Przyjaciółka z młodości

Kobiety... Samotne, nieszczęśliwie, zdradzające, zdradzane, szukające swojej drogi i swojego "ja". Tęskniące za bliskością, miłością, za spełnieniem. Mierzące się z bólem, stratą i śmiercią. Kobiety. Tak różne; tak inne; tak bliskie. To one są bohaterkami "Przyjaciółki z młodości". Dziesięć historii, dziesięć pięknych spotkań. Kobiety Munro stawiają czoła życiu, codzienności i losowi, który niejednokrotnie diametralnie zmienia precyzyjnie rozpisane "plany na przyszłość". Stają twarzą w twarz z przeszłością, czasem gorzką i bolesną i uświadamiają sobie, że "nie tak miało być". Lubię Munro za jej subtelność opowiadania. Jest cierpka, słodko-gorzka, ale samą opowieść snuje nienachalnie, delikatnie, z wyczuciem. Niedopowiedziane historie, "niedoopisani" bohaterowie: ukazani nie w pełnej krasie, ale w danej sytuacji i w konkretnej historii. Munro jest oszczędna w dozowaniu informacji o bohaterkach. Jednocześnie jednak głęboka psychologizacja postaci to jedna z największych zalet zbioru, przy czym wydaje się, że ta kanadyjska mistrzyni małej formy woli "pokazać" swe bohaterki niż o nich "mówić". Słowem: kolejne udane spotkanie. Moja fascynacja prozą Munro trwa :-)

Świetna forma, dzięki której autorka trafia idealnie z przekazem. "Przyjaciółka" jest zbiorem opowiadań, które można czytać w dowolnej kolejności, bo ich akcja nie jest związana fabularnie, ale łączy je jedynie (a może aż) wspólny temat. Czytać więc można dowolnie, ale dopiero całość ukazuje czytelnikowi to, co Munro miała na myśli. A chce poprzez ten zbiór powiedzieć całkiem sporo, bo i o miłości, i o indywidualnościach, i o sercu, emocjach, wierze w siebie i innych. Bardzo uwrażliwiająca książka, która traktuje o każdym z nas osobno. Chwyta za serce i pokazuje naprawdę istotne rzeczy, które nie mają formy, ani kształtu.

Alice Munro jest ewidentnie znawcą natury ludzkiej. Do tego potrafi odkrywać fabułę przed czytelnikiem warstwa po warstwie poprzez oczy bohaterów. Munro po mistrzowsku buduje opowieść, bez zbędnych opisów, każde zdanie i każde opowiadanie ma swój sens. Nie znam innego pisarza, który w taki sposób umiałby trafiać w sedno przy małej ilości dialogów i tak subiektywnej narracji.

Kanadyjska pisarka Alice Munro znów zachwyciła mnie swoją książką. Nie była to moja pierwsza przygoda z jej literaturą, ale tym, którzy pierwszy raz sięgną po jej twórczość dzięki temu tytułowi, zazdroszczę świetnego debiutu. Bo muszę przyznać, że "Przyjaciółka z młodości" jest jedną z najlepszych książek tej autorki i wywarła na mnie największe wrażenie. Tym razem rozkoszowałam się w kilkunastu krótkich opowiadaniach, które traktują o tym, o czym najczęściej zdarza nam się zapomnieć w codziennym biegu. Czuję się utulona, pogłaskana, uspokojona i pełna emocji. Takie są właśnie książki Munro. Pełne magii i abstrakcyjnej inspiracji.

"Przyjaciółka" to dziesięć historii, które na piedestale stawiają przede wszystkim przyjaźń. Każda z nich traktuje o życiu zupełnie innych osób, jednak całość krąży wokół wspólnego trzonu. Na początku poznajemy przyjaciółkę matki narratorki, którą los pchnął w zupełnie inną stronę niż miały to zrobić marzenia. Dalej spotkamy Neila i Brendę, debiutująca poetkę, Hazel będącą w żałobie po zmarłym mężu, związek Murraya i Barbary, przygnębionego ciągle ojca Cobbetta, nierozłączoną parę matki i córki oraz niewielką grupę przyjaciół. Choć każde z opowiadań dotyczy kogoś zupełnie innego to tak naprawdę wciąż chodzi o to samo. Munro pozwala zrozumieć ideę i wagę przyjaźni, docenić jej znaczenie w wypadku wielkich wydarzeń, ale także i wobec zwyczajnej codzienności. Jednak nie tylko to ma na myśli autorka. Jej książka to przede wszystkim dogłębna analiza ludzkiej psychiki. Pisarka pomaga zrozumieć zachowania i decyzje innych ludzi tłumacząc, że przed podjęciem tego mozolnego trudu należy podjąć najpierw znacznie większy - zajrzeć w głąb siebie. "Przyjaciółka" przedstawia historię kilkunastu obcych sobie ludzi, których łączy samotność. Autorka próbuje dać do zrozumienia czytelnikowi jak istotną i ogromną rzeczą jest indywidualność, która często powoduje brak zrozumienia ze strony otoczenia. Munro bawi się dywagacjami na temat losu, zbiegu okoliczności, zakamarków ludzkiej psychiki i charakteru, by ostatecznie niejako wskazać drogę do zrozumienia samego siebie.

Opowiadania Kanadyjki są prawdziwą ucztą dla tych, którzy lubują się w niebanalnej literaturze. Muszę przyznać, że Munro ma tę dziwną umiejętność trafiania w emocje odbiorcy poprzez opowiadanie o rzeczach prostych i codziennych. Cała ta prostota zakrawająca czasami o trywialność niesie ze sobą spory ładunek emocji i abstrakcyjnych refleksji dając w efekcie książkę wręcz filozoficzną. Polecam nie jako czytadło do poduszki, ale zdecydowanie jako piękną i magiczną wręcz antologię opowiadań, obok której nie da się przejść obojętnie.

Niedawno przeczytałam "Przyjaciółkę z młodości" i jestem zachwycona tym zbiorem opowiadań. Oczywiście, Alice Munro to uznana mistrzyni krótkiej formy, ale te opowiadania są naprawdę wyjątkowe. Autorka stworzyła wyrazistych bohaterów, z niezwykłą lekkością, zgrabnie pisze o miłości, ale też o zdradzie, umieraniu, wzbudzając w czytelniku mnóstwo emocji. Niezwykła książka!