Przezroczyste głowy

O książkach dziennikarza, prozaika i animatora kultury Daniela Odiji słyszałam same pozytywne komentarze i oczywiście chciałam z tego powodu poznać jego twórczość. Wybrałam na początek najnowszą książkę ,,Przeźroczyste głowy".

Opowiadania w tej książce przedstawiane są z perspektywy dzieci, młodzieży i osób dorosłych, a wspólnym motywem jest jakieś ważne wydarzenie, słowa lub gest, które sprawiają, że w życiu bohatera następuje przemiana. Autor z różnorodności dnia codziennego układa niezwykłe opowieści. Inspiracją dla niego są sensacyjne doniesienia o ucieczkach i brutalności wojny, zwykła praca zarobkowa i zgiełk uliczny, rodzinne kłótnie i harmider bazaru, dziecięce przyjaźnie i wrażliwość. Jak wzorowy gawędziarz podaje na tacy słowa do schrupania, połknięcia i popicia rzeką zdań. By trwała opowieść, jaką snuli praprzodkowie przy ogniskach, a która dziś mknie światłowodami wirtualnej współczesności.

Jacy są bohaterowie tych opowiadań?

Na przykład Daniel żyjący z renty i pracy rodziców. Zbiera puszki, by kupić za nie papierosy. Chodzi po świecie krokiem zwichniętym kolorowymi pigułkami, które łyka, by nasz świat stał się jego światem. Przed oczami tasują mu się dwa światy i sprawiają, że wszystko kręci mu się w mózgu. Osiemnastolatka jadąca stopem po Europie z grupą przyjaciół ucieka śmierci za życia i po latach uświadamia sobie prawdziwą skalę niebezpieczeństwa jakie jej groziło podczas podróży. Chłopiec chory na raka, który chce tak jak jego rówieśnicy grać w kosza, biegać i kąpać się w jeziorze, choć mu nie wolno. Osiemnastolatek uzależniony od narkotyków, leków i alkoholu, który pije niezmiennie i systematycznie, by jak najdłużej czuć otumanienie i nie zdawać sobie sprawy z tego co robi. Samotny kierowca tira zmagający się z wyrzutami sumienia, zagłuszający samotność bluesem i książkami czytanymi na postojach. Kobieta samotna pośród tłumu, bo nikt nie potrafi wniknąć w jej szaleństwo i kobieta pragnąca dziecka, którego nie może mieć. Bohaterowie są bardzo różni, podobnie jak ich doświadczenia i tajemnice.

W ,,Przeźroczystych głowach" przelewają się zwykłe-niezwykłe opowieści poszczególnych bohaterów, plotki powtarzane z ust do ust, przeplatają się narodziny i śmierć, narzekania z wychwalaniem, wybaczenie z przekleństwem, nuda z euforią, zabawne wydarzenia z nieszczęściami, głośne okrzyki z ciepłem spokoju, miłość z nienawiścią, namiętność z sennym nastrojem. Zaglądamy w głowy bohaterów jakby były przeźroczyste i poznajemy ich przeszłość, teraźniejszość i marzenia na przyszłość. Czasem jeden moment wystarczy, by odmieniło się ich życie, a wspomnienia przestały być przekleństwem. Oryginalna proza zmuszająca do zadawania pytań o myśli, rozterki, marzenia i kwintesencję życia. Moje pierwsze spotkanie z twórczością autora uważam za udane i na pewno sięgnę teraz po kolejne powieści:)

?Przezroczyste głowy? to zbiór poruszających, nieco lirycznych opowieści, których motywem przewodnim jest śmierć. Daniel Odija ukazuje jej różne aspekty, skutki oraz całą gamę postaw wobec umierania.

Bohaterowie krótkich, ale jakże dobitnych tekstów, są ludźmi w różnym wieku, od dzieci po staruszków, z różnych miejsc i środowisk, a nawet z różnych krajów.
Jest wśród nich chory na raka chłopiec, kierowca ścigany przez wyrzuty sumienia, terrorysta, emigrantka z dziećmi, matka, która utraciła nienarodzone dziecko, architekt wojskowych nekropolii... Są osoby wspominające przyjaciół z dzieciństwa, są synowie czekający niecierpliwie na śmierć ojca...

Można by wymieniać i wymieniać, lepiej jednak po prostu sięgnąć po książkę, by poznać całą gamę niesamowitych postaci. Jedne są oryginałami, inne mogą wydawać się naszymi znajomymi, sąsiadami z podwórka, a nawet nami samymi.
Sądzę, że w niejednym bohaterze i w niejednej historii czytelnik może odnaleźć elementy z własnego życia.

Mimo iż przewodnim elementem książki jest śmierć, nie zawsze ukazana jest ona w smutny, przerażający i przygnębiający sposób. Oczywiście, ze względu na tematykę, jest w tych opowieściach dużo cierpienia, ale pojawia się również nadzieja, a czasem nawet humor i groteska.

Siłą ?Przezroczystych głów? jest psychologizm postaci, ich przeżycia wewnętrzne, doświadczenia, relacje z innymi ludźmi, ale także piękny, barwny, niekiedy liryczny styl. Czasem autor wyczarowuje słowem niesamowite, zapadające w pamięć obrazy, innym razem pisze z dystansem, oszczędnie, ale niezmiennie z emocjami.

Lektura tej książki była dla mnie wielką, poruszającą, głęboką ucztą duchową, i ze względu na problematykę, i formę, i język. ?Przezroczyste głowy? na pewno zasługują na niejedną prestiżową nagrodę i mam nadzieję, że zostaną docenione przez czytelników, krytyków literackich i jurorów. BEATA IGIELSKA