Entre amigos (twarda)

nia­tu­ro­wych dań. Im póź­niej, tym cia­śniej i gło­śniej w lo­ka­lu. Cór­ki po­da­ją na­po­je i prze­ką­ski, gło­śno przy tym krzy­cząc, ge­sty­ku­lu­jąc i roz­ma­wia­jąc ze sobą. Na pod­ło­dze leży co­raz wię­cej pa­pier­ków, wy­ka­ła­czek, ser­we­tek. Gdzie­nie­gdzie wa­la­ją się głów­ki od kre­we­tek, gdzie­nie­gdzie pest­ki z oli­wek. To znak, że miej­sce jest przed­nie, a je­dze­nie wy­bor­ne. Kto za­wra­cał­by so­bie gło­wę śmie­cia­mi. Jest zresz­tą tak cia­sno, że czło­wiek z mio­tłą się tu­taj nie zmie­ści, a je­śli na­wet, to chy­ba tyl­ko po to, żeby prze­szka­dzać. Na sprzą­ta­nie przyj­dzie czas. Póź­niej. Te­raz jest pora na ko­lej­ne ta­pas. Świat już daw­no osza­lał na ich punk­cie. Tu­ry­ści każ­de­go dnia tłum­nie na­wie­dza­ją tę na­ro­do­wą in­sty­tu­cję, jaką są bary ta­pas, by prze­ko­nać się, czym jest ten ku­li­nar­ny i so­cjo­lo­gicz­ny fe­no­men. Jed­nak oj­ciec spo­koj­nie obie­ra­ją­cy prze­piór­cze jaj­ka wy­da­je się tym nie przej­mo­wać. A ja, szczę­śli­wa wśród tych lu­dzi, w moim pry­wat­nym an­da­lu­zyj­skim raju, czu­ję, że zna­la­złam swo­je uko­cha­ne miej­sce na świe­cie i że już za­wsze będę tu wra­cać. Ta­pas. Wię­cej niż prze­ką­ska Czy tyl­ko o je­dze­nie tu cho­dzi? Kie­dy pierw­szy raz przy­le­cia­łam do Hisz­pa­nii, ko­le­żan­ka za­wio­zła mnie z lot­ni­ska w Al­me­ríi pro­sto do ta­pas baru. To było w Níjar. Ozna­cza to, że za­raz po za­po­zna­niu się z lo­kal­ną ta­pa­so­wą tra­dy­cją (czy­li jak się to je), za­po­zna­łam się z tra­dy­cją dru­gą, rów­nie waż­ną - wy­twa­rza­niem ce­ra­mi­ki w ma­łych lo­kal­nych warsz­ta­tach (czy­li w czym się to je). Ta­pas, ce­ra­mi­ka oraz azu­le­jos (któ­re z ce­ra­mi­ką czę­sto łą­czą ko­lo­ry i wzo­ry) to trzy sta­łe ele­men­ty ba­rów ser­wu­ją­cych tę słyn­ną na cały świat an­da­lu­zyj­ską prze­ką­skę. Dla­cze­go an­da­lu­zyj­ską? Bo wła­śnie w tej czę­ści Hisz­pa­nii po­wsta­ła. Jak wie­cie, moim pierw­szym ta­pas był co­ne­jo, czy­li kró­lik. De­li­kat­ne i so­czy­ste mię­so, sos na wi­nie i mig­da­łach, do tego lamp­ka wina Fino de Je­rez. I ten błę­kit nade mną. A za­raz obok pra­cow­nia ce­ra­micz­na i sklep, gdzie ku­pi­łam pięk­ne na­czy­nia. I jak nie po­ko­chać tego kra­ju? Ale być może po pro­stu je­stem ko­chli­ Wróć­my jed­nak do ta­pas. Żeby zro­zu­mieć ich fe­no­men, war­to za­głę­bić się w de­ta­le i po­znać ro­dza­je oraz hi­sto­rię tej hisz­pań­skiej prze­ką­ski. Bo ow­szem, wszyst­ko za­czy­na się od je­dze­nia, ale to nie jest tyl­ko zwy­kły po­si­łek - to ry­tu­ał i tra­dy­cja tak bar­dzo za­ko­rze­nio­na w co­dzien­nym ży­ciu Hisz­pa­nów, że na­wet w do­bie kry­zy­su nie wy­obra­ża­li so­bie, by nie spo­tkać się wie­czo­rem w ba­rze. Hisz­pa­nie są tak dum­ni ze swo­jej prze­ką­ski, że stwo­rzy­li na­wet Świa­to­wy Dzień Ta­pas. Ob­cho­dzi się go w każ­dy trze­ci czwar­tek czerw­ca. Hisz­pań­ska kuch­nia w mi­nia­tu­rze W Pol­sce za cza­sów ko­mu­ni­zmu po­pu­lar­ne były za­gryz­ki pod wód­kę. Go­to­we sa­łat­ki, śle­dzie, jaj­ka na twar­do z ma­jo­ne­zem i inne spe­cja­ły tyl­ko cze­ka­ły, by ktoś wy­cią­gnął je zza szy­by spe­cjal­nej wi­try­ny chłod­ni­czej. Klient przy­cho­dził, za­ma­wiał kie­li­szek wód­ki, a do tego śle­dzi­ka. Ta­kie miej­sca po­wo­li wra­ca­ją do łask. Czy mają szan­sę stać się tak po­pu­lar­ne jak hisz­pań­skie bary ta­pas? Nie wiem. W Hisz­pa­nii ta­pas za­ma­wia się do lek­kich na­po­jów, ta­kich jak wino lub piwo. A wyj­ścia do ba­rów je ser­wu­ją­cych to przede wszyst­kim ce­le­bro­wa­nie cza­su spę­dza­ne­go z przy­ja­ciół­mi lub ro­dzi­ną. Bę­dąc w An­da­lu­zji, co krok na­ty­ka­my się na ta­kie miej­sca. Sta­no­wią one ele­ment co­dzien­ne­go ży­cia. Te naj­bar­dziej swoj­skie są małe, urzą­dzo­ne bez dba­ło­ści o szcze­gó­ły, za to peł­no w nich Hisz­pa­nów i ra­do­ści ży­cia, któ­rą ła­two się za­ra­zić. Prze­strzeń wy­peł­nia gwar lu­dzi. Okrzy­ki, śmiech, na­wet pod­śpie­wy­wa­nia, a do tego od­gło­sy ku­chen­nej krzą­ta­ni­ny spra­wia­ją, że są to lo­ka­le je­dy­ne w swo­im ro­dza­ju. Jed­nym z pierw­szych ta­pas ba­rów, któ­re od­wie­dzi­li­śmy, było małe lo­kum w La Línea de la Con­cep­ción na gra­ni­cy z Gi­bral­ta­rem. Sala z ba­rem i czę­ścią dla go­ści nie mia­ła wię­cej niż 20 me­trów kw