prze­by­wać w kuch­ni, chy­ba że kuch­mistrz wy­dał na to spe­cjal­ną zgo­dę. Wszyst­kie da­nia przy­go­to­wy­wa­no w pie­cu. Sam ku­charz pa­ła­co­wy ko­rzy­stał z licz­nych przy­wi­le­jów, po­dob­nie jak gro­no jego dzie­ci, któ­re były wy­kształ­co­ne. Otrzy­my­wał na tyle do­bre wy­na­gro­dze­nie, że mógł się stać wła­ści­cie­lem ziem­skim. W tam­tym cza­sie na sto­le kró­lo­wa­ły: je­le­nie, sar­ny, dzi­ki, za­ją­ce, kró­li­ki oraz licz­ne dzi­kie ptac­two (be­ka­sy, cie­trze­wie, ku­ro­pa­twy, dzi­kie kacz­ki). Die­ta dzie­ci nie na­le­ża­ła do uroz­ma­ico­nych - przy­go­to­wy­wa­ne dla nich da­nia skła­da­ły się z mię­sa kró­li­ka i mar­chew­ki. Do­pie­ro gdy ukoń­czy­ły szó­sty rok ży­cia, mo­gły do­stą­pić za­szczy­tu wspól­ne­go po­sił­ku z do­ro­sły­mi przy du­żym sto­le. Nie­zwy­kle urze­kły mnie zwy­cza­je z tam­te­go okre­su. W przed­mo­wie Com­pen­dium fer­cu­lo­rum albo ze­bra­nie po­traw, opra­co­wa­nej przez Ja­ro­sła­wa Du­ma­now­skie­go i Mag­da­le­nę Spy­chaj, Lu­bo­mir­ski do­kład­nie przy­ta­cza, jak wy­glą­dał co­dzien­ny obiad, róż­nią­cy się zna­czą­co od współ­cze­snych zwy­cza­jów pa­nu­ją­cych przy sto­le. Dzie­ci i do­ro­śli byli wzy­wa­ni spe­cjal­nym gon­giem o dwu­na­stej czter­dzie­ści pięć. Mie­li obo­wią­zek umyć ręce i za­siąść do sto­łu do­kład­nie o trzy­na­stej. Na­czel­ną za­sa­dą był za­kaz spóź­nia­nia się. Waż­ne, by każ­dy za­siadł do sto­łu czy­sty i punk­tu­al­nie. Naj­pierw do­ro­śli, a po­tem dzie­ci. Gdy ka­mer­dy­ner po­da­wał pół­mi­ski, dzie­ci mil­cza­ły. Mo­gły je­dy­nie od­po­wia­dać na py­ta­nia do­ro­słych. Zu­peł­nie ina­czej niż w dzi­siej­szych cza­sach, kie­dy ma­lu­chy nie­rzad­ko ter­ro­ry­zu­ją do­ro­słych i cały po­si­łek jest im pod­po­rząd­ko­wa­ny. Pod ko­niec obia­du do­ro­śli da­wa­li dzie­ciom znak, że mogą wstać od sto­łu. Sa­mo­wol­nie nie wol­no im było tego zro­bić. Na dany sy­gnał wszyst­kie mu­sia­ły po­tul­nie udać się do swo­ich kom­nat i po­ło­żyć spać na przy­naj­mniej go­dzi­nę. Nie­wia­ry­god­ne. Nikt nie na­rze­kał. Dzie­cia­ki cie­szy­ły się, że mogą sie­dzieć i jeść w to­wa­rzy­stwie star­szy­zny. I to w mil­cze­niu. Za po­si­łek dzię­ko­wa­ły dziad­kom i ro­dzi­com, ca­łu­jąc ich w rękę. Lu­bo­mir­ski pod­kre­śla w swej wy­po­wie­dzi, że ni­g­dy nie po­czuł się gor­szy lub skrzyw­dzo­ny w ob­li­czu obia­do­wych zwy­cza­jów. Trze­ba przy­znać, że na­sze cza­sy przy­nio­sły zu­peł­nie inną kul­tu­rę za­cho­wa­nia naj­młod­szych przy sto­le. Wie­lo­krot­nie spro­wa­dza się ona do obłą­ka­nych tań­ców ro­dzi­ców wo­kół wy­brzy­dza­ją­cych dzie­ci, za któ­ry­mi trze­ba bie­gać po ca­łym miesz­ka­niu. In­nym zwy­cza­jem - tym ra­zem wiel­ka­noc­nym - było spo­ży­wa­nie po­sił­ków na sto­ją­co za­miast przy sto­le. Przy­sma­kiem był wów­czas sę­kacz, czy­li cia­sto, do któ­re­go przy­go­to­wa­nia zu­ży­wa­no 120 jaj. Do­dam, że licz­ba ta przy­pa­da­ła na jed­ną sztu­kę sę­ka­cza. W pa­ła­cu znaj­do­wa­ły się rów­nież lo­dow­nia, w któ­rej trzy­ma­no blo­ki lo­do­we, oraz ogrom­na win­ni­ca - miej­sce le­ża­ko­wa­nia al­ko­ho­lu wła­snej pro­duk­cji. A ten był ser­wo­wa­ny nie­mal­że co­dzien­nie. Bu­tel­ki, któ­re dłu­go le­ża­ko­wa­ły, otwie­ra­no na spe­cjal­ne oka­zje. W tam­tych cza­sach ob­żar­stwo, hucz­ne przy­ję­cia i duże ilo­ści al­ko­ho­lu były na po­rząd­ku dzien­nym. Nie­straw­ność i kaca le­czo­no je­dze­niem i trun­ka­mi. Wspo­mnie­nia Sta­ni­sła­wa Lu­bo­mir­skie­go to w za­sa­dzie cza­sy współ­cze­sne. Mnie bar­dziej za­in­te­re­so­wał wcze­śniej­szy okres, kie­dy to po­wsta­