Ebook O śmiechu Demokryta mobi,epub

ty przypominające wykłady dla młodych adeptów sztuki medycznej, notatki, wreszcie quasi-filozoficzne traktaty związane nie tyle z leczeniem dolegliwości somatycznych, ile z rozpatrywaniem możliwości zaadaptowania przez lekarzy, dociekających przyczyn tych dolegliwości, metod stosowanych przez filozofów w odkrywaniu prawdy. Pisma zbioru dzieli się zazwyczaj na sześć grup7: ogólnomedyczne, anatomiczne, dietetyczne, dotyczące patologii ogólnej, chirurgii oraz pediatrii i ginekologii. Najsłynniejszy przypisywany Hippokratesowi tekst to tak zwana przysięga (Horkos). Jest ona obecnie traktowana jako wykładnia etyki lekarskiej, choć w macierzystym kontekście stanowiła raczej zbiór praktycznych wskazówek regulujących zachowanie lekarza w kontakcie z chorym. Obok wskazówek szczegółowych znajdujemy tam takie zdanie, jak: ,,Będę leczył cierpiących wedle mych najlepszych możliwości i rozpoznania, mając na względzie jedynie ich dobro. Powstrzymam się od czynności mogących przynieść szkodę i krzywdę choremu [...], zachowam czystość moralną i pobożność zarówno w życiu, jak i w praktyce lekarskiej"8. Nie mniej słynny jest przypisywany Hippokratesowi aforyzm, spopularyzowany w skróconej wersji łacińskiej: ars longa, vita brevis. Brzmi on: ,,Życie krótkie, sztuka długa, chwila ulotna, doświadczenie śliskie, wyrokowanie trudne. Dlatego należy przysposobić nie tylko siebie do czynienia tego, co należy, ale i chorego, i osoby obecne i to, co na zewnątrz"9. Zredukowane do części początkowej słowa Hippokratesa, odnoszące się do postępowania lekarza, nabrały charakteru myśli ogólnej, refleksji inspirującej całe pokolenia zarówno myślicieli, jak i zwykłych zjadaczy chleba. Obrosła legendą postać Hippokratesa przez wieki wywierała wpływ nie tylko na medyków. Mitem tego znawcy ludzkiego ciała i duszy żywiła się też wyobraźnia licznej rzeszy filozofów, nauczycieli moralistów, starajacych się wykorzystać autorytet Hippokratesa w przekazywaniu ludziom różnych życiowych prawd i pouczeń. Oczywiście Hippokrates dzielił tu los innych wybitnych postaci swoich czasów, których osobowość i dokonania inspirowały wielu twórców, ale jednocześnie skłaniały do przekształcania prawdy historycznej w legendę i nadawania znanym osobom nowej tożsamości, wychodzącej niejako naprzeciw zapotrzebowaniom kolejnych generacji żądnych autorytetów i wzorców do naśladowania. Do takich postaci, które odcisnęły piętno na duchowości Hellenów, należał także Demokryt. Antyczna tradycja biograficzna, choć różna w szczegółach, łączy życie tego filozofa z Abderą, miastem w Tracji. Według tej tradycji ów żyjący w V wieku myśliciel był wiedzionym chęcią poznania świata podróżnikiem - zwiedził wiele miejsc i poznał wielu ludzi10. Także jego zainteresowania naukowe cechowała wszechstronność, a liczba stworzonych przezeń dzieł przewyższała dorobek innych filozofów. Był przedstawicielem greckich atomistów. Przed nim już Leukippos pojmował świat jako twór złożony z niepodzielnych cząstek zwanych atomami, ale dopiero Demokryt w pełni rozwinął materialistyczną koncepcję rzeczywistości. Twierdził, że przyczyną powstawania wszelkich bytów są podlegające konieczności ruchy atomów, które łącząc się i rozdzielając według przypadku, dają początek wszelkiemu stworzeniu. Duszę pojmował jako twór materialny złożony z wyjątkowo gładkich atomów. Wiele uwagi poświęcił Demokryt filozofii praktycznej. Według niego celem życia jest osiągnięcie szczęścia i spokoju ducha. Można dojść do tego stanu poprzez odrzucenie emocji i afektów i kierowanie się rozumem w poznawaniu otaczającej człowieka rzeczywistości11. Należy przypuszczać, iż właśnie zainteresowanie człowiekiem i próba uświadomienia ludziom, co trzeba robić, by osiągnąć szczęście, uczyniła z Demokryta postać niezwykle interesującą i bliską przeciętnemu zjadaczowi chleba, choć materialistyczna koncepcja świata, którą wyznawał, nigdy nie zyskała w Grecji takiej popularności, jak dualistyczne koncepcje platoników i innych szkół filozoficznych. * * * Demokryt - znawca wszechświata i ludzkiej natury, filozof uznający za cel swoich badań wskazywanie człowiekowi, jak osiągnąć szczęście, i Hippokrates - znawca ludzkiego organizmu i rządzących nim praw, lekarz traktujący pomaganie ludziom w osiągnięciu zdrowia i psychosomatycznej harmonii jako cel swoich anatomicznych dociekań, dwaj koryfeusze wiedzy, z których każdy z osobna stworzył rzeczy wspaniałe, razem mogliby dokonać jeszcze więcej. Tak najprawdopodobniej rozumowali antyczni admiratorzy ich obu, którzy tego rodzaju spekulacje (co by było, gdyby się spotkali) przekształcili w konkretną opowieść, żywą i przez wieki zasilającą wyobraźnię wielu pokoleń historię spotkania. Prawdą jest, iż mogli rzeczywiście si