Ebook Damy, rycerze i feministki epub

iążce wypowiedzi problematyzujące przekonania o kobietach, począwszy od rozpraw naukowych przez listy, powieści i poezję po publicystykę, informatory, pamiętniki i kalendarze. Teksty odnoszące się do kobiet oraz ich konteksty poddane zostaną swoistej egzegezie. Kontekstem będą inne wypowiedzi, lecz też relacje władzy formujące wypowiedź, kanalizujące ją lub wręcz blokujące czy odwrotnie - stymulujące. Zwracać będę uwagę na poszczególne pojęcia z ich nieustającą przemianą sensu, który albo jest żywy albo ulega erozji, przemieniając pojęcia w pusto brzmiące słowa. Wytarte słowa i hasła ulegają porzuceniu, a myśl emancypacyjna eksplikuje się w pojęciach nowych, czasem zaczerpniętych z innych dyskursów. Wyraża się w innym żywiole, by po okrzepnięciu zdystansować się od niego. Będę badać kontekst kulturowy, by wypreparować w danej wypowiedzi jej emancypacyjny sens z medium pojęć romantyzmu, liberalizmu, nacjonalizmu czy socjalizmu. Dyskurs emancypacyjny, jak każdy inny dyskurs, musiał przełamać zewnętrzne ograniczenia stawiane wypowiedziom nowego typu. Zadaniem tej pracy jest również badanie tych ograniczeń i zakazów, badanie ich sposobu funkcjonowania w stosunku do dyskursu emancypacyjnego. Sądzę, że takie podejście jest bardziej wnikliwe i informujące niż posługiwanie się ogólnym pojęciem ,,kultury patriarchalnej" na określenie wszystkich tych ograniczeń en bloc. Emancypację kobiet rozumiem nie w sensie postępującego w czasie procesu wyzwalania się kobiet spod męskiej dominacji, lecz w sensie tworzenia nowego dyskursu: nowej wiedzy i nowej praktyki dotyczącej płci. Dyskurs ten nie jest ,,niewinny", nie niweluje relacji władzy, lecz wydobywa je na jaw i redefiniuje. Konstytuuje nową tożsamość kobiety - i mężczyzny - oraz opisuje i redefiniuje relacje między płciami. Szczególną uwagę zwrócę na kwestię szlacheckiego kontraktu płci, który uważam za czynnik decydujący o specyfice kobiecego dyskursu emancypacyjnego w Polsce. Konfrontowanie się dyskursu emancypacyjnego z tym tak wyrazistym w kulturze polskiej motywem patriarchalnym jest tematem jednego z trzech głównych rozdziałów niniejszej pracy. Kobiecy dyskurs emancypacyjny jest współcześnie bardzo słabo reflektowany. Nie istnieje bibliografia tekstów emancypacyjnych. Próbę takiej bibliografii stanowi wykaz tekstów źródłowych niniejszej pracy. Historia dawnego ruchu kobiecego nie ma swego współczesnego opracowania. Nie jest ona wyodrębniona nawet na poziomie faktografii. W pracy tej korzystałam z opracowań, które faktografię dawnego ruchu kobiecego ujmują w szerszej formule ,,historii kobiet" (D. Wawrzykowska-Wierciochowa) lub w węższej - historii edukacji kobiet (B. Czajecka, U. Perkowska) czy ich udziału w życiu publicznym (A. Żarnowska). Brak współczesnego ujęcia dawnego ruchu kobiecego wiąże się z kontrowersjami dotyczącymi definicji tego ruchu. W okresie realnego socjalizmu ruch kobiecy i emancypacja kobiet były kwestiami ideologicznymi. Wypowiedzi na ten temat podlegały ścisłej kontroli. Obowiązywało dogmatyczne przedstawianie ruchu kobiecego w duchu ideologii państwowej. Za ruch kobiecy uznawano jedynie jego późny i w Polsce niezbyt wpływowy nurt socjalistyczny i komunistyczny. ,,Robotniczy" ruch kobiecy przeciwstawiano ,,burżuazyjnemu", który był przedstawiany jako fanaberie pań z klasy posiadającej. Jako odwodzący kobiety-robotnice od walki klasowej został skazany na nieistnienie w opra cowaniach z tamtego okresu, dotyczących historii kobiet (por. ,,Pełnym Głosem" 1/1993). Tymczasem prawa polityczne kobiet, prawo do wykształcenia i do pracy zawodowej innej niż praca w fabryce, to osiągnięcia ,,burżuazyjnego" ruchu kobiecego, ruchu kobiet z klasy średniej. W powszechnej świadomości dawny ruch kobiecy jest nieobecny. Nikt nie zastanawia się nad tym, że jeszcze sto lat temu uniwersytety były dla kobiet niedostępne. O tym, że kobiety w Polsce dość wcześnie, w porównaniu z innymi krajami Europy, mogły dysponować swymi prawami wyborczymi wiadomo, że ,,otrzymały" je jako uznanie zasług w restytucji państwa polskiego. Formacja myślowa, z obrębu której przez ponad sto lat produkowane były argumenty na rzecz praw politycznych kobiet, prawa do pracy i wykształcenia, utraciła swą żywotność. Skamieniała w postaci tekstów - instytucji, faktów literackich, artystycznych, prawnych - których sens emancypacyjny jest nieczytelny dla współczesnych. Dopiero obecnie, począwszy od lat 80., zmienia się to za sprawą kobiet zainteresowanych ,,kwestią kobiecą." Egzegeza tekstów, próba ożywienia znaczeń, które również dzisiaj prowokują, złoszczą, niepokoją i inspirują, jest zadaniem tej książki. Stanowisko autorki i interpretatorki nie jest w żadnym razie ,,obiektywne" i ,,bezstronne". Przeciwnie, motywem przedsięwzięcia, jakim jest niniejsza praca, jest wol