Pies w tunelu (twarda)

Spis treści Dedykacja Archeologia Oliwki ciemnieją od spodu Czy ty też tak masz? Murale Wenecji Chodząc po posadzkach katedry w Sienie Twarz Schillera Poezja a medycyna Pies w tunelu Ręce, które mnie kochały O przyjaźniach Ket Tajemnice drewna Tłumacze Mózg poety Czytając Brodskiego Na dziedzińcu Schnienie Marmur Biurko nadmorskie Vézelay Vézelay, trzy lata później, trzysta metrów dalej Tulipany Otchłań Zaszeptany Caravaggio Rachunek milczenia Żydowski szewc Drezno Dzwonnik Uda, ramiona i zapach Nazajutrz Ulica uwięziona Premiera Przeznaczenie słów Drabiny O poniżeniu Noc na nabrzeżu Zettere Tu i tam Dobra krew Przeprowadzka Pinie Rzymu Merci Ojciec umiera każdemu Piosenka z rynku nieruchomości Po koncercie Gustavo Santaolalla i Bajofondo Tango Club na Festiwalu ,,Dwa Brzegi" w ruinach zamku w Kazimierzu nad Wisłą Sweter Rdza Piosenka z nutką goryczy Ulica Marché Saint Honoré w Paryżu List do redakcji Podsłuchane o japońskich dziewczynach Prośba Szklana Góra Bruzda Oglądając Almodóvara Bajka Dwutlenek tytanu Narcyz Krótka rozmowa między mężem a żoną, zasłyszana nad Bałtykiem, w końcu lipca, kiedy temperatura nie przekraczała 12 stopni Celsjusza, za to wiatr przekraczał wszystko Później ci powiem Wierszyk o własnej próżności Piórko kolibra Strzegomski świątek Modlitwa ortograficzna Wszystkie rozdziały dostępne w pełnej wersji książki. Opra­co­wa­nie gra­ficz­ne: An­drzej Ba­rec­ki Ko­rek­ta: ze­spół Na okiad­ce wy­ko­rzy­sta­no ry­su­nek Je­rze­go Pan­ka Zdję­cie au­to­ra w książ­ce: (C) Han­na Prus Co­py­ri­ght (C) by Ja­cek Cy­gan Co­py­ri­ght (C) by Wy­daw­nic­two ISKRY, War­sza­wa 2011 ISBN 978-83-244-0260-1 Wy­daw­nic­two ISKRY ul. Smol­na 11,00-375 War­sza­wa (22) 827-94-15 Skład wersji elektronicznej: Virtualo Sp. z Przy­ja­cio­łom, bez któ­ Archeologia Żeby zo­stał po mnie cho­ciaż od­cisk rzę­sy na po­wierzch­ni musz­li. Spoj­rze­nie za­sty­głe w bursz­ty­nie. Jed­no zda­nie od­bi­te w wę­glu. Spie­szę się, chcę zdą­żyć przed lo­dow­cem. Z czymś waż­nym, swo­im. Pęka ob­ro­ża koła pod­bie­gu­no­we­go. Zry­wa się łań­cuch naj­bliż­sze­go rów­no­leż­ni­ka. Lo­do­wiec pę­dzi pro­sto na mnie. Wy­bie­ram mo­re­nę czo­ło­wą i mimo bólu, od­ci­skam się, od­ci­ Nic z tego. Sła­by od­cisk w lo­dzie mo­je­go le­we­go ucha roz­pusz­cza glo­bal­ne ocie­ple­nie. Oliwki ciemnieją od spodu Na via Fla­mi­nia 82, w Rzy­mie, piję kawę. Jest ko­niec paź­dzier­ni­ka, sło­necz­ne po­łu­dnie. Stoi tu drze­wo oliw­ne. Jego ga­łę­zie pra­wie wcho­dzą na mój sto­lik ,,allaper­to". Na­gle spo­strze­gam ze zdu­mie­niem, że wi­szą­ce oliw­ki są dwu­ko­lo­ro­we: Z góry zie­lo­ne, od dołu gra­na­to­we. Jak­by zie­mia od­bi­ja­ła te­raz, je­sie­nią, mniej świa­tła. - Oliw­ki ciem­nie­ją od spodu - my­ślę z miną od­kryw­cy. Oczy mo­jej Mamy, któ­ra nie­daw­no ociem­nia­ła, Po­zo­sta­ły ja­sne. RZYM, 2007 Czy ty też tak masz? Czy ty też tak masz, że przy­jeż­dżasz do ob­ce­go mia­sta i bie­gniesz w zna­ne so­bie miej­sce, by zo­ba­czyć umie­ra­ją­ce na­pi­sy na mu­rach? Czy tak masz, że cią­gnie cię do le­d­wo wi­docz­nych sta­rych szyl­dów, nie­do­świe­tlo­nych prze­źro­czy, któ­rym czas zo­sta­wił już tyl­ko nie­po­wta­rzal­ny kon­tur? I byś wdra­py­wał się na ścia­nę i ra­to­wał każ­dą li­te­rę? Albo krą­żysz po uli­cach i pod­świa­do­mie szu­kasz słów od­pa­da­ją­cych od ścia­ny, z któ­rych czas wy­pił wszyst­kie siły. Czy masz od­kry­te przez sie­bie w róż­nych miej­scach świa­ta ka­wał­ki tyn­ku, jak ten z ga­sną­cym szyl­dem ,,Vi­tre­rie ETS. J." w sta­rym An­ti­bes, przy Pla­ce du Sa­fra­nier, gdzie Ka­zant­za­kis na­pi­sał ,,Gre­ka Zor­bę"? I za każ­dym ra­zem od­wie­dzasz je, żeby spraw­dzić, ile kro­ków mają jesz­cze do gro­bu? Albo je­dziesz do Wil­na i na fron­to­nie ko­ścio­ła ba­zy­lia­nów, któ­ry jest jed­nym wiel­kim pła­czem, pa­trzysz w oczy świę­tym na ko­na­ją­cych fre­skach? I dzi­wisz się, że czas nie tknął oczu, całe po­sta­cie zaś starł chro­po­wa­tą ręką. Może oczy ma­lo­wa­no inną far­bą? Czy ty też tak masz, że te sta­re na­pi­sy sta­ją się two­imi oł­ta­rza­mi, miej­sca­mi świę­ty­mi, ale ni­ko­mu o tym nie mó­wisz, żeby nie po­wie­dzie­li, że w tych miej­scach świę­tych je­steś taki sta­ro­świec­ki? Murale Wenecji Wiesz, jak się mo­rze ob­cho­dzi z mu­ra­mi? Mo­rze wy­pi­ja krew na­wet z ka­mie­ni. Tu pra­wie każ­dy dom jest jak roz­bi­tek, Co w oce­anie umie­ra z pra­gnie­nia. We­ne­cja pi­sze na swych sta­rych mu­rach Imio­na ulic. To są jej mu­ra­le. Jak fresk oglą­dam na­pis: ,,Cam­po San­to Ste­fa­no". Nie ja­kieś tam ta­blicz­ki za­rdze­wia­łe. I cóż, że far­ba od­cho­dzi od cia­ła, Że skó­ra marsz­czy się, fla­cze­je, kru­szy? Sól tra­wi ranę? Kogo to ob­cho­dzi? We­ne­cja z mo­rzem gra o swo­ją du­szę. Mo­rze chce nisz­czyć, lecz jak zna­leźć obiekt, Kie­dy na mu­rach, w dwie prze­ciw­ne stro­ny, Dwie duże strzał­ki do: ,,Piaz­za San Mar­co". Sam za­błą­dzi­łem nie raz. Nie­wy­klu­czo­ne, Że mo­rze też za­błą­dzi. Stra­ci za­pał. Zmę­czy się, sta­nie, da spo­kój nisz­cze­niu. Po­pa­trzy tyl­ko wzro­kiem kur­ty­za­ny, Któ­ra nie zdą­ży speł­nić za­mó­wie­nia. Zgrzyt, ha­łas, szum, trwa aria va­po­ret­to, Solo gon­do­li na Ca­na­le Gran­de. A wszyst­ko po to, by za­głu­szyć dra­mat, Któ­ry tu obok dzie­je się na­praw­dę. Trau­ma pa­laz­zi, co w słoń­cu, z uśmie­chem, Ocza­mi okien od­bi­ja­ją nie­bo, A sto­py wiecz­nie za­nu­rzo­ne w wo­dzie Gni­ją, wy­da­jąc z sie­bie tru­pi odór. Głasz­czę li­te­ry na mu­rach We­ne­cji, Bo jest to dla mnie triumf ludz­kiej woli. Chodząc po posadzkach katedry w Sienie Cho­dzę po śmier­ci, ostroż­nie sta­wiam sto­py tak, aby nie na­dep­nąć na rany tych, któ­rzy kłę­bią się na mar­mu­ro­wych po­sadz­kach sie­neń­skie­go Du­omo. Oni cią­gle ze sobą wal­czą, w każ­dej se­kun­dzie za­bi­ja­ją się w tym świę­tym Domu, jak­by to było naj­lep­sze miej­sce do pro­wa­dze­nia wo­jen. Od stu­le­ci trwa tu nie­prze­rwa­nie Rzeź Nie­wi­nią­tek, a wal­ki są tak żar­li­we, że zady koni bu­cha­ją parą, a śmier­tel­ny pot zra­sza mar­mu­ro­we tor­sy. Boję się, że na­ro­dzę się zno­wu i będę jed­nym z nich - miaż­dżo­ny przez ko­nie, prze­bi­ja­ny włócz­nią, przy­gnie­cio­ny cia­ła­mi tych, któ­rzy pa­dli przede mną, za­bi­ci do­kład­niej. I będę le­żał na pod­ło­dze mo­jej uko­cha­nej ka­te­dry sma­ga­ny cie­nia­mi prę­go­wa­nych ko­lumn, krwa­wią­cy nie­mym krzy­kiem. WRZE­SIEŃ 2005-LI­PIEC 2007 Twarz Schillera Dla­cze­go Bóg tak chciał, żeby nikt nie umie­rał z wła­sną twa­rzą? GIU­SEP­PE TO­MA­SI DI LAM­PE­DU­SA ,,LAM­PART" W domu Schil­le­ra w We­ima­rze skrzy­pią pod­ło­gi. - Wszyst­ko tu mniej­sze niż w Go­ethes Wohn­haus - mówi Aga­ta. Z pry­wat­no­ści czło­wie­ka zo­sta­je kil­ka pro­stych zdań: Tu spał, tu jadł, tu pi­sał, tu umie­rał. Ile wi­dzi­my w ży­ciu twa­rzy umar­łych? Śmierć bie­rze wat­kę na­są­czo­ną to­ni­kiem