Czasomierze (twarda)

Pamiętacie "Atlas chmur" - genialną książkę i trochę słabszy film na jej podstawie? Dziś chciałam Wam przedstawić Davida Mitchella w nowej odsłonie. Ci, którzy znają tamten tytuł, od razu mogą zgadywać, że po książkę ?Czasomierze? można sięgać bez obaw. Nie bez kozery MAG wydał ją w serii ?Uczta wyobraźni?. Tych prawie 700 stron to naprawdę wspaniała czytelnicza uczta, wielkie wyzwanie kończące się oddechem ulgi. Właśnie po takie książki chcemy sięgać, takie odkrywać. Mitchell jak dla mnie nie ma sobie równych, kolejny raz stworzył opowieść tak niesamowitą, wielowątkową i pełną zagadek, że mogłabym ją czytać i czytać, najlepiej gdyby ta historia nigdy nie dobiegła końca?

Opowieść ta skupia się wokół osoby Holly Sykes, która poznajemy jako zbuntowaną, do szaleństwa zakochaną nastolatkę, chwilę potem ? ze złamanym sercem. Holly ucieka z domu, po drodze spotykając nieznajomą, starszą kobietę. To spotkanie na zawsze zmieni życie Holly, ale jaki sens miała prośba staruszki, dziewczyna zrozumie dopiero lata później, gdy sama będzie już matką. Dziewczyna nie jest jednak zwyczajną nastolatką ? słyszy głosy Ludzi z Radia, ma dziwne wizje, skupia wokół siebie podejrzane istoty? Z nastoletnią Holly rozstajemy się, gdy jej rodziną wstrząsa wielka tragedia. Akcja kolejnych części książki, bo na takich kilka podzielono opowieść, skupia się już na następnych dziesięcioleciach. Mitchell, po mistrzowsku jak zwykle, oddaje narrację coraz to innym postaciom, rozgałęziając historię, wzbogacając ją o nowe wątki. Gdzieś jednak, w każdej tej odrębnej opowieści, pojawia się ona ? Holly. Młoda kobieta, wyzwolona panna z dzieckiem, pewna siebie partnerka, ceniona pisarka czy chorująca, coraz starsza kobieta, która przeżyła swoje życie nie wiedząc, że obietnica sprzed lat położyła cień na jej życiu i wkrótce da o sobie znać. Inni ją obserwują, spotykają przypadkowo, albo ich życie na zawsze ulega zmianie, dzięki lub przez Holly. Zanim autor ponownie odda jej głos, minie trochę czasu?.

Trudno opowiadać o czym jest ta książka, tyle w niej odrębnych historii, dramatów, odwiecznych prawd i druzgocących wniosków. ?Czasomierze? porywają nas w szaloną podróż, począwszy od roku 1984, skończywszy na Ociemnionych czasach roku 2043. Mitchell potrafi budować napięcie, rozśmieszać i wzruszać jak nikt. Przywołuje postaci o silnych poglądach, jak dziennikarz Ed, pozwalając nam się do nich przywiązać, a potem brutalnie je odbiera. Narracja płynie jednak dalej, do głosu dochodzą kolejni bohaterowie, a każdy z nich ma swój mały świat ? i jesteśmy szczęśliwcami, że możemy poznać choć jego cząstkę.

Jestem pod wrażeniem wyobraźni autora. Książka na długo zapadnie mi w pamięć. Ciężko mi ją do czegokolwiek porównać. Wielowątkowa, genialna, metafizyczna. Daje nam do myślenia, otwiera oczy i pokazuje co może stać się z ludzkością, jeżeli nie zawrócimy z obranej drogi.

David Mitchell jest jednym z moich ulubionych pisarzy, którego poznałem kilka lat temu za sprawą ekranizacji Atlasu Chmur. Jego powieści były nominowane do najważniejszej brytyjskiej nagrody literackiej Brookera. Autor ten posiada niezwykłą i nieprzeciętną pisarską wyobraźnię, która przyniosła mu sławę jednego z najciekawszych twórców obecnego pokolenia. Co ciekawe w 2007 roku magazyn Time uznał go za jedną ze stu najbardziej wpływowych osób na świecie. To tylko podkreśla jaki to pisarz.

Najnowsza wydana po polsku książka Davida Mitchella to Czasomierze, która w 2015 zdobyła World Fantasy Award. Została ona podzielona na 7 części, każda dziejąca się w innym okresie czasu i obejmują one lata od 1984 do 2043 roku. Historia zaczyna się dość zwyczajnie - piętnastoletnia wówczas Holly Sykes odbywa kłótnię z matką i ucieka z domu. Po drodze spotyka starszą panią, od której dostaje dostaje kubek herbaty w zamian za "schronienie". Dopiero wiele dziesięcioleci później Holly zrozumie na co się zgodziła a tamten dzień na zawsze odmieni jej życie i będzie rzutował na jej losach aż do śmierci.... Czasomierze to dużym uproszczeniu opowieść o losach Holly, która wiedzie życie na pozór zwyczajne i niczym nie wyróżniające się. Ma jednak przebłyski z przyszłości, dzięki którym ma dar przewidywania przyszłości. W jej życiu pojawiają się znikąd nieznajomi, którzy naginają prawa rządzące światem i czasem do własnych celów. Holly ma do odegrania ważną rolę w tajemniczej wojnie toczonej za kulisami naszego życia...

Z początku książka niczym się nie wyróżnia - po prostu zwykła historia zbuntowanej nastolatki uciekającej z domu. Jednak w miarę czytania pojawiają się wydarzenia, które ciężko racjonalnie wytłumaczyć. Zanim się zorientujemy to ze zwykłej opowieści, Czasomierze przeistaczają się w rasowy thriller z fascynującym wątkiem dotyczącym manipulacji czasem i walką o ludzkie dusze... Także i tym razem Mitchell oparł Czasomierze o znany już czytelnikowi schemat powieści z Atlasu Chmur, czy Widmopisu - historia jest opowiadana z punktu widzenia sześciu osób a rozdziały Holly rozpoczynają i kończą książkę. Wszyscy bohaterowie mają własne problemy, marzenia, plany...a także do odegrania pewną rolę. Ich życie jest nierozerwalnie związane z historią Holly i za sprawą tych osób poznajemy koleje losu Holly po ucieczce z domu. Wybrani oni zostali nieprzypadkowo - są to mniej lub bardziej ważne postacie dla Holly i każdego łączy coś innego z główną bohaterką. Nie odnosi się przy tym wrażenia, że autor powiela schemat i zmienia tylko osobę w kolejnych częściach. Dzięki temu książka jest zdecydowanie bardziej interesująca i porusza więcej problemów.

Zazwyczaj nie wspominam o zakończeniu, ale tym razem nie sposób się do niego nie odnieść. Ostatnia część to bardzo gorzka i zapadająca w pamięć refleksja nad konsumpcjonizmem ludzkości i do czego on w efekcie doprowadził... Ziemia roku 2043 to świat bez ropy, z kurczącymi się zapasami, panującym bezprawiem z niewielkimi oazami pokoju. Nikt nie jest już bezpieczny a czasy bogactwa i dobrobytu przeminęły bezpowrotnie... Nie jest to wizja obok której można przejść obojętnie, zwłaszcza że jest ona napisana bardzo rzeczowo i logicznie a oznaki takiej przyszłości możemy doświadczyć na kartach powieści.

Nie sposób napisać coś więcej o Czasomierzach, by nie zdradzić istotnych elementów historii. Na pewno nie jest to łatwa i lekka książka. Czytałem ją zdecydowanie dłużej niż z początku myślałem i otwarcie powiem, że nie nadaje się do czytania po całym ciężkim dniu w pracy/szkole. Wymaga ona od czytelnika dużego skupienia, kojarzenia faktów a przy tym stawia przed czytelnikiem pytania - o konsumpcjonizm, nieśmiertelność, jak radzić sobie z utratą bliskich, oraz czy można przewidywać przyszłość. Wątek znikających ludzi i walki w jakiej bierze udział Holly to prawdziwy majstersztyk! Nie mogłem wyjść z podziwu dla wyobraźni i talentu Mitchella, który tak świetnie przedstawiał kolejne fakty prowadząc do pasjonującego i nieoczekiwanego finału! Osoby znające wcześniejsze książki Mitchella z pewnością wychwycą aluzje, czy postacie z innych jego książek, których nie brakuje. To dodaje pewnego uroku Czasomierzom.

Czasomierze to prawdziwa Uczta Wyobraźni w pełnym tego słowa znaczeniu! Jest to powieść niezwykła z fantastycznym pomysłem na fabułę, która porusza ważne i trudne zagadnienia. Podobnie jak poprzednie książki Mitchella, również Czasomierze zapadają głęboko w pamięci i myślę, że długo o niej nie zapomnę, zwłaszcza o zakończeniu! Polecam!