Co u pana słychać? (twarda)

Książkę czytałam we fragmentach, co kilka dni jeden rozdział Rozdziałów jest 10, podobnie, jak bohaterów, byłych nazistów, jest 10.
Bohaterowie, do których zawitał autor książki, to:
Profesor Hans Fleischhaker ? nazistowski antropolog, który jeździł do Auschwitz badać ludzkie czaszki.
Hermann Stolting ? prokurator, którego wyroki śmierci wykonywano dokładnie co trzy minuty.
Otto von Fircks, Aleksander Dolezalek i Konrad Meyer ? realizatorzy Generalplan Ost, nowej, nazistowskiej wielkiej wędrówki ludów.
Reinhard Hoenh ? promotor chemicznej sterylizacji Słowian.
Heinz Reinefarth ? generał odpowiedzialny za pacyfikację zrzucającej kajdany Warszawy.
Heinz Rolf Höppner ? który wespół z Adolfem Eichmannem pozbawił życia cztery i pół miliona ludzi.
Wilhelm Koppe ? generał policji i SS, którego sam Himmler uważał za zbyt skrajnego w działaniach.
Hubertus Strughold ? twórca medycyny kosmicznej, na potrzeby której eksperymentował na więźniach obozu w Dachau, poddając ich ciała nieziemskim warunkom.
Na przestrzeni ostatnich dekad o Holokauście, jego sprawcach, zbrodniarzach II wojny światowej napisano wiele. Temat przez kolejne dekady będzie aktualny. Nie wolno nigdy o nim zapominać. Warto o nim mówić, pisać.
Książką Kąkolewskiego jest jednak inna. Na swoich rozmówców, którym zadał tytułowe oraz inne pytania, wybrał zbrodniarzy wojennych, ale także przy tym osoby uniewinnione bądź nigdy nawet nieoskarżone o owe zbrodnie. Jak do tego doszło, że tych ludzi uniewinniono lub nigdy ich nie oskarżono? Jak się im żyje? Jak się czują z tym, czego przez lata dokonywali? Te i inne pytania nasuwają się czytelnikowi jeszcze przed lekturą książki.
Odpowiedzi na nie są poruszające, często szokujące. Z pewnością ukazują inne oblicze człowieka.
Kąkolewski podróżując po Niemczech Zachodnich i USA wykonał kawał porządnej roboty, nie tylko dziennikarskiej, ale także śledczej. Zaopatrzony w stosy dowodów nie do odparcia zawitał do 10 osób, zadał im pytania, próbował poznać moralność i codzienne życie zbrodniarzy. Czy i na ile mu się to udało? Tego dowiecie się w trakcie lektury tej niezwykłej książki.
Książka po przetłumaczeniu na język niemiecki wywołała w Niemczech Zachodnich publiczną dyskusję na ten temat i w konsekwencji doprowadziła 03 listopada 1977 roku do zwolnienia jednego z bohaterów Aleksandra Dolezalka z zajmowanego stanowiska przez władze Ośrodku Studiów Ogólnoeuropejskich (Gesamteuropäisches Studienwerk) Instytutu Wschód-Zachód, w którym pracował.
To już kolejne wydanie tej pozycji, która mimo upływu lat nie straciła nic ze swojej aktualności. Nie ma znaczenia, iż pierwsze wydanie miało miejsce w latach 70. XX wieku. Śmiało można napisać, iż jest to pozycja ponadczasowa. Są kwestie, sprawy, które nie ulegają przedawnieniu. Takie właśnie porusza w książce Kąkolewski.
Nic dziwnego, iż książka od wielu lat należy do światowej klasyki literatury faktu. Bez wątpienia warto po nią sięgnąć. Porusza, ściska za serce, budzi mnóstwo emocji i bez wątpienia zmusza do przemyślenia kilku kwestii. Polecam.

Zamieszczone w książce reportaże wydają się być stenogramami przeprowadzonych rozmów z dziesięcioma osobami piastującymi wysokie stanowiska w państwie Niemieckim w okresie II Wojny Światowej, bez wyraźnych śladów jakiegokolwiek retuszu czy cenzury. Nie znajdzie tutaj żadnych przerażających faktów i informacji, które mogłyby przyprawić odbiorcę o mdłości. W główniej mierze autor stara się, aby jego rozmówcy ocenili swoje działania i decyzje z perspektywy czasu i wyrazili swoje zdanie na temat współczesności. Nie oznacza to jednak, że czytelnik nie będzie zaszokowany zamieszczoną tutaj treścią. Wręcz przeciwni zaskoczy go obraz pychy, braku jakiegokolwiek poczucia winy, przeświadczenie o swojej niewinności, a nawet pogardy kierowanej w stronę dziennikarza. Znaczna część rozmówców autora broni się za pomocą wyświechtanych i dziennych tłumaczeń: nie wiem; nie pamiętam; mnie tam nie było; ja nic o tym nie wiedziałem; ja nie brałem w tym udziału; byłem do tego zmuszony; ja również cierpiałem widząc krzywdę innych; moje poglądy były zupełnie inne niż Hitlera i jego świty. Dziecinna forma obrony, która wpisuje się w nową politykę historyczną świata kreowaną już od końca lat 50-tych. Przecież każdy doskonale w obecnych czasach wie, że wojnę wywołali ?naziści? i to oni odpowiedzialni są za wszystkie krzywdy. Ponad 99% Niemców nie wiedziało o zbrodniach, a nawet jeśli takie informacje dotarły do ich uszu to byli temu przeciwni. Z momentem końca wojny obywatele Rzeszy stali się praworządnymi obywatelami, barankami pokoju i orędownikami miłości, którzy nie przekazywali swojej chorej ideologii swoim dzieciom czy wnukom. Szokujące jest również to, że osoby takie w każdym normalnym kraju powinien dopaść dość wyraźny ostracyzm społeczny. W powojennych Niemczech żyli oni jednak wygodnie, często piastując wysokie i dobrze płatne stanowiska. Podobnie jest w przypadku ich dzieci, które stały się rozpoznawanymi personami w świecie biznesu, prawa czy polityki.

Obok samych rozmów, książka porusza również dodatkowo wiele interesujących faktów, szczególnie tych pokazujących, że prawda historyczna a polityka światowa nigdy nie szły ze sobą w parze. Obraz organizacji ?kombatanckich?, które pomagają żołnierzom Niemieckim i ich niejasne dość pokaźne finansowanie. Strach byłych więźniów obozów koncentracyjnych, którzy nie chcą składać, zeznać a w rozmowach wolą być anonimowy, ze względu na szykany i groźny skierowane pod ich adresem. Tajemnicze zgony osób, które zajmowały się tropieniem ukrywających się zbrodniarzy (szczególnie na terenie Anglii i USA). Wizja powojennego starego kontynentu, zwanego ?Europą bez granic?, dziwnym trafem dość mocno przypomina czasy współczesne.

Niestety, ale w publikacji można doszukać się również pewnych malutkich minusów. Jednym z nich jest stosowanie języka ?nowomowy historycznej?, objawiającego się w nadużywaniu określeń ?nazista?, ?hitlerowiec?, ?zbrodniarz hitlerowski?, bez jasnego określenia konkretnego kraju i narodu. Nie jestem jednak pewien czy nie jest to przypadkiem winna ?poprawnego politycznie? współczesnego wydania.