Samotny jak Szwed?

Książka prowokująca do odpowiedzi, co to jest samotność. Kiedy człowiek czuje się samotny? Do czego nam taki stan jest potrzebny? Kiedy jest utrapieniem, a kiedy ulgą? Tematem przewodnim jest Szwecja, ponieważ to w tym kraju ponad czterdzieści procent osób dorosłych mieszka w jednoosobowych gospodarstwach domowych. Autorka wraz ze swoimi rozmówcami zastanawia się jakie te statystyki mają odzwierciedlenie w społeczeństwie. Czy to, że Szwedzi od najmłodszych lat uczą się, że samotność jest stanem pożądanym zmienia ich jako naród? Czy ich poglądy są jednorodne? Czy chętnie włączają się w akcje pomocy potrzebującym? A może wychodzą z założenia, że ponieważ płacą podatki, to już nic nie muszą, ponieważ to państwo przejęło rolę rodziny i opiekuna. Dlaczego imigrantom tak trudno wtopić się w szwedzką społeczność?  Rozważania wspaniale uzupełniają fotografie. Sprawiają, że aż się chce popatrzeć na te krajobrazy własnymi oczami. Polecam

Uwielbiam tę książkę. Nie dajcie się zwieść tytułowi, niekoniecznie autorka opowiada nam o Szwecji, choć bazuje właśnie na tym kraju i na wywodzących się z północy ludziach. To nie jest przewodni, ani reportaż, ale książka filozoficzna. Jest w niej dużo o samotności jako takiej, ludzkiej, choć poniekąd typowo skandynawskiej. Bazuje na samych spostrzeżeniach autorki, krótkich esejach, ale przede wszystkim na wywiadach, które Katarzyna Tubylewicz przeprowadziła z mniej lub bardziej znanymi osobami, pytając o różne aspekty samotności. Chwilami książka bywa mało obiektywna, za to dzięki temu staje się bardziej bliska. Ale to nie wszystko. Autorka opisuje także wspaniałe krajobrazy, które oglądała przemierzając Szwecję wraz z synem, uzdolnionym fotografem. Jego zdjęcia zamieszczone są w książce i muszę przyznać, że zachwycają, będąc jej cudownym uzupełnieniem. Estetyczny tekst i niesamowicie estetyczne fotografie tworzą bardzo udane połączenie i tylko szkoda, że książka tak szybko się kończy. Dla ludzi zafascynowanych Szwecją, Skandynawią i północą w ogóle. Dla introwertyków, samotników, czasem z wyboru, a czasem z przymusu. Dla tych, co chcą poznać Szwecję od innej strony, samych Szwedów, a zarazem także siebie.

Książka mocno rozczarowująca. Trochę rozmów z ludźmi chyba dość przypadkowymi, bo niewielu z nich ma do powiedzenia coś interesującego w temacie zawartym w tytule książki. Rozważania autorki to bardzo subiektywne odczucia, mało konkretów, w pewnym momencie chyba skończył się pomysł na to co by tu jeszcze napisać. Zdjęcia w większości słabej jakości, zarówno artystycznej jak i technicznej. Może nie dzieliłabym się tutaj tak negatywną opinią, ale zamieszczona przez inną osobę entuzjastyczna recenzja, sugerująca niemal naukowe podejście autorki do kwestii szwedzkiej samotności, może kogoś wprowadzić w błąd. Ja tego entuzjazmu zupełnie nie podzielam, książka mnie znudziła, a dużo sobie po niej obiecywałam.

"Żaden człowiek nie jest samotną wyspą." Katarzyna Tubylewicz przygląda się i analizuje temat samotności na przykładzie kraju, w którym każda jednostka ma ogromne poczucie własnej niezależności, który pod wieloma względami różni się od innych kultur. Porusza to zagadnienie w rozmowach z twórcami piszącymi, czy kręcącymi filmy o Szwedach i Szwecji, ale również z byłym szpiegiem Vincentem V. Severskim, z profesorem medycyny paliatywnej, czy nauczycielem medytacji. Z tych rozmów wysuwa się konkluzja, że spędzanie czasu w samotności, a bycie samotnym to dwie zupełnie inne sprawy, dlatego trzeba odróżnić samotność z wyboru od tej niechcianej. Ta może być trudna do zniesienia nawet w tłumie, gdy nie czujemy przynależności, a wyalienowanie. Gdy przywdziewamy maski, udając kogoś innego, niż naprawdę jesteśmy, grając role. A jak może być budująca i oczyszczająca na łonie natury, gdy możemy poczuć przynależność do czegoś większego, wykraczającego poza codzienność i zrozumienie, zajrzeć w głąb siebie. Autorka przedstawia zagadnienie szeroko, pokazując wiele jego aspektów, wspartych własnymi przemyśleniami, a Szwecja wydaje się być idealnym przykładem miejsca, gdzie można cieszyć się ze swej samotności, ale i poczuć dogłębnie samotnym. Znakomitym uzupełnieniem pobudzającej do refleksji treści, są niesłychanie klimatyczne zdjęcia wykonane przez Daniela Tubylewicza, syna autorki.