Człowiek z Wysokiego Zamku (twarda)

Mówi się, że gdybanie nie ma sensu. Szukanie odpowiedzi na pytanie "co by było gdyby" nie prowadzi do niczego konstruktywnego, trzeba iść do przodu z miejsca, w którym rodzi się pokusa, by zadać to pytanie. A jednak gdybanie wybacza się pisarzom. Nie tylko wybacza - ludzie są im po prostu wdzięczni. Stworzenie odmiennej rzeczywistości, która z biegiem naszej rozwidliła się w jakimś znaczący miejscu to doskonała podstawa do snucia głębszych refleksji psychologiczno - socjlogicznych. Pozwala obserwować nam świat znany i nieznany zarazem. Pytać o sens wydarzeń. To częsta zagrywka Dicka. W "Człowieku z wysokiego zamku" II wojna światowa zakończyła się zwycięstwem III Rzeszy, a świat, który już nigdy nie będzie taki jak wcześniej, szuka możliwości "życia normalnie". Tylko co jest normą? Kto dyktuje warunki? Czy jest jakaś siła, która ingeruje w losy świata czy też nieznany napęd prowadzi ludzkość w nieznanym kierunku? To kluczowe pytanie pojawia się w większości powieści autora. A z niego rodzą się w sposób naturalny kolejne pytania: czy życie szarego człowieka jest rzeczywiście szare i pozbawione sensu, niesione na fali zdarzeń, na które on sam nie ma wpływu?

Wydawałoby się, że książka napisana w 1962 roku już dawno się zestarzała. Zwłaszcza książka science fiction. Przecież nowinki techniczne, które wymyślił wtedy autor teraz traktujemy, co najmniej z pobłażaniem. Lecz w tej powieści nie o rozwiązania technologiczne chodzi, ale o świat przedstawiony. Otóż widzimy Amerykę, która wcale nie wygrała II wojny światowej. Jest podzielona między wpływy Japonii i Niemiec, podobnie zresztą jak Europa. Obserwujemy Amerykanów, którzy usiłują się dostosować do japońskiego modelu życia, handlując z nimi specyficznymi antykami czy też spotykając się na gruncie prywatnym. Okupacja japońska jest bardziej przyjazna od niemieckiej, lecz kulturowo zupełnie inna i Amerykanie nie za bardzo umieją się przystosować. W powieści przewija się kilkunastu bohaterów, między innymi wytwórca nowoczesnej biżuterii, jego była żona Juliana, agent Abwehry, młody Japończyk Paul, lecz równie ważne są dwie książki: ?Utyje szarańcza? autorstwa Abendsena przedstawiająca alternatywny świat, w którym to Ameryka zwyciężyła w II wojnie światowej oraz wyrocznia licząca sobie kilka tysięcy lat, udzielająca pod postacią heksagramów, enigmatycznych odpowiedzi na zadawane jej pytania. Książka ma kompozycję szkatułkową, równie ważny jest świat przedstawiony w występującej w niej powieści, jak ten z którym mamy styczność już od pierwszych stron. A kim jest człowiek z Wysokiego Zamku? To autor poczytnej historii, wydanej w drugim obiegu i zakazanej na terenach zajętych przez III Rzeszę, który ze względów bezpieczeństwa mieszka w odosobnionym domu. Powieść naprawdę warta grzechu. Nie będziecie żałować.