Ale kosmos!

największej skali przestrzennej fluktuacje temperatury są mniejsze, niż się tego spodziewaliśmy, co nie jest możliwe w ramach standardowego modelu kosmologicznego. Co więcej, fluktuacje temperatury są, licząc średnio, silniejsze z jednej strony nieba niż z drugiej. A tego model standardowy zdaje się zakazywać. Wreszcie zaś, co potwierdziło wydane przy okazji konferencji ogłoszenie prasowe, ale o czym nie wspomniał Efstathiou, ,,zimny punkt" z ,,WMAP" został zaobserwowany również przez ,,Plancka". Jakość obserwacji wykluczała ewentualność, że wszystkie te anomalie są tylko artefaktem obserwacyjnym. To rzeczywiste cechy młodego Wszechświata - i to takie, których nie sposób zrozumieć przy użyciu standardowej teorii. Zespół ,,Plancka" próbował wszystkich dostępnych sztuczek i korekt, aby je wyjaśnić - na próżno. Dane z ,,Plancka" pokazały, mówiąc słowami Efstathiou, że ,,kosmologia się nie skończyła". W lutym 2015 roku Chuck Bennett, profesor fizyki i astronomii na Uniwersytecie Johna Hopkinsa, wraz ze współpracownikami, dokonał dogłębnego porównania pomiędzy modelem kosmologicznym wyłaniającym się z danych z ,,WMAP" i tym wynikającym z obserwacji ,,Plancka"3. Odkryli rzecz niepokojącą: dwa uzyskane w ten sposób rozwiązania nie są ze sobą zgodne - każdy z nich opisuje inny Wszechświat. Jest jasne, że coś nam umyka. Te dwa modele nie musiałyby oczywiście zgadzać się ze sobą w stu procentach; nie powinny być jednak sprzeczne. Niezgodność ta wciąż jest przedmiotem badań: albo jeden ze zbiorów danych został źle skalibrowany, albo model standardowy zawiera błąd. Jak jednak mamy dokonać postępu, skoro dane z ,,Plancka" stanowią najlepszy obraz anizotropii promieniowania mikrofalowego, na jaki możemy liczyć, owo zaś promieniowanie to nasze podstawowe źródło informacji o młodym Wszechświecie? Czy, przy wszystkich naszych osiągnięciach, wciąż żyjemy w nieznanym Wszechświecie, który czeka na odkrycie i zrozumienie? Prawdę mówiąc, nawet Douglas Adams nie potrafiłby tego lepiej wymyślić. To było tak, jak gdyby historia z 42 wydarzyła się w świecie rzeczywistym. Większość kosmologów uważała, że odpowiedź na Wielkie Pytanie o Życie, Wszechświat i Całą Resztę (przez co należy rozumieć pytania o początki Wszechświata) stanie się jasna dzięki danym z ,,Plancka", a teraz nikt tak naprawdę nie wiedział, co o nich sądzić. Większość uważa, że trudności te sprowadzą się ostatecznie do wyjaśnienia paru detali i postawienia kilku kropek nad ,,i", jednak coraz silniejsza mniejszość widzi w nich oznaki tego, że nasze poglądy na temat Wszechświata są całkowicie błędne. To właśnie tym nieznanym terytoriom poświęcona jest niniejsza książka. Poszukiwanie odpowiedzi doprowadzi nas do najbardziej tajemniczych miejsc we Wszechświecie - w serca czarnych dziur, do momentu Wielkiego Wybuchu i ku konfrontacji z naturą naszej rzeczywistości. A wszystko to rozpoczęło się przy Wielkiej Drodze Północnej łączącej Londyn z Edynburgiem, gdzieś między Londynem a Cambridge, w ostatnich dekadach XVII wieku. [wróć] european-space-agency-astronomy [wróć] [wróć] 1. Architekt Wszechświata Był sierpień 1684 roku, dwadzieścia lat po Restauracji Stuartów. Rządy Karola II stopniowo przestawały ekscytować Brytyjczyków. Drogi były w kiepskim stanie, a letnia fala gorąca z pewnością nie pomagała; grunt musiał być popękany, a powietrze szare od pyłu. To był chyba jednak najmniejszy z problemów, z jakimi borykał się Edmund Halley w drodze z Londynu do Cambridge. Dwa lata przed trzydziestymi urodzinami Halleyowi można było wręcz pozazdrościć sytuacji życiowej. Był powszechnie uważany za jednego z wiodących współczesnych astronomów, a dzięki majątkowi ojca mógł swobodnie realizować swoje zamiłowanie do gwiazd. Halleyowie zajmowali się produkcją mydła, a po Wielkiej Zarazie w latach 1665-1666, gdy kąpiele stały się modne wśród Londyńczyków, niespodziewane dorobili się wielkiego bogactwa. Dzięki dobrej sytuacji ekonomicznej swojej rodziny Edmund zdobywał edukację w prestiżowej St Pauls School w Londynie, a następnie w Queens College w Oksfordzie. Tam wyrósł na przystojnego i bystrego młodzieńca, który nie stronił od dam i cieszył się reputacją niespokojnego ducha. Okrył się sławą, gdy zrezygnował ze studiów, uznawszy, że przestarzały sylabus tłamsi jego intelekt, a następnie uzyskał patronat króla nad projektem utworzenia mapy południowego nieba z tropikalnej Wyspy Świętej Heleny na Oceanie Atlantyckim. Tego typu mapa miała wówczas kapitalne znaczenie militarne, cała marynarka wojenna nawigowała bowiem w oparciu o precyzyjne mapy nieba. Halley z ogromną pewnością siebie wywiązał się z powierzonego mu zadania i 18 miesięcy później powrócił z mapą informującą o położeniu 341 gwiaz