NEXUS

Ramez Naam debiutował powieścią ?Nexus?. Książkę wydało w Polsce wydawnictwo Drageus Publishing House. Jest to pierwsza część serii.
Kade jest naukowcem. Zajmuje się substancją, która powszechnie uważana jest za narkotyk ? Nexusem. Jego praca nie podoba się jednak Agencji Bezpieczeństwa Narodowego. Nexus jest niebezpieczny ? może łączyć umysły ludzi. Kade chce poprawić Nexusa, tworząc jego nową wersję ? już 5. Zostaje jednak rozpracowany. By uniknąć problemów i ocalić przyjaciół musi zacząć współpracować z ERD. Tylko dzięki jego pomocy jego znajomi nie trafią do więzienia. Okazuje się, że Kade musi zostać szpiegiem. Przechodzi szkolenie, które zbliży go do sławnego naukowca ? profesor Su-Yong Shu. Kade podziwiał ją, jej pracę, a teraz dowiedział się, że kobieta tworzy klony ludzi-żołnierzy, których może kontrolować. ERD twierdzi, że Nexus jest niebezpieczny ? można go wykorzystać tak, jak Su-Yong Shu. Nie widzą korzyści ? szybszej nauki, pomocy, rozwoju. Kade usprawnił system tak, że nie wydala narkotyku z organizmu, jest on zespolony z jego mózgiem, a mężczyzna korzysta z niego w każdej sytuacji ? nawet podrywając kobiety. Kade zaczyna działać ? poznaje Su-Yong Shu, kobieta zaprasza go na obiad. Jednak nie wszystko idzie zgodnie z planem ERD ? pani profesor orientuje się, że coś jest nie tak. Agentka, która została wysłana z Kadem na misję, zaczyna podejrzewać, że coś jest nie tak. Na dodatek Wats, któremu udało się uciec z laboratorium nim grupa naukowców została aresztowana, postanawia pomóc Kade?owi wydostać się z opresji.
Narracja trzecioosobowa pozwala śledzić kilku bohaterów. Dzięki temu dowiadujemy się nie tylko o tym, co robi Kade, ale też Sam czy Wats. Kade jest jednak głównym bohaterem ? to jego perypetie opisano w pozycji, ale też na nim położono największy nacisk, opisując jak korzysta z Nexusa.
Język jest ładny i pasuje do powieści. Zdania są zróżnicowane, a różne przekazy uatrakcyjniają książkę. Mamy tu komunikaty do Nexusa, które wypisano inną czcionką, fragmentu czatów, listy, teksty przekazywane myślowo. Są też rozdziały z instruktażem. Wszystko to sprawia, że książka jest interesująca, a czytelnik nie wie, czego może się spodziewać.
Historia jest dobrze przemyślana. Autor przenosi nas do 2040 roku. Zmiany jakie dokonały się na świecie widoczne są gołym okiem. Nie tłumaczy jednak niczego, nie wprowadza nas na początku w tę nową rzeczywistość. Każdy sam musi odkryć o co chodzi, co jest czym i jak działa. Każda kolejna kartka odkrywa przed nami tę tajemnicę. Początkowo byłam nieco rozczarowana, że tak zostało to zaplanowane, ale potem uznałam to za plus, bo i tak wszystkiego dowiadujemy się z treści przesłuchań czy rozmów.
Książka to niezłe science fiction, które opisuje całkiem prawdopodobną przyszłość. Momentami miałam problemy ze zrozumieniem naukowych tez związanych z Nexusem, ale ogół do mnie dotarł. To pozycja ciekawa, porywająca i nowatorska. Jestem zachwycona pomysłem, wykonaniem i wydaniem tej powieści.
Polecam tym, którzy szukają wciągającej opowieści. ?Nexus? zapewni wam kilka godzin dobrej rozrywki pełnej szpiegowskiej pracy, naukowych wypowiedzi, ale też trudnych wyborów, przed którymi muszą stanąć bohaterowie. Jeśli szukacie dobrego thrillera to właśnie książka dla was.

Wydawnictwo Drageus Publishing House wydaje historie niezwykle ciekawe. Do tej pory czytałem świetny cykl ?Star Carrier?, teraz ?Nexus?. Cykl o gwiezdnym lotniskowcu Iana Douglasa pochłoną mnie bez reszty. Jest to typowe hard SF utrzymane w klimacie military. Co prawda powieść Naama nie posiada znamion powieści militarystycznej, ale jest to typowe, bardzo dobrze napisane hard science-fiction, które można śmiało postawić na półce tuż obok powieści Lema, Orwella czy Dicka. Przyszłość, choć nie taka odległa, jest przedstawiona bardzo surowo. Autor nie waha się ukazać tego co najgorsze w ludziach. Przedstawia najpierw postacie, które później odziera z człowieczeństwa, uwidaczniając w nich najgorsze możliwe cechy. Decyzje jakie podejmują, a zwłaszcza rzeczy jakie są w stanie wykonać dla rzekomej obrony kraju lub w trosce przed nieuchronnymi zmianami ? zmrażają krew w żyłach. Naam w bardzo realny sposób opisuje działanie Nexusa oraz wszystkich zagadnień z dziedziny nanotechnologii. Jak doczytałem później ? w części ?o autorze? oraz ?Nexus a nauka? opisuje dokładnie swoje zainteresowania i dotychczasową pracę. Poza pracą w Microsofcie pracował również w firmie zajmującej się nanotechnologią. Założyłem zatem, że opisy w jego powieści ukazują niezwykłe realny aspekt tej historii i działania sprzętu, a on sam musi posiadać niesłychaną wiedzę z tego zakresu. Zapewne, co nieco zatrzymał i dla siebie. Sam fakt, że wpadł na pomysł implementacji nanobotów i wykorzystania narkotyku do wzmocnienia umysłu wcale nie jest taki nowy, dlatego możliwe, że w tym temacie obecnie robi się więcej niż pisze o tym autor.

Akcja ?Nexusa? umieszczona została w latach 40-tych XXI wieku. Ludzie dokonali wielu przełomów w dziedzinie robotyki i elektroniki. Niektórzy nawet posunęli się dalej i na bazie narkotyku opracowali oprogramowanie pozwalające ludziom bezpośrednio łączyć się z komputerami lub też innymi ludźmi. Kaden Lane, młody naukowiec, dokonuje przełomu. Tworzy nową wersję Nexusa, która w prosty sposób łączy ze sobą większe grupy umysłów. Pobudki, jakimi się kieruje, są czysto idealistyczne. Nie zdaje sobie sprawy, że stał się częścią gry między potężnymi mocarstwami, a stawka jest wysoka ? zależy od niej wolność ludzkiej rasy. Lub też jej zniewolenie.

Praca jaką wykonał autor spisując swoje przemyślenia jest poprawna. Ale tylko poprawna. Na próżno szukać tutaj jakichś oszałamiających zabiegów. Ot wszystko jest napisane zgodnie ze sztuką pisania powieści. Rozdziały są dość krótkie, niektóre poszerzone dodatkowym tekstem mającym na celu obrazować powagę sytuacji, lub zapoznać czytelnika ze sposobem myślenia przeciwnika ? służą ku temu publikacje dyrektyw i instruktaży. Naam napisał powieść, która zapewne nie wszystkim przypadnie do gustu. Czyta się ją ciężko, autor stosuje specjalistyczną terminologię, co dodatkowo sprawia, że miejscami trzeba się zatrzymać i przemyśleć ostatnie zdanie.

Postacie również nie zaskakują. Jest to zestaw typowych charakterów z thrillera polityczno-szpiegowskiego, oczywiście w zabarwieniu hard SF. Zasadniczo tylko główny bohater i jego znajomi od początku do końca są sobą. Pozostali przedstawiani są w różnym świetle, często zmieniając swoje oblicze ? w przypadku niektórych było to zbyt łatwe do odgadnięcia. Cechują je typowe dylematy ? podejmują decyzje pod wpływem emocji, myślą, że robią dobrze, stosują się procedur, które brzmią banalnie, ale nie zastanawiali się nigdy nad ich sensem.

Generalnie historia broni się sama. Jest to powiew świeżości jakiego ostatnio mi brakowało. Autor nie skupia się na technologicznych i mechanicznych aspektach rozwoju ludzkości, tylko na duchowym i umysłowym istnieniu człowieka. Co by było, gdyby człowieka dało się poprawić, ale nie dodając mu mechaniczne kończyny, a sprawić, że opuści swoje małe pudełko i zaczął myśleć poza obecnymi schematami i podziałami.

Zapewne nie jest to wizja bardzo odległa.

W niedalekiej przyszłości, za pomocą Nexusa, nanoleku, można będzie połączyć się z umysłem innej osoby. Niektórzy jednak będą chcieli go ulepszyć. Inni będą zakazywać jego używania. Ale znajdą się również i tacy, którzy zapragną go wykorzystać do niecnych celów. Kiedy młody naukowiec, Kade Lane, zostaje przyłapany podczas próby ulepszenia Nexusa, musi zgodzić się rozpocząć współpracować z ERD (organizacją do walki z nowymi typami narkotyków) i od tej chwili wkracza w niebezpieczny świat i jego życie staje się zagrożone...

Co to znaczy być postczłowiekiem? Oznacza to, że przy pomocy odpowiedniego oprogramowania można walczyć jak Bruce Lee. Oznacza to, że twój umysł może podłączyć się do sieci umysłów innych postludźmi. To znaczy, że jesteś stajesz się bardziej inteligentny. Ale czy ludzie i postludzie mogą razem współistnieć? Czy powstanie postludzi oznacza koniec dla zwykłego człowieka?

Nexus to nanostruktura, która działa jak platforma sieciowa i system operacyjny. Tworzy możliwość aby użytkownik Nexusa mógł kontrolować drugiego. Nexus jest zarówno regulowanym lekiem i zabronioną technologią. W skrócie, jest to nielegalne. Ale czy powinno tak być?

Kaden Lane jest jednym z wybranej grupy ludzi, którzy, oprócz badania nad Nexusem, jest nim trwale zakażony. Uważa, że lek ten powinien być dostępny dla wszystkich, choć martwi się, że niektórzy użytkownicy (i niektóre rządy) będą go nadużywać. Samantha Cataranes pracuje w dziale Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który reaguje na pojawiające się zagrożenia. Postrzega Nexus jako ryzyko. Mogła osadzić Kadena w więzieniu ale woli korzystać z jego pomocy w krytycznej misji mającej na celu określenie, czy Chińczycy używają Nexusa do tworzenia zdalnie sterowanych zabójców. Jeśli Kaden nie chce spędzić reszty życia w więzieniu, to musi wykonać to zadanie. Musi śledzić Su-Yong Shu, podejrzaną o bycie głównym architektem chińskiego programu neurotechnologicznego. Kobieta ta jest również prawdopodobnie postczłowiekiem.

Autor wykreował w tej powieści wachlarz bardzo zróżnicowanych osobowości. Żaden z nich nie jest postacią stricte pozytywną czy negatywną. Bohaterowie ciągle zmieniają swoje oblicze w odpowiedzi na nowe doświadczenia i odkrycia.

Hipotezy zawarte w tej pozycji odgrywają coraz większą wagę we współczesnej debacie filozoficznej. Leki i technologia mogą stać się bronią lub można je stosować w sposób odpowiedzialny. Czy rząd powinien zapobiec nadużyciom poprzez zakaz posiadania czegokolwiek nowego, co może być nadużywane lub powinien określić stopień tolerowania nadużyć w celu promowania wolności indywidualnej i postępu społecznego? Czy ta technologia ujrzy światło dzienne i czy ludzie otrzymają szansę wejścia na następny poziom rozwoju? Tworzy się coś w rodzaju debaty nad przewidywaniem dylematów etycznych przyszłości i współczesności.

"Nexus" porusza również inne kwestie, w tym przyzwolenie naukowców na rozwój nauki (naukowcy, którzy protestują stawiają otrzymanie dla siebie grantów badawczych pod wielkim znakiem zapytania) i tendencji amerykańskiej polityki zagranicznej do zakłócania lub niszczenia życia niewinnych obcokrajowców. Inne wątki, które spodobały mi się w "Nexusie" to: pomysłowe technologie nadzoru; wciąż zmieniająca się postawa postaci z dobrych na złych i na odwrót; wprowadzenie filozofii buddyjskiej; bitwa pomiędzy rządem, który próbuje tłumić informacje a użytkownikami sieci, którzy pracują, aby pokonać wysiłki rządu.

Neem pisze dość jasno mimo tego, że można tu odnaleźć wiele słów związanych z tematyką nanotechnologii, neurobiologii. Jednak pisarz na bieżąco wyjaśnia je wszystkie w zrozumiały sposób dla przeciętnego odbiorcy. Jego styl dobrze wpasowuje się w taki rodzaj opowieści. Sceny akcji są żywe i bardziej pomysłowe niż w większości thrillerów.

Niektórzy opisali "Nexusa" jako thiller science-fiction. Nie mogę nie zgodzić się z nimi, etykieta pasuje. Znajdziemy tu dużo akcji, gonitw, walk. Ale to nie jest mój ulubiony aspekt tej książki. Największym walorem tej lektury jest to, że ?Nexus? Ramez Naam pobudza do refleksji:

Czy rząd jest mądrzejszy niż ludzkość? Kto ma prawo decydować co możemy, a czego nie możemy używać? Czy możliwość wykorzystania wynalazku do złych celów to wystarczający powód, aby cenzurować i blokować go? Czy zawsze powinniśmy skorzystać z danej nam szansy? Co czyni nas ludźmi? Kiedy przestaniemy być człowiekiem? Czy po zażyciu Nexusa nadal będziemy ludźmi? Może jednak czymś więcej?

Polecam tę książkę fanom science fiction, thrillerów szpiegowskich, inżynierii genetycznej i dystopii.


Ramez Naam jest technologiem amerykańskim z Seattle, informatykiem, transhumanistą, pisarzem i mówcą. Urodził się w Kairze. Gdy miał 3 lat przybył do USA. Absolwent informatyki. Tworzył oprogramowanie Microsoft Internet Explorer i Microsoft Outlook. Był CEO w Apex Nanotechnologies. W jego posiadaniu jest blisko 20 patentów. Zasiada w gronie doradców Institute for Accelerating Change, jest członkiem World Future Society, starszym członkiem Foresight Institute, członkiem Institute for Ethics and Emerging Technologies i byłym członkiem Extropy Institute. Naam jest autorem książki "More Than Human: Embracing the promise of biological enhancement", omawiającej w kontekście nauki i medycyny nowe technologie i promującej udoskonalanie człowieka, poprzez użycie nowych narzędzi technologicznych dla dobra własnego, naszego potomstwa i świata, np. terapii genowej i nanotechnologii. 23 lipca 2005 Ramez Naam otrzymał nagrodę im H.G. Wellsa za Zasługi dla Transhumanizmu. Na konferencji w 2010 wygłosił referat pt. "Humanity 2020: The Next 10 Years of Human Development", a na Singularity Summit (w 2010 roku) w San Francisco w stanie Kalifornia jego wystąpienie miało tytuł "The Digital Biome".

Czas na Nexusa! Zawsze - sięgając po nowy tytuł - zwracam uwagę na to, że przydałby mi się jakiś powiew świeżości. Coś nowego, z czym wcześniej nie miałam styczności. Kiedy więc wpadł w moje ręce "Nexus" pomyślałam sobie, że może to jest to, że może ten tytuł będzie tym oczekiwanym przeze mnie powiewem. Nie myliłam się. Książka Rameza Naama niewątpliwie posiada w sobie coś nowego. Po przeczytaniu wielu pochlebnych, ba - chwalebnych recenzji - postanowiłam zapoznać się z ów dziełem. Z początku nie mogłam się w książce odnaleźć, ale na szczęście autor wszystko skrupulatnie czytelnikowi wyjaśnia, dzięki czemu ten nie czuje się zagubiony i rozumie to co czyta - mimo skomplikowanym zwrotom! Jest rok 2040, świat nie zmienił się aż tak bardzo, jeśli chodzi o dążenie do władzy. Zmieniło się podejście do wielu spraw i, co za tym idzie - środków używanych przez władzę. Nanotechnologia rządzi się swoimi prawami, dlatego też znalazła się garstka inteligentnych ludzi, którzy chcą walczyć o swoje prawa. Książka zawiera kilka trudnych zwrotów, zwłaszcza dla osób, które nie mają pojęcia o nanotechnologii itp. Jednak autor świetnie wszystko tłumaczył na bieżąco, dlatego też uważam, że książkę czyta się dobrze i ze zrozumieniem. Dzięki wyjaśnieniom - które ułatwiają nam zrozumienie treści, książkę czyta się przyjemnie i stosunkowo szybko. Bardzo podoba mi się ten nowatorski pomysł, z narkotykiem pod postacią pewnego - że tak powiem - oprogramowania człowieka. Czytałam książki, które ocierały się tematyką o "Nexusa", jednak żadna nie wypadła tak dobrze, jak on. Postaci - bo one tworzą równie ważny element całości, co sam pomysł - są bardzo dobrze nakreślone. Zarówno zachowania, jak i profil psychologiczny idealnie pasuje do tej fabuły. Każda postać, którą stworzył Naam - widać, że jest stworzona w sposób przemyślany i odpowiednio umiejscowiona w treści - jednym zdaniem: każda z postaci odgrywa ważną rolę. Reasumując, "Nexus" to powiew świeżości w dobie, gdzie książek o dobrym pomyśle i jeszcze lepszym wykonaniu - jest mało. Polecam ją każdemu - naprawdę warto.