Esesmanka

O zbrodniarzach wojennych napisano i powiedziano już chyba właściwie wszystko. Wiele przeczytanych z tej tematyki książek utwierdziły mnie w przekonaniu, że i moja wiedza w tym obszarze do najmniejszych nie należy. Mimo tego, sięgając po kolejny reportaż Jarosława Molendy, znowu przecierałem oczy ze zdumienia, będąc całkowicie zszokowany jego treścią.

?Esesmanka? to kolejna już w dorobku autora pozycja, której główną ?bohaterką? jest jedna ze strażniczek w obozach zagłady. Hildegard Lächert zwana także ?Krwawa Brygidą? swoją obozową karierę obozową rozpoczęła w Ravensbrück, ale dopiero na Majdanku pokazała całkowity repertuar swego okrucieństwa i bestialstwa wobec osadzonych, pozbawiając wielu z nich życia przy jednoczesnym obdzieraniu z resztek godności ludzkiej, co właściwie nie mieści się absolutnie w głowie nikogo z nas.

Jarosław Molenda po raz kolejny z dziennikarską dociekliwością prześledził życie Hildegard w trakcie wojny, jak i to po jej zakończeniu, by ukazać nam obraz kobiety mogącej uchodzić za definicję zła w najczystszej postaci. Reportaż ten szokuje, co z racji oczywistej tematyki nikogo dziwić nie powinno. Przeznaczony jest dla ludzi o stalowych nerwach i wyjątkowo odpornych żołądkach, ukazujący niewyobrażalne zło. Zadziwiającym natomiast był fakt, iż ?Krwawa Brygida? z taką upartością walczyła o swoje życie, czcząc je jako najwyższą wartość przy jednoczesnym pozbawianiu go swoich ofiar z taką bezdusznością. Świetny reportaż, ale to już standard przy tych pisanych przez Jarosława Molendę. Gorąco polecam?

Współpraca z wydawnictwem Filia.

Jarosław Molenda ma na swoim koncie wiele reportaży ukazujących postaci seryjnych morderców, a w ramach serii ?Filia na faktach? odsłania oblicza kobiet, z których II wojna światowa wydobyła prawdziwe bestie, bezlitosne i okrutne. Dzięki skrupulatnej pracy reporterskiej Autora mogliśmy przyjrzeć się strażniczkom obozów zagłady Hermine Brausteiner ? ?Kobyle?, Marii Mandl i za sprawą premiery z 27 marca ?Esesmanki? Hildegart Lächert zwanej ?Krwawą Brygidą?.

Czy każdy z nas skrywa w sobie skłonność do przemocy, która w podatnych warunkach wyrasta z zatrutego ziarna? Czy może jedynie jednostki mające w sobie pierwiastek zła decydowały się na podjęcie pracy w roli obozowych strażniczek, gdzie przyzwolenie na przemoc niwelowało początkowe nikłe wyrzuty sumienia? Wolałabym wierzyć, że to drugie, ale życie i badania przeprowadzone przez naukowców odzierają ze złudzeń.

Na przykładzie ?Krwawej Brygidy? możemy prześledzić, jak nieuzasadnione poczucie władzy i przekonanie o własnej wyższości doprowadziło do tragicznej degradacji moralnej i wręcz czerpania przyjemności ze znęcania się nad więźniarkami. Uczestnictwo w obozowych okrucieństwach, brutalność i nieograniczona przemoc były jej codziennością, nieodłączną częścią jej życia, a władza totalna obozów zagłady sprzyjała wymyślaniu coraz to nowych form tortur i kar.

Molenda wnikliwie analizuje także powojenne losy ?Krwawej Brygidy?, jej proces i pobyt w więzieniu. Propozycje współpracy i związane z nimi korzyści, które otrzymywała ze strony różnych służb oraz absurdy procesu w Düsseldorfie zorganizowanego po trzydziestu latach od zbrodni, rzucają światło na trudną problematykę dochodzenia sprawiedliwości po wojnie.

Przytaczane liczne wypowiedzi więźniarek, które spotkały na swojej drodze Hidegart Lachert i przeżyły, by dać świadectwo jej okrucieństwu, pozostają w opozycji do głosu samej strażniczki, która oczywiście wybiela się zrzucając ewentualne akty agresji na specyfikę wykonywanej pracy.

Autor podchodzi do tematu rzetelnie opierając się na wielu dostępnych źródłach historycznych, dzięki czemu ?Esesmanka? to nie tylko opowieść o jednej kobiecie i jej haniebnych czynach, lecz również wstrząsający przekaz o zagładzie i jej bezpośrednich sprawczyniach. Przekaz pozostawiający ślad w pamięci czytelnika i skłaniający do zadawania pytań o granice moralności i utratę człowieczeństwa pod wpływem władzy i ideologii.

Trudna lektura, bo dotycząca przemocy, uprzedmiotowienia człowieka, odarcia go dosłownie ze wszystkiego.
Zwierzęta bowiem zabijają tylko wtedy, gdy są głodne lub czują zagrożenie. Tych, którzy byli strażnikami i aktywnie brali udział w mordowaniu, nic nie tłumaczy?.

?Esesmanka pióra Jarosława Molendy obrazuje potworną historii kobiety - Hildegard Lächert o przydomku ? Krwawej Brygidy? ? strażniczki w obozach: Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Majdanek, Płaszów, Gries-Bolzano i Mauthausen-Gusen.
?Oskarżona zachowywała się jak pani życia i śmierci więźniów, niewinnych ludzi, nadużywając przyznanej jej władzy. Ludzie byli torturowani i maltretowani aż do śmierci, a całe ich zachowanie wskazywało, ze nie nadawali więźniom znajdującym się pod ich opieka żadnej wartości ludzkiej i godności ludzkiej?.

?Krwawa Brygid? w latach 1942-1943 pełniła funkcję strażniczki lubelskiego obozu, kopała i biczowała więźniów na śmierć, wybierała kobiety i dzieci, posyłając je do komory gazowej, szczuła owczarkami niemieckimi ciężarne Żydówki, a kobiety wpychała do latryn i topiła.
Gdy zatrzymała ją policja 24 sierpnia 1973 r. oskarżając o zbrodnie w Majdanku, ta broniła się, twierdząc, z była jedynie nadzorczynią w domu publicznym, troszczącą się o porządek.
A tymczasem była to jedna z trzech najbardziej brutalnych nadzorczyń Majdanka obok Elsy Lischen Friday Ehrich i Hermine Braunsteiner- Ryan.
W trakcie procesu w 1975 ta ?sympatyczna? z wyglądu starsza pani robiła na drutach.
Wyobrażacie sobie, jakie emocje towarzyszyły ofiarom podczas spotkania z oskarżonymi na sali sadowej? Dla wielu świadków oznaczało to ogromny stres, powrót do tego, o czym chcieli, a nie mogli zapomnieć.

Żona, matka, kochanka? diabeł, potwór, chodząca znieczulica.
Nie potrafię zrozumieć, co kierowało tą kobietą i innymi oprawcami, nadzorcami i nadzorczyniami SS w obozach koncentracyjnych, dlaczego w trakcie licznych procesów Niemcom wierzono na słowo, a?
?W tym procesie ofiary stały się winowajcami?.

Bardzo rzetelnie- liczne przypisy, ilustracje, dokumenty, fakty, zdjęcia- napisany reportaż. Z dużą dawką prawdy i wynikającą z tego emocjonalnością.
Z morałem, który podaje dalej:
?Pomimo ze większość sprawców zbrodni już nie żyje, nie wolno puścić w niepamięć ich czynów, ponieważ w historii ludzkości nie ma większych zbrodniarzy niż dwa monstra naszego stulecia: Hitler i Stalin. By uniemożliwić powtórzenie tych niewyobrażalnych wprost zbrodni, należy uświadomić wszystkim, którzy brali w nich udział, iż nie zaznają spokoju, jak długo będę żyli, niezależnie od tego, gdzie się znajdują i ile lat upłynęło od czasu zbrodni?.

Mimo drastycznych opisów, szczerze polecam.