Ebook Burze w mózgu mobi,epub

neurologii, który wówczas miałam, nie było także w indeksie hasła ,,gęsia skórka". Przez wiele lat podstawowym ograniczeniem neurologii klinicznej była sama trudność badania mózgu. Diagnoza opierała się w dużej mierze na spekulacji, bez możliwości znalezienia dowodów pozwalających stwierdzić, czy detektywistyczne działania neurologa idą w dobrym, czy w złym kierunku. Większość ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy, ale także dzisiaj, mimo ogromnego postępu techniki i diagnostyki medycznej, neurolog wciąż pracuje jak detektyw. Mózg, siedlisko naszego człowieczeństwa, to wciąż w dużej mierze niezbadane terytorium, a neurologia pozostaje jedną z najbardziej złożonych, a zarazem najbardziej urzekających gałęzi medycyny. Historycznie rzecz biorąc, mózg stanowił i stanowi dla nauki znacznie większe wyzwanie niż jakikolwiek inny narząd. Serce bije. Płuca powiększają i pomniejszają swoją objętość z każdym wdechem i wydechem. Mózg nie sygnalizuje w żaden namacalny sposób swojego działania. Ponieważ jest szczelnie zamknięty w czaszce, dostęp do niego jest szczególnie utrudniony. A nawet kiedy pokonamy tę barierę, nic nie wskazuje, która część mózgu za co odpowiada. Chociaż wszystko w nim buzuje, dla nieuzbrojonego oka pozostaje nieruchomy i bezczynny. Od połowy osiemnastego wieku dostępne są szczegółowe rysunki makroskopowej anatomii mózgu. Wszystkie one powstały, rzecz jasna, w wyniku sekcji zwłok. Anatomowie wyróżnili w nim takie części, jak pień mózgu, móżdżek i kresomózgowie. Kresomózgowie z kolei podzielili na cztery płaty: czołowy, skroniowy, ciemieniowy i potyliczny. Konkretnych funkcji tych struktur, albo tego, czy w ogóle pełnią jakąś funkcję, naukowcy mogli się jedynie domyślać. Wychodząc z założenia, że skoro kształt dłoni i stóp był powiązany z tym, do czego mają służyć, naukowcy zakładali, że podobnie rzecz ma się z mózgiem. Badanie mózgu pokazało, że układ widocznych w nim wzniesień i wgłębień (zakrętów i bruzd) jest bardzo podobny u każdej osoby. Ponieważ kresomózgowie było ,,miękkie", a móżdżek ,,twardy", spekulowano, że to pierwsze odpowiadało za odczuwanie, a ten drugi za funkcje motoryczne i że oddzielne, możliwe do wyróżnienia części mózgu mogą pełnić z góry określone funkcje. Wszystko to opierało się wyłącznie na domysłach i hipotezach, które można było zweryfikować, obserwując jedynie skutki choroby lub uszkodzenia mózgu u jakiejś osoby. Wiele znaczących, wczesnych odkryć w neurologii wiąże się z konkretną osobą, którą czasami bywa lekarz, a czasami pacjent. Najsłynniejszym z pacjentów jest Phineas Gage, którego przypadek pozwolił nam postawić pierwsze, chwiejne kroki na drodze badań nad mózgiem. Gage pracował na kolei i w 1848 roku uległ poważnemu wypadkowi. Wyrzucony w powietrze z ogromnym impetem na skutek eksplozji stalowy pręt przebił mu czaszkę i uszkodził lewy czołowy płat mózgu. W wyniku wypadku Gage, cechujący się dotąd spokojnym usposobieniem, zaczął przejawiać skłonności do agresji. Była to pierwsza wskazówka dotycząca roli płatów czołowych w naszym życiu. Niezamierzona lobotomia płata czołowego u Gagea podpowiedziała badaczom, jakie znaczenie ma płat czołowy dla naszej osobowości. Przez bardzo długi czas jedyną możliwość poszerzenia wiedzy dawały neurologowi rany żołnierzy na wojnie, próby samobójcze, wypadki i udary mózgu. Lekarze pochylali się nad rannymi i umierającymi, żeby dowiedzieć się czegoś więcej. Ten sposób gromadzenia wiedzy był początkowo dość przypadkowy, z czasem jednak zyskał bardziej zorganizowaną postać, jaką była metoda kliniczno-anatomiczna, czyli systematyczny opis typowych cech zaburzeń neurologicznych. Neurolodzy badali pacjentów z takimi zaburzeniami, a po ich śmierci starali się połączyć obraz kliniczny z tym, co wykazała sekcja zwłok. Porównując przypadki dużej liczby pacjentów, lekarze nauczyli się odróżniać kliniczne objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego od objawów dysfunkcji mózgu lub na przykład osłabienie kończyn spowodowane zaburzeniem pracy nerwów od choroby mięśni. Pojawiły się wskazówki kliniczne. Jeśli podrażnienie dolnej części stopy pacjenta powodowało u niego mimowolne podniesienie palucha, oznaczało to zaburzenie pracy mózgu lub rdzenia kręgowego. Z kolei brak właściwych odruchów, gdy lekarz stukał delikatnie w określone punkty na ciele, wskazywał na możliwą dysfunkcję nerwów obwodowych. Ta metoda kliniczno-anatomiczna była początkiem neurologii w znanej nam dzisiaj postaci. Dzięki niej neurolodzy nauczyli się rozpoznawać prawidłowości towarzyszące danej chorobie na podstawie starannego badania objawów klinicznych. Ta metoda pokazała nam, jak łączyć różne zaburzenia pracy organizmu z konkretnym miejscem w mózg