Jugosławia. Rozsypana układanka

Kolejna interesująca lektura, wydana przez Wydawnictwo Bezdroża. Przewodnik, który przedstawia nam jednocześnie historię regionu, która zaledwie paręnaście lat temu była niezwykle krwawa.
A o czym jest ta publikacja? Z okładki możemy się dowiedzieć że:

Nie tak dawno temu kilkaset kilometrów od południowych granic Polski istniało państwo przez wielu uważane za idealne. Powstało jako idée xe jednego człowieka, któremu udało się złożyć w całość układankę różnych narodów i grup etnicznych, języków i alfabetów, kultur i religii. Na kilka dekad w ramach projektu zwanego Jugosławia ujarzmił tę wybuchową mieszankę. Choć jego rządy nosiły cechy krwawej dyktatury, to póki żył, wszystko działało bez większych zarzutów. Bo (byłych) Jugosłowian więcej łączy, niż dzieli. Na gruzach ich niegdyś wspólnego państwa istnieje dziś kilka niezależnych republik. Chętnie spędzamy wakacje w Chorwacji, która od lat plasuje się w czołówce ulubionych kierunków Polaków. Czasem wpadniemy na narty do Słowenii, choć ta raczej przegrywa rywalizację z Austria czy Włochami. I na tym kończy się nasza dzisiejsza znajomość regionu? Dlatego zapraszamy w fascynującą podróż po ziemiach dawnej Jugosławii. Pokażemy mało znane miejsca, opowiemy ciekawe historie, wspomnimy unikatowe zjawiska i nietuzinkowych ludzi. Sprawimy, że nad książką uniosą się niezwykle intensywne aromaty. Opowiemy, czym była Jugosławia, zanim zmiótł ją z powierzchni ziemi chory nacjonalizm, który najpierw zakiełkował w głowach kilku polityków, a później rozlał się szerokim strumieniem po całym kraju.

Podsumowując ciekawa książka, która oprócz historii, jak już wspominałem, pokazuje nam najpiękniejsze miejsca tego kraju, na licznych kolorowych zdjęciach. To nie tylko pozycja dla tych którzy zamierzają się wybrać w tamte rejony, ale i dla tych, którzy interesują się współczesną historią. A wydanie na kredowym papierze sprawia wrażenie że przeglądamy jakiś album. Bardzo to wszystko kolorowe, czasami ma się wrażenie, oglądając zdjęcia w tej pozycji, że autorzy byli w Indiach.

Kierunek: Bałkany
Bałkany to region Europy, obejmujący niemal cały obszar Półwyspu Bałkańskiego, którego granice od zachodu wyznacza Morze Adriatyckie i Jońskie, zaś od wschodu ? Morze Czarne i Marmara, z kolei od południowego zachodu ? Morze Egejskie. Paradoks polega na tym, że nazwa Bałkany odnosi się nie tyle do geografii, ale do wspólnoty historyczno-kulturowej, od której państwa współcześnie uznawane za bałkańskie, się odżegnują, zaś podział pomiędzy nimi, wciąż narasta.
Dziś Bałkany to dla turystów szlak będący prawdziwą mozaiką kultur, wyznań i narodowości, który jednak podczas tygodniowej czy dwutygodniowej wyprawy, nie daje się w pełni poznać. Jeśli naprawdę chcemy poznać bałkańskie kraje, jeśli chcemy zanurzyć się w bałkańskich klimatach, poznać nieszablonowych ludzi, doświadczyć słowiańskiej atmosfery z dodatkiem szczypty orientu, zwiedzić nie tylko piękne miasta, meczety, monastyry i cerkwie, ale też oddychać tamtejszym powietrzem i żyć pełnią życia, warto wyruszyć w te rejony samodzielnie, posiłkując się chociażby książką Beaty i Pawła Pomykalskich.
Opublikowana nakładem Wydawnictwa Bezdroża pozycja, pt. ?Jugosławia. Rozsypanka, układanka?, to nie tylko podróż poprzez Bałkany, ale również poprzez historie i kulturę poszczególnych krajów Półwyspu. To lektura tym bardziej wyjątkowa, że powstała z fascynacji i miłości autorów do podróży i do tego targanego zawieruchami wojennymi zakątka świata, w pewnych okresach istnienia świata zapomnianego przez Boga (czyim Bogiem by on nie był) i ludzi. Tym samym jest to lektura doskonała zarówno dla osób, które już miały przyjemność i szczęście zwiedzać poszczególne bałkańskie miasta, dostrzegając w nich coś więcej, niż tylko atrakcje turystyczne, a także dla tych, którzy wyprawę w tamte rejony dopiero planują. To również prawdziwa uczta dla smakoszy, bowiem Pomykalscy sporo piszą o bałkańskich smakach, poczynając od sarajewskiej klasyki, czyli kawy, sziszy i salepu (tradycyjnego bliskowschodniego rozgrzewającego napoju), poprzez ciastka podobne do rodzimych kremówek, aż po gulasze czy musaki ? w zależności od położenia geograficznego miasta, które odwiedzamy.
Książka podzielona jest na trzy części, które ? choć wyznaczają w pewien sposób zakres tematyczny ? to wzajemnie się przenikają i uzupełniają. Mamy zatem ?Zjawiska?, ?Miejsca? oraz wspomniane ?Smaki i zapachy?, które stają się literacko-kulinarną ucztą. W części pierwszej autorzy starają się odkryć przed nami fenomen Jugosławii i zawiłości historyczne z nią związane, a także dotrzeć do jej sedna i wytłumaczyć co sprawiło, że można się w opisywanych terenach zakochać. Pomykalscy przytaczają fabułę filmu, który doskonale oddaje absurd wojny w Jugosławii, odwiedzają wraz z czytelnikami Skopje, na którym to mieście swój ślad odcisnęli również Polacy, a także zanurzają się w Sarajewie. Kolejna część opowiada nam z kolei o miejscach, które warto ? a nawet trzeba ? zobaczyć, wybierając się na Półwysep Bałkański. Małżeństwo zaprasza nas do zapoznania się z symbolem nieudanej inwestycji, która z czasem stała się wielką atrakcją turystyczną, czyli z wąskotorówką, odwiedzimy wraz z nimi klasztor derwiszów w Blagaju, w którym dziś trudno o ciszę i kontemplację, podziwiać będziemy ?najdłuższe mury obronne w Europie?, a także poczujemy powiew orientu w bośniackim Počitelju.
To zaledwie kilka miejsc i kilka tematów poruszonych przez Beatę i Pawła Pomykalskich w fascynującej książce ?Jugosławia. Rozsypanka, układanka?, będącej obowiązkową lekturą dla wszystkich, którzy na Bałkany się wybierają. Fascynującym opisom towarzyszą piękne zdjęcia, które pobudzają wyobraźnię i pozwalają zrozumieć, dlaczego autorzy tak pokochali tamten zakątek świata. Dlatego też nie mogę oprzeć się wrażeniu, że książka mimo wszystko nie jest kompletna, że mogłaby zawierać więcej szczegółów, więcej historycznych faktów, więcej kulturalnego tła. I mimo iż pozycję Pomykalskich można śmiało uznać za swego rodzaju ABC wiedzy o Bałkanach to mam nadzieję, że kiedyś pojawi się kolejne, bardziej rozbudowane wydanie książki. Czekam na to z niecierpliwością ?