Kleopatra (twarda)

zwi, ale nie odpo­wiada. Tym męż­czy­zną jest Marek Juniusz Bru­tus. W powie­trzu wisi coś, czego nie da się ogar­nąć rozu­mem. Coś nie­na­ma­cal­nego, umy­ka­ją­cego zmy­słom, nie­wi­docz­nego. Jakaś tru­ci­zna, która prze­nika przez mury mia­sta, roz­prze­strze­nia się po uli­cach, wpełza w zaułki, bie­gnie wraz ze sło­wami szep­ta­nymi do ucha w opa­rach łaźni, unosi się ponad tri­kli­niami na waż­nych ucztach, wkrada się do sena­tor­skich umy­słów pod­czas pouf­nych spo­tkań. I nie­sie ze sobą zło­wiesz­cze słowo: śmierć. Śmierć Juliu­szowi Ceza­rowi. Jakiś czas temu w mie­ście zawią­zał się spi­sek, jeden z naj­bar­dziej zdra­dziec­kich w histo­rii, zwró­cony prze­ciwko czło­wie­kowi skąd­inąd nie­zwy­kle kocha­nemu przez rzym­ski lud, być może nawet kocha­nemu moc­niej niż kto­kol­wiek inny. Czło­wie­kowi, który w kolej­nych wie­kach sta­nie się jedną z naj­bar­dziej podzi­wia­nych postaci w histo­rii, na równi z Alek­san­drem Wiel­kim. Jak to moż­liwe? Według sta­ro­żyt­nego rzym­skiego histo­ryka Kasju­sza Diona przy­czyna leży w tym, że różni ludzie na prze­strzeni lat przy­znali Ceza­rowi wiel­kie honory, które nie­zwy­kle szybko stały się przy­czyną zazdro­ści i nie­na­wi­ści, a te w krót­kim cza­sie spro­wa­dziły na niego śmierć. Praw­dziwe motywy się­gają jed­nak znacz­nie głę­biej. Cezar stał się nowym władcą abso­lut­nym Rzymu, ode­braw­szy fak­tyczną wła­dzę sena­towi. Decy­duje on, a nie sena­to­ro­wie zgod­nie ze swo­imi inte­re­sami. Od nie­pa­mięt­nych cza­sów wła­dzę w Rzy­mie spra­wują rody ary­sto­kra­tyczne, repre­zen­to­wane w sena­cie przez swo­ich przed­sta­wi­cieli. Jest oczy­wi­ste, że każda decy­zja wynika przede wszyst­kim z inte­re­sów i wygody tych rodzin. Według nie­któ­rych histo­ry­ków repu­blika w 44 roku nie opiera się już na tej solid­nej ary­sto­kra­cji, która powstała wraz z wygna­niem ostat­niego króla Rzymu. Grupa ta stra­ciła swoją dawną ener­gię i pier­wotne ide­ały, brak jej już oświe­co­nych i powścią­gli­wych umy­słów z prze­szło­ści. Tacy są tylko nie­liczni i sta­no­wią wyraźną mniej­szość w sena­cie, który stał się miej­scem prze­żar­tym (znacz­nie bar­dziej niż dotych­czas) przez korup­cję, szem­rane inte­resy i nad­uży­cia wła­dzy. Wiel­kie drzewo gni­jące od środka, jak ktoś powie­dział. Chci­wość sena­to­rów (reali­zo­wana rękami ich wyzwo­leń­ców, czyli nie­wol­ni­ków obda­rzo­nych wol­no­ścią, jako że for­mal­nie człon­ko­wie senatu nie mogą wyko­rzy­sty­wać nie­go­dzi­wych spo­so­bów pomna­ża­nia majątku) spo­wo­do­wała kry­zys w repu­blice, otwie­ra­jąc drogę sil­nym jed­nost­kom, takim jak Juliusz Cezar, który został władcą abso­lut­nym. Rów­nież sam Cezar wywo­dzi się z rodziny ary­sto­kra­tycz­nej, ale należy do stron­nic­twa popu­la­rów i przy­jął za swoje żąda­nia ludu, jako że ten go w dużej mie­rze wspiera. Część bar­dziej kon­ser­wa­tyw­nej ary­sto­kra­cji przy­się­gła mu z tego powodu śmierć (choć nie sta­nowi to jedy­nej przy­czyny). Cel kon­spi­ra­to­rów jest pro­sty: zabić Cezara, fak­tycz­nego jedy­no­władcę, aby zasiać zamęt i nie­pew­ność, ponie­waż nie ma rów­nie cha­ry­zma­tycz­nej postaci, która mogłaby zająć jego miej­sce. W ten spo­sób otwo­rzy się droga, by senat odzy­skał swoją dawną rolę i jak za daw­nych cza­sów rzą­dził bez żad­nych skru­pu­łów. Obrzu­ca­nie bło­tem Arte­mi­dor, któ­rego śla­dem prze­mie­rzamy ulice Rzymu, posta­no­wił znów zagłę­bić się w labi­rynt wąskich uli­czek - uważa je za bez­piecz­niej­sze niż zatło­czone główne arte­rie mia­sta. Budynki, mię­dzy któ­rymi prze­myka, stoją bar­dzo bli­sko sie­bie, tak bli­sko, że jeśli ich miesz­kańcy wychylą się z okien, mogą uści­snąć dło­nie sąsia­dom z naprze­ciwka, o czym wspo­mina Mar­cja­lis w Epi­gra­mach. Nawet świa­tło dnia z led­wo­ścią dociera do samej ziemi - jest tylko falu­ją­cym ostrzem zawi­sa­ją­cym na znacz­nej wyso­ko­ści ponad głową Arte­mi­dora. Źre­nice filo­zofa są roz­sze­rzone nie tylko przez panu­jący tu pół­mrok, lecz także przez strach. Jest naprawdę ciemno i przez chwilę wędro­wiec zasta­na­wia się, czy nie byłoby roz­sąd­niej wró­cić na szer­sze ulice. W tych nie­sław­nych zauł­kach czę­sto docho­dzi do napa­dów i zabójstw: każ­dego ranka na ziemi, w bło­cie, ktoś znaj­duje czy­jeś mar­twe ciało. Sprawcy tych mor­derstw pozo­stają nie­znani. Do podą­ża­nia wybraną drogą prze­ko­nują Arte­mi­dora inne zmy­sły. Przy