„Nieśmiertelność Jane Austen”
Autorkę „Dumy i uprzedzenia” można z pewnością uznać za jedną z najbardziej znanych powieściopisarek z działu literatury kobiecej. Stała się ona ikoną klasyki romansu historycznego, a jej, co prawda niewielki, dorobek w postaci 6 powieści zdobył tysiące damskich serc. Historie, które przedstawiła nam Jane Austen w swoich powieściach doczekały się wielokrotnych ekranizacji, a także prób ich kontynuacji. Niezwykle intrygującym elementem stała się również sama biografia autorki, która pomimo opisu licznych swatów i romansów swoich bohaterów, pozostała do końca życia w stanie panieńskim. Jedną z prób podjęcia tego tematu jest właśnie książka „Pamiętniki Jane Austen” autorstwa Syrie James.
Jest to jedna z najnowszych pozycji wydawnictwa Otwarte, która pojawiła się na rynku książki w tym roku. Tekst zawiera ponad 330 stron, które opatrzone są ciekawym wstępem, a także drzewem genealogicznym panny Austen. Oba elementy mają na celu wprowadzić nas w część biograficzną, a także w okoliczności odkrycia „w najciemniejszym kącie rozległego strychu” mniemanych pamiętników. Zachęceni w sposób „austen’owski” zapowiedzią sekretnych zapisków przystępujemy do lektury głównej, podzielonej na rozdziały.
Z Jane, która tym razem stała się bohaterką powieści, spotykamy się przed dwudziestą piątą rocznicą jej urodzin, a historia kontynuowana jest od tego momentu w trakcie kolejnych rozdziałów. Wydarzenia i refleksje w tej książce przeplatają się ze wspomnieniami, które najczęściej są wyjaśnieniem aktualnej sytuacji bohaterki, jej rodziny, a także znajomych. Owy wspomniany przed chwilą krąg ludzi otaczający pannę Austen, to nikt inny jak sami bohaterowie powieści. Ich kreacje są bardzo dobrze dopracowane, dzięki oparciu o fakty zaczerpnięte z autentycznych listów dziewiętnastowiecznej pisarki. Mam tu na myśli choćby hipochondrię matki czy przywiązanie do siostry Cassandry. Postacią, której czytelnicy zapewne poświęcą wyjątkowo dużo uwagi jest osoba pana Ashforda. Zamożny, przyszły baronet ratuje naszą bohaterkę z opresji i tym samym wkracza w jej spokojne, panieńskie życie. Rodzące się pomiędzy nimi uczucie zostaje wystawiona na próbę czasu. Nie oszczędzają go również ówczesne konwenanse, których zapartymi wielbicielami są członkowie tamtejszego społeczeństwa. Wśród powszechnej opinii dotyczącej ożenku jako odpowiedniej inwestycji przyszłościowej umieszczone zostało również zdanie naszej bohaterki, Jane: „Uważam, że każdy, o ile to tylko możliwe, ma prawo choć raz w życiu wstąpić w związek małżeński z miłości.”, w którym dopatrzyć się możemy powodu odrzucenia przez nią dwóch propozycji małżeństwa (ku oburzeniu jej matki). Syrie James panującej ówcześnie etykiecie poświęciła odpowiednią część swojej książki, dzięki której jesteśmy w stanie odnaleźć się w sytuacji postaci i zrozumieć ich zachowania.
Wśród wielu scen odnaleźć możemy opisy samego aktu twórczego, któremu towarzyszyło wiele bezsennych nocy jakie nasza bohaterka i zarazem autorka powieści spędziła na pisaniu. Zostajemy dopuszczeni do zapoznania się z problemem wydania jej pozycji (proza i sama powieść jako gatunek nie były popularną ówcześnie formą praktyk pisarskich).
Moim zdaniem, istotnym, a także równie ciekawym elementem tego dzieła są przypisy. Zazwyczaj pełnią one rolę źródła dodatkowych informacji, jednakże w tym wypadku są również potwierdzeniem istnienia danych faktów w biografii Jane Austen i jej rodziny. Dodatkowo odnaleźć możemy wyjaśnienia mało znanych nam współcześnie słów takich jak np. kapotka oraz odniesienia do fabuł jej 6 powieści. Jako czytelniczka miałam możliwość przekonania się, iż wiele sytuacji, postaci oraz miejsc, które pojawiły się w „Rozważnej i Romantycznej” bądź w „Perswazjach”, są zaczerpnięte z życia pisarki, która okazuje się być doskonałym obserwatorem.
Jednakże znajdujące się na końcowych stronach książki „Posłowie autorki” stało się dla mnie niemałym rozczarowaniem. Dowiaduje się w nim, iż nigdy nie została odnaleziona skrzynia na strychu, a sama redaktorka, która wzbudziła we mnie tyle zaufania jest postacią fikcyjną. „Choć ze wszystkich sił starałam się przekonać Cię, Czytelniku, że jest inaczej, niniejsza książka jest utworem fikcyjnym.” pisze sama Syrie James.
Pomimo subtelnej drwiny ze strony autorki, uważam iż warto było poddać się owej ułudzie choćby na te kilka godzin, które z przyjemnością poświęciłam lekturze. Tej historii nie powstydziłaby się zapewne sama Jane Austen.
