Hiszpański dublon

ludzie w naszym mieście mówią na mnie Ojczulek? Ojczulek Denke? Ta, powtarzam się - machnął ręką. - Kim jestem? Niemcem? Jawohl[16]! Weteranem ostatniej wojny? Jawohl! Obywatelem Münsterberg? Natürlich[17]. Ale staram się też być człowiek w tych smutnych, trudnych czasach. Ludzie podobno mnie lubią i szanują. Nie mówię tego, żeby się chwalić. Tyle we mnie próżniak, ile w każdym, ciężko pracującym człowiek. Chociaż? Nie powiem, mam satysfakcję. To duży zaszczyt być lubianym przez ten udręczony i tak nieufny naród. Widać, w tych podłych czasach, odrobina dobroci i poświęcenia dla drugiego człowiek wystarczy, by stać się szanowany obywatel. Mówią też o mnie Philanthrop[18]. O, ja[19]! Wielkie słowo. Zbyt wielkie, jak na kogoś takiego, jak ja. Cóż, ja to jestem po trosze rzemieślnik, po trosze Händler[20]. Takie czasy. Trzeba sobie radzić. Słuchałem go, zastanawiając się przy okazji, czy on zdaje sobie sprawę, że mamy 2013 rok? Opowiadał mi o sobie, jakbyśmy przenieśli się, a właściwie, jakbym ja przeniósł się do dwudziestolecia międzywojennego. Opowiadał w czasie teraźniejszym, mając świadomość tego, że jest przecież duchem. Dziwne było to wszystko. - Nasze miasto - kontynuował - nie jest ani duże, ani małe. Takie Münsterberg. Browar, cukrownia, zakłady ceramiczne i fabryka konserw von Seidel. Oczywiście Kirche[21], Schule[22], nawet kino. Lubię kino. Pan lubi kino? - Skinąłem potakująco głową. - Kiedyś Münsterberg nazywał się Ziębice. Był dużym księstwem na Śląsku. No i co z tego, zapyta pan? Ano nic. Dzisiaj nie tylko to miasto, ale cały kraj padł kolana i nie może się z nich podnieść. Wojna spustoszyła Europę, wypaliła też naszą, niemiecką duszę. Patrzę na swoich sąsiadów, kochanych mieszkańców miasta i widzę, że stało się coś złego. Coś tragicznego. Nie chodzi o to, że jest kryzys i ciężko jest żyć. W końcu z wieloma rzeczami można sobie jakoś poradzić. No bo niby powodów do szczęścia i smutku tyle samo, co za Kajzera. A jednak das Herz blutet[23]. - Denke na moment zamilkł. Smutno patrzył na blat stołu, który przecierał niczym barman ladę. - Byłem na tej wojnie. Długo, może zbyt długo. Trzy lata, Drei Jahre im Schützengraben[24]. Widziałem rzeczy, od których włos się jeży na głowie. To, z jaką łatwością panowie w czarnych, błyszczących cylindrach i eleganckich frakach marnowali ludzi, wołało o pomstę do nieba. Wkoło tylko trupy. Pełno. Keine Menschen, keine Körper, nur Kanonenfutter, jawohl, nur Fleisch[25]. Tony zepsutego, zmarnowanego mięsa. Jednak wtedy, aż do zakończenia wojny, mieliśmy poczucie, że to wszystko, to całe zło, nieszczęście dotyka nas w równym stopniu, wszystkich, alle zusammen[26]. Wszy żarły nas zajadle i bezlitośnie, tak samo; Francuzów, Brytyjczyków, Rosjan. Cały świat uwikłał się w tę awanturę i solidarnie, to dawał, to brał po dupie. A potem przyszedł Wersal. Nagle okazało się, że staliśmy się Verbrecher[27], zbrodniarzami! ,,Allein die Deutschen sind des Kriegsausbruchs schuldig"[28]. Tak napisali! I tak, wszy zeszły ze wszystkich, jak ręką odjął, tylko nie z nas, Niemców. I gryzą nas tak do dnia dzisiejszego. Same odszkodowania to sto dwadzieścia trzy miliardy Marek w złocie. Sto dwadzieścia trzy miliardy! Będziemy to spłacać bis zum Jahr[29] 1980! Nikt tego nie wytrzyma. A przecież nawet dziecko wie, że tej wojny chcieli alle[30], wszyscy i tylko czekali na moment, żeby skoczyć sobie do gardeł. Szkoda gadać. - Machnął ręką. - Pojawił się nawet, pan wisz, jakiś czas temu, jeden młody Austriak. Nazywa się jakoś na ,,H", nie pamiętam. - Hitler - wykrztusiłem w końcu. - Co pan mówi? - Hitler - powtórzyłem. Dalsza część dostępna w wersji pełnej [1] Z powrotem! [2] Niedaleko [3] Proszę usiąść. [4] Nazywam się... [5] W dziwnych czasach [6] dzieci [7] Człowiek by oszalał [8] Nie mogę. [9] Po co? [10] 12 sierpnia 1870 roku [11] Rolnik [12] zagubione jak chmiel i miód (idiom.) [13] tę gospodarkę [14] ten dom [15] naszego wspaniałego kraju. [16] Tak jest! [17] Oczywiście! [18] Filantrop [19] tak [20] kupiec [21] kościół [22] szkoła [23] serce krwawi [24] Trzy lata w okopach [25] Nie ludzi, nie ciał, tylko mięsa [26] wszyscy razem [27] Zbrodniarze [28] ,,Niemcy biorą na siebie winę za wybuch wojny" [29] aż do roku [30] wszyscy Spis treści: Okładka Karta tytułowa Hiszpański dublon Karta redakcyjna Redaktor prowadzący Michał Smętek Okładka Ferratus Ilustracja na okładce 80s Child / Wydanie pierwsze (C) Copyright by Wydawnictwo Manufaktura Słów 2021 (C) Copyright by Tomasz Kowalski 2021 ISBN 978-83-66695-21-4 Wydawnictwo ,,Manufaktura Słów" Ferratus Michał Smętek ul. Stefana Żeromskiego 32/315 81-369 Gdynia Na zlecenie Woblink plik przygotowała Katarzyna Rek