Trauma

Trauma.

Trudne wydarzenia z życia czasami się za nami wloką. Zdarza się, że nie pozwalają ruszyć dalej, kładą się cieniem na naszych relacjach i na naszej codzienności. Zwykliśmy nazywać to zjawisko traumą. Nazewnictwo jest jak najbardziej na miejscu, trauma to jednak - niestety - coś więcej, co jako czynnik nieraz w dużym stopniu dysfunkcyjny kwalifikuje się do "naprawy". Ową naprawą jest nic innego jak terapia. Niniejsza książka jej właśnie dotyczy.

Seria Terapia traumy wydana nakładem Wydawnictwa Czarna Owca doczekała się właśnie kolejnej wartościowej i interesującej pozycji. Dla przypomnienia - wcześniej w serii ukazały się m.in. "Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy", "Trauma i pamięć. Mózg i ciało w poszukiwaniu autentycznej przeszłości" oraz "Głos wnętrza. Jak ciało uwalnia się od traumy i odzyskuje zdrowie". Lista pozycji imponująca. Co więc takiego oferuje omawiany właśnie tytuł żeby przekonać nas do sięgnięcia właśnie po niego?

Niniejsza publikacja to de facto zapis wielkiego osiągnięcia psychologii, którym jest wykazanie powiązań między traumą i terapią jednostki, a kontekstem społecznym w jakim ta jednostka funkcjonuje. W książce ukazano perspektywę kliniczną oraz społeczną, skupiając się w dużej mierze na ukazaniu metod pracy i leczenia ofiar przemocy. Judith Lewis Herman bazuje na dotychczas znanej literaturze dotyczącej zjawiska traumy, a także na zeznaniach ofiar, na dziennikach więziennych oraz na własnych badaniach i ich owocach wynikających z prowadzonej praktyki terapeutycznej.

Lekturę podzielono na rozdziały poświęcone zaburzeniom traumatycznym oraz etapom powracania ich ofiar do zdrowia. Autorka w kontekście z jednej strony jednostkowym, a z drugiej społecznym omawia zjawisko traumy, jego powiązanie z uczuciem przerażenia, ze zjawiskiem zerwania więzi z otoczeniem przez osobę skrzywdzoną, a następnie wskazuje na metody pracy terapeutycznej, w której skupia się na odbudowaniu poczucia bezpieczeństwa, na odpowiednim przeżywaniu mentalnej żałoby oraz - docelowo - na odbudowaniu przez jednostkę zerwanych bądź nadszarpniętych więzi społecznych, bez których ofiara nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować w codziennym życiu. Całość przedstawiono w możliwie prosty, obrazowy sposób, często powołując się na świadectwa pacjentów i konkretne przykłady.

Książka jako pozycja psychologiczna jest publikacją cenną przede wszystkim z uwagi na wskazanie roli, jaką pełni związek traumy jednostki z jej społecznym otoczeniem. Ten element - takie można odnieść wrażenie po lekturze - nie był we właściwy sposób doceniany w dotychczasowej literaturze dotyczącej problemu traumy. Nie był także dostatecznie brany pod uwagę w praktycznej pracy z pacjentami. Książka rzuca więc nowe spojrzenie na całość problemu.

"Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego" to pozycja ciekawa, lecz chyba przeznaczona głównie dla osób praktycznie związanych ze zjawiskiem traumy; mam na myśli głównie terapeutów, ewentualnie pacjentów, do pewnego stopnia pasjonatów tematu i szeroko pojętych zagadnień psychologicznych. Laikowi może się ta pozycja spodobać... lub nie - wszystko zależy od tego, jakie czytający ma zainteresowania. Jeśli jednak kwestia traumy się w kręgu owych zainteresowań czytającego znajduje, to lektura powinna być co najmniej zadowalająca.