Wakacje nad Adriatykiem (twarda)

Ta minipowieść podobała mi się dużo bardziej niż ?Pasażerka? tej samej autorki. A sięgałam po nią z pewną nieśmiałością, wzbogaconą zniechęceniem. Intrygująca narracja, pełna rzuconych od niechcenia przemyśleń. Ot, takich jak choćby to: "Jak niewiele trzeba, żeby człowiek był człowiekiem, czy tyle samo wystarczy, żeby przestał nim być?" czy też ?Kobiet w wieku najsmutniejszym, gdy pożegnały się już z młodością, a nie odnalazły się jeszcze w starości ". A już własne nazwy na określenie obozu (Kolonie) oraz niemieckich żołnierzy (Rycerze Imperium Trupiej Czaszki) ? genialne. I powtarzane jak refren przez Ptaszkę ?To niemożliwe?, nie dlatego, że nie wierzy w widzianą na własne oczy rzeczywistość, lecz ponieważ wychowana została na niemieckiej literaturze i pojąć nie może jak taka kultura mogła stworzyć potwora. Wydarzenia się przeplatają, retrospekcje łączą się z teraźniejszością, a zabieg ten sprawia, że książka bardziej wnika w czytelnika, zostaje w naszych myślach na dłużej i to nie tylko groza obozu koncentracyjnego, lecz też szkody w psychice ludzi, jakie wywołał pobyt w tym miejscu. Na szczęście "Wspomnienia, choć nie z krwi i ciała, także podlegają prawom umierania?. Zdecydowanie polecam.

Całkiem niedawno miałam okazję przeczytać niezwykle ciekawy wywiad ? rzekę ?Królestwo z mgłą?. Autor ? Michał Wójcik - był mi znany, wcześniej czytałam inne jego publikacje. Zofia Posmysz, z którą wywiad był przeprowadzany też nie była mi obca, z racji tego, że literatura wojenna i obozowa to moja pasja. Wywiad ten był poświęcony właśnie postrzeganiu wojennego świata przez panią Posmysz i opierał się w dużej mierze na książce i jej teatralnej adaptacji ? ? Wakacje nad Adriatykiem?. Gdy Wydawnictwo Znak Literanova zaproponowało mi tę właśnie książkę do recenzji byłam przeszczęśliwa i po drobnych perypetiach z dostawą natychmiast zabrałam się za czytanie.

Mniej więcej wiedziałam, czego powinnam się spodziewać, ponieważ no cóż ?Królestwo za mgłą? zaspoilerowało mi dużą część fabuły. Nie byłam jednak gotowa na tak ogromną dawkę emocji, które mną targały podczas czytania. Sama książka napisana jest w dość beznamiętny sposób i prawdopodobnie ten właśnie zabieg miejscami wyciskał mi łzy z oczu.

Jest to historia oparta na faktach z życia autorki. Zofia Posmysz jako młodziutka dziewczyna trafiła do obozu koncentracyjnego Auchwitz ? Birkenau. Tam połączyła ją prawdziwa przyjaźń z Ptaszką, chociaż różniły się od siebie jak tylko się da. Zofia robiła co tylko się da, by nie stracić nadziei, że uda im się wyjść z obozowego piekła. Ptaszka właściwie modliła się o śmierć, która skróciłaby jej cierpienia. Nie widziała sensu dalszej egzystencji w miejscu gdzie codziennie mniej było w ludziach człowieczeństwa, gdzie choroby, wyniszczający głód i eksperymentalne badania były częścią obozowej codzienności.

?Wakacje nad Adriatykiem? to majstersztyk niedopowiedzeń. Teraźniejszość i wojenna przeszłość ciągle mieszają się ze sobą. Jedno skojarzenie wywołuje falę wspomnień i sugestywnych obrazów.
Nie jest to literatura łatwa, ale zdecydowanie warta przeczytania. Nie wylatuje z głowy zaraz po odłożeniu na półkę. Ta historia ciągnie się długo potem przenikając myśli.