Historia wewnętrzna

la­tego, że jak podej­rze­wa­łam, napi­sał to cał­kiem serio, a po dru­gie, przy­po­mnia­łam sobie, jak sama pierw­szy raz sta­nę­łam w progu fran­cu­skiej ubi­ka­cji. Jak to, mam się męczyć w kucki, bo wy nie może­cie posta­wić zwy­czaj­nej muszli? - pomy­śla­łam roz­ża­lona i w osłu­pie­niu wpa­try­wa­łam się w zie­jącą przede mną wielką dziurę. W wielu kra­jach Azji, Afryki i na połu­dniu Europy ludzie bły­ska­wicz­nie zała­twiają grub­szą potrzebę w pozy­cji ,,zapa­śnika" lub ,,nar­cia­rza". My tym­cza­sem spę­dzamy mnó­stwo czasu na por­ce­la­no­wym tro­nie, czy­ta­jąc gazetę, mnąc w dło­niach papier toa­le­towy, wypa­tru­jąc nie­do­czysz­czo­nych kafel­ków albo po pro­stu cier­pli­wie gapiąc się na ścianę przed sobą. Gdy odczy­ty­wa­łam powyż­szy tekst mojej rodzi­nie zebra­nej w salo­nie, zauwa­ży­łam na wielu twa­rzach gry­mas iry­ta­cji. Czyż mamy teraz wszy­scy wdra­py­wać się na nasz por­ce­la­nowy tron i nie­przy­zwy­cza­jeni do kuca­nia kiwać się nad dziurą, gdy chcemy po pro­stu zro­bić kupę? Odpo­wiedź brzmi: nie i pal sześć hemo­ro­idy! Cho­ciaż na pewno byłoby zabaw­nie tak usta­wić się w kucki na sede­ Ale nie jest to by­naj­mniej konieczne, ponie­waż można kucać na sie­dząco. Warto tego spró­bo­wać zwłasz­cza wtedy, gdy nie udaje nam się zała­twić wszyst­kiego za jed­nym posie­dze­niem: tułów pochy­lamy lekko do przodu, a stopy opie­ramy na niskim sto­łeczku - i już! Wszystko jest pod wła­ści­wym kątem, można spo­koj­nie czy­tać, miąć papier albo gapić się przed sie­bie, i to bez żad­nych wyrzu­tów sumie­nia. W przed­sionku układu tra­wien­nego Można by sądzić, że zakoń­cze­nie prze­wodu pokar­mo­wego jest tak intry­gu­jące z tego względu, że rzadko mamy oka­zję sta­nąć dokład­nie naprze­ciw niego. Ale moim zda­niem nie tylko o to cho­dzi. Swoje tajem­nice mają dla nas rów­nież pewne miej­sca na samym początku tej drogi - choć prze­cież codzien­nie lustru­jemy ten obszar przy oka­zji mycia zębów. Sekretne miej­sce numer jeden mie­ści się w oko­licy języka. Są to cztery małe punk­ciki. Pierw­sze dwa znaj­dziemy na wewnętrz­nej stro­nie policz­ków, mniej wię­cej pośrodku, naprze­ciwko gór­nego rzędu zębów. Po lewej i pra­wej stro­nie można tam wyczuć nie­wiel­kie wznie­sie­nia. Wiele osób myśli, że powstały one w wyniku przy­pad­ko­wego przy­gry­zie­nia policzka, ale to nie­prawda - u każ­dego czło­wieka wzgórki te znaj­dują się w tym samym miej­scu. Pozo­stałe dwa znaj­dują się pod języ­kiem, po pra­wej i lewej stro­nie wędzi­dełka. Z tych czte­rech miejsc wydo­bywa się ślina. Z gru­czo­łów na policz­kach ślina wypływa, gdy jest po temu odpo­wiedni powód - na przy­kład pod­czas jedze­nia - a z otwor­ków pod języ­kiem wydo­staje się przez cały czas. Gdy­by­śmy mogli zanur­ko­wać w głąb tych otwo­rów i popły­nąć pod prąd, dotar­li­by­śmy do dużych gru­czo­łów śli­no­wych. To tam wytwa­rzana jest więk­szość śliny - od 0,7 do 1 litra dzien­nie. Prze­su­wa­jąc pal­cem od gar­dła w kie­runku szczęki, można wyczuć dwa mięk­kie okrą­głe wznie­sie­nia. Pozwolą Pań­stwo, że doko­nam pre­zen­ta­cji - to wła­śnie główne śli­nianki (tzw. śli­nianki pod­żu­chwowe). Ponie­waż odpo­wie­dzialne za ,,cią­głe nawil­ża­nie" punkty na języku znaj­dują się dokład­nie na tyłach naszych dol­nych sie­ka­czy, nic dziw­nego, że wła­śnie tam szcze­gól­nie szybko osa­dza się kamień nazębny. Ślina zawiera bowiem związki wap­nia, któ­rych wła­ści­wym prze­zna­cze­niem jest utwar­dza­nie szkliwa. Jeśli jed­nak zęby pod­da­wane są ich dzia­ła­niu przez cały czas, zaczyna się dla nich ,,klę­ska uro­dzaju". Poje­dyn­cze czą­steczki, które nie­win­nie prze­pły­wają w pobliżu, zostają schwy­tane i zamie­nione w kamień. Pro­ble­mem zresztą nie jest kamień sam w sobie, tylko jego szorstka powierzch­nia. Bak­te­rie odpo­wie­dzialne za para­don­tozę czy próch­nicę znacz­nie łatwiej przy­le­gają do szorst­kiego kamie­nia niż do zupeł­nie gład­kiego szkliwa pokry­wa­ją­cego zęby. W jaki spo­sób związki wap­nia tra­fiają do śliny? Otóż ślina to prze­fil­tro­wana krew. Pro­ces odsą­cza­nia odbywa się w śli­nian­kach. Czer­wone krwinki są pod­czas niego zatrzy­my­wane, bo potrze­bu­jemy ich w krwio­biegu, a nie w ustach. Z krwi do śliny prze­cho­dzą za to wapń, różne hor­mony i sub­stan­cje wytwa­rzane przez układ odpor­no­ściowy. Dla­tego też skład śliny odro­binę różni się u poszcze­gól­nych osób. Wyko­rzy­stu­jąc próbkę śliny, można nawet zba­dać