Ebook Szepty krakowskich rabinów epub

ni Krakowa nadal są naszymi rabinami i nieustannie nauczają nas nowych nauk Tory, wystarczy tylko nakłonić ku nim ucha, by usłyszeć, co mają nam do przekazania. Wyrazy wdzięczności i błogosławieństwa kieruję dla Shavei Israel i jej przewodniczącego - rabina Michaela Freunda, którzy wsparli wydanie tej książki, oraz dla Wydawnictwa Austeria i jego Dyrektora Pana Wojciecha Ornata. Podziękowania składam również tym wszystkim, którzy wzięli udział w przekładzie tych komentarzy na język polski: Rut Żylskiej, Szulamit Pasierskiej, Izabeli Szatrawskiej, Danieli Malec a także Ewie Gordon, która pracowała nad ukończeniem tej książki. Boaz Pash Księga Bereszit Parsza Bereszit ???? ?????? Naase Adam ,,Uczyńmy człowieka" ,,A wreszcie rzekł Wiekuisty: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego " (Bereszit 1:26) Taki był też cel całego stworzenia, jego punkt kulminacyjny - istota ludzka, arcydzieło Stwórcy. W zasadzie wyrażenie naase Adam jest problematyczne, ponieważ słowo naase występuje w liczbie mnogiej. ,,Stworzymy" bądź też ,,Uczyńmy człowieka" - może to wprowadzić czytelnika w błąd i może on sądzić, że istnieje więcej bogów niż tylko jeden Bóg. Dlaczego zatem w Torze mamy właśnie taką formę czasownika? Raszi tłumaczy wyrażenie w ten sposób, że podkreśla ono skromność zachowania, oraz, że zawiera w sobie dwie fazy tworzenia, z których pierwszą jest konsultacja: ,,Uczyńmy człowieka" - (w odpowiedzi na pytanie, dlaczego Bóg używa formy czasownika w liczbie mnogiej) - zawiera w sobie całą pokorę Boga. Człowiek został stworzony na wzór aniołów i były one o niego zazdrosne. A zatem, Bóg zasięgnął ich rady. Analogicznie możemy znaleźć werset: ,,Za zrządzeniem aniołów i za zgodą świętych [czyli aniołów]" (Daniel 4). Podobnie w księdze Bereszit Bóg skonsultował się ze swym niebiańskim sądem i ,,otrzymał" pozwolenie na stworzenie człowieka. Rzekł On do nich: W niebie znajdują się ci, którzy stworzeni są na Moje podobieństwo. Zatem gdyby istoty takie znajdowały się na ziemi, czyż spowoduje to zazdrość wśród moich stworzeń? Raszi kontynuuje swój wywód i w następnym akapicie przechodzi do kolejnej fazy stworzenia - pokory: ,,Uczyńmy człowieka" - (forma w liczbie mnogiej może być błędnie interpretowana jako potwierdzenie, że Bogu ktoś asystował w procesie stworzenia, co oczywiście jest błędne). Mimo tego, że aniołowie nie pomogli Bogu w procesie stworzenia, nie zmienia to faktu, iż Tora nie odżegnuje się od cechy Boskiej skromności. Ten, który jest większy, może spytać o pozwolenie i akceptację mniejszego. Gdyby było napisane: ,,Uczynię człowieka", uznalibyśmy, że Bóg z nikim się nie konsultował i powziął decyzję sam. Odpowiedź dla potencjalnych heretyków jest zresztą prosta i zawiera się w wersecie: ,,Bóg stworzył człowieka" (nie zaś ,,Stworzyli człowieka"). Nawiązując do tekstu Rasziego, Reb Heszel z Krakowa odwołuje się do pewnego niejasnego stwierdzenia Gemary. Talmud (w Sota 4b) mówi: Rabi Jochanan rzekł w imieniu rabiego Szimona bar Jochaja: Każdy człowiek, w którym jest wyniosłość ducha, jest jakby oddawał cześć bożkom. Sam rabi Jochanan rzekł: Jakby zaprzeczał fundamentalnej zasadzie (jedności Boga). Jaki jest związek między tymi dwoma zjawiskami - wyniosłością ducha i czczeniem bożków (lub zaprzeczeniem fundamentalnej zasadzie Tory)? Dlaczego osoba pełna pychy jest uważana za heretyka? Rabi Heszel z Krakowa wyjaśnia: ze słów naase Adam, Raszi wyciąga wniosek, że człowiek powinien być skromny. Jeśli zatem człowiek zachowuje się w sposób pełen pychy, to oznacza, że musi on rozumieć ten werset w opacznie, czyli odczytywać czasownik naase w liczbie mnogiej, rozumując, że ,,jest dwóch przywódców" i dlatego człowiek ten popełnia bałwochwalstwo, i zaprzecza idei Jedyności Boga. Innymi słowy, człowiek pyszny jak gdyby mówi: ,,Ja też jestem bogiem". Talmud wyjaśnia tę koncepcję w obrazowy sposób: O człowieku, który ma wyniosłego ducha, Najwyższy, niech będzie błogosławiony, powiada: Ja i on nie możemy obaj mieszkać na tym samym świecie (Sota 5a). Jak wspomniano, Raszi podkreśla w swoim komentarzu nimlach befamalja szelo (,,Poradził się On swojej świty"). Baalei hamusar - rabini związani z Musarem, żydowskim ruchem moralistycznym, XIX-wiecznym prądem w kulturze, edukacji i etyce żydowskiej założonym przez rabiego Izraela Salantera, głównie wśród Żydów litewskich (jako przeciwwaga dla galicyjskiego chasydyzmu), w owej ,,konsultacji" widzieli taką naukę dla ludzi: Nawet w sytuacji, w której wszystkie pozostałe stworzenia były już na ziemi i nawet jeśli było jasne, że celem tego aktu było stworzenie istoty ludzkiej, zawsze pozostaje możliwość rozważenia danego kroku, ponowne przemyślenie sprawy - czy warto stworzyć mężczyznę i kobietę, c