Grzechy ojców

?Grzechy ojców? ma bardzo interesującą otoczkę społeczną i to w głównej mierze dla niej warto po ten kryminał sięgnąć. Wielebnego Archera w powieści jest zdecydowanie więcej niż śledczego Wexforda, nie ma się czemu dziwić, nadinspektor kolokwialnie mówiąc zrobił swoje - 16 lat wcześniej znalazł winnego, który został osądzony i skazany, ale pastor postanawia przyjrzeć się tej sprawie jeszcze raz. Małe miasteczko Kingsmarkham, w którym wszyscy się znają, zdecydowanie ułatwia mu szukanie świadków i przeprowadzanie rozmów. Przed duchownym (niezależnie od wyznania) ludziom dużo łatwiej się otworzyć i choć na sprawę pada nowe światło, wina Herberta Paintera wydaje się bezsporna.

Tempo jest niespieszne, wielbiciele akcji i niespodziewanych jej zwrotów mogą poczuć się rozczarowani. Książka Ruth Rendell to kryminał w stylu retro z zadatkami na kryminał psychologiczny, ponieważ autorka dużo miejsca poświęca społeczności, ludziom i motywom, które nimi kierują. Ukrywają, kluczą, zmieniają zeznania, w imię ukrycia własnych, niekoniecznie dobrych uczynków. ?Grzechy ojców? jest dopracowana i dobrze napisana, na pewno każdy wielbiciel staroangielskich klimatów będzie zadowolony :)

Młoda, ładna, inteligentna, wykształcona i błyskotliwa dziewczyna wydawałaby się idealną partią dla syna wielebnego Archerego . Ma jednak mroczny sekret, jej ojciec został skazany za bestialskie zamordowanie staruszki. Czy to piętno będzie ciążyć na jej życiu nie pozwalając na zaznanie szczęścia? Czy każdy będzie doszukiwał się w niej, lub w jej dzieciach morderczych instynktów? Matka dziewczyny twierdzi jednak z pełną stanowczością, że jej ojciec nie jest mordercą. Czy w związku z tym został osądzony i powieszony niewinny człowiek?

Ojciec chłopaka, wielebny Archery, pragnie za wszelką cenę wyjaśnić sprawę z przeszłości, licząc na to, że nadkomisarz Wexford prowadzący wówczas śledztwo, tym razem się pomylił. Angażuje się w sprawę coraz bardziej sprawdzając stare dokumenty, przesłuchując świadków, odwiedzając miejsce zbrodni i starając się wypełnić luki w prowadzonym przed laty postępowaniu.

?Grzechy ojców? to druga część serii z nadkomisarzem Wexfordem, którą czytało mi się jeszcze przyjemniej niż ?Z najlepszymi życzeniami śmierci?. Może dlatego, że już wiedziałam czego mogę oczekiwać po autorce - spójnego, świetnie poprowadzonego kryminału, z ciekawymi zwrotami akcji i odrobiną pikanterii.

Była kara, ale czy była wina?
?Kto kontroluje przeszłość, ten ma władzę nad przyszłości? ? pisał George Orwell i historia pokazuje, że miał on racje. Co jednak wówczas, kiedy przeszłość pozostaje niewiadoma lub ? co gorsze ? zakłamana? Kiedy wiele jest wersji tej samej opowieści, a teoretycznie każda może być prawdziwą? Wówczas pozostaje bazować na dowodach, lub poszlakach, ale pozostaje to obarczone dużym ryzykiem błędu. Można go jeszcze zaakceptować, kiedy w grę nie wchodzą poważne kwestie. Problem robi się wówczas, kiedy na szali stawiamy ludzkie życie?
Według nadinspektora Wexforda nie było żadnych wątpliwości, że niejaki Herbert Arthur Painter, szofer, ogrodnik i złota rączka w jednej osobie, zamordował swoją pracodawczynię, Panią Painter. Powodem zbrodni dla mężczyzny, który pracował w tym samym charakterze przez dwadzieścia pięć lat, była rzekomo podwyżka, a właściwie jej brak. Czy to jednak wystarczający motyw, by zmasakrować siekierą bezbronną dziewięćdziesięcioletnią staruszkę? To pytanie, na które ? jak się wydawać mogło szesnaście lat temu ? Wexford znalazł odpowiedz. Medialna sprawa o to brutalne morderstwo, była pierwszą, jaką funkcjonariusz prowadził samodzielnie. Mimo iż w materiale dowodowym było sporo luk, a motywacja rzekomego mordercy, dość wątpliwa, to Painter został skazany i ? powieszony. Czy jednak rzeczywiście był winny popełnionej zbrodni?
To pytanie powraca po szesnastu latach od okrutnej zbrodni, która wstrząsnęła małym, wiejskim miasteczkiem Kingsmarkham. Stała się też kanwą powieści ?Grzechy ojców?, autorstwa Ruth Rendell. Opublikowana nakładem Wydawnictwa Replika powieść, to drugi już - po "Z najlepszymi życzeniami śmierci" - tom historii o Wexfordzie. Specyficzny klimat książki sprawia, że ma ona swoich miłośników, a te osoby, które dotąd nie miały styczności z pisarstwem zmarłej już niestety autorki, będą mogły określić swój stosunek do tej powieści. ?Grzechy ojców? mogą bowiem zachwycać, ale można równie dobrze przejść koło nich obojętnie, szczególnie jeśli oczekujemy dynamicznej akcji czy spektakularnych jej zwrotów.
Tym razem to nie Wexford jest gwiazdą, a wielebny Archery. Jego ukochany syn chce bowiem żenić się z niejaką panną Kershaw, a właściwie panną Painter, bowiem kobieta z uwagi za grzechy ojca postanowiła zmienić nazwisko, by uciec przed napiętnowaniem. Przebojowa, wyzwolona panna Kershawa jest nie tylko studentką uniwersytetu w Oksfordzie, gdzie studiuje nauki współczesne, ale ? córką mordercy. Czy jednak rzeczywiście? Zapoznając się ze szczegółami historii wielebny Archery ma coraz większe wątpliwości do winy skazanego Paintera. Z tym większą intensywnością i zapałem prowadzi własne dochodzenie, odkrywając kolejne mroczne tajemnice.
Jak zakończy się ta kryminalna opowieść? Przekonamy się o tym dzięki lekturze powieści ?Grzechy ojców?, która ? choć brak jej spektakularności ? jest solidnie opowiedzianą historią. Atmosfera, jaką autorce udało się stworzyć na łamach tej publikacji, jest największym jej atutem i to właśnie ona przyciąga i sprawia, że nawet leniwie toczące się wydarzenia, nie zrażają czytelnika, który coraz bardziej wikła się w opowieść o morderstwie, z coraz większym zapałem dąży do poznania prawdy. Co niezwykłe, mimo iż autorka odebrała w tym tomie Wexfordowi palmę pierwszeństwa, to opowieść zupełnie na tym nie traci. Co więcej, mimo cyklicznego charakteru, staje się osobną historią, choć jestem przekonana, że część czytelników, po odłożeniu tego tomu, bez wahania sięgnie po cześć pierwszą, by znów zatopić się w pasjonującym procesie śledzenia zbrodni?