Henri Bergson to jeden z najwybitniejszych filozofów francuskich. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1927 r. Twórca intuicjonizmu, czyli teorii zakładającej, że źródłem poznania świata jest intuicja, a nie rozum. Jego założenia miały ogromny wpływ na sztukę i literaturę, m.in. uwidoczniły się w twórczości
Leśmiana czy Prousta. Ale nie tylko. Według Świętego Oficjum (Kongregacja Kardynalska Świętej Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji) dzieła Bergsona były powszechnie niebezpieczne, dlatego umieszczono je na indeksie ksiąg zakazanych.
Henri Bergson życiorys
Henri Bergson urodził się 18 października 1859 r. w Paryżu. Pochodził z żydowskiej rodziny, która wyemigrowała znad Wisły. Jego ojciec, Michał Bergson był kompozytorem i nauczycielem muzyki. Matka, Katherine Levison, pochodziła z Anglii, również z rodziny żydowskiej. Henri miał siostrę, Moinę Mathers, która zajmowała się okultyzmem.
Bergson uczył się w Liceum Fontanes. Między 14. a 16. rokiem życia zapoznał się z teorią ewolucji i na jakiś czas stracił wiarę. Choć nastoletni Henri świetnie radził sobie z matematyką, zdecydował się studiować nauki humanistyczne. Wybrał prestiżową uczelnię Ecole Normale Superieure. Po studiach pracował jako nauczyciel filozofii w kilku liceach, ale kontaktów z uczelnią nie zerwał. Po otrzymaniu tytułu doktora nauk humanistycznych, zaczął tam wykładać filozofię. Na jego wykłady przychodzili nie tylko studenci, ale i zwykli paryżanie.
Henri Bergson i pęd życia
Punktem wyjścia jego filozofii był, obok intuicjonizmu, właśnie pęd życia. Pokrótce spróbujemy wyjaśnić te doktryny. Jak już wspomnieliśmy na początku, źródłem poznania była według Bergsona intuicja, nie intelekt. Każdy człowiek, odrzuciwszy uprzednio logikę, uwarunkowania społeczne i religijne, może samodzielnie doświadczać świata, którego najwyższą wartość stanowi wolność jednostki. Świat poznajemy nie przez rozumowanie, a przez doświadczanie. Doświadczenie to właśnie tytułowy elan vital, bezustanna ekspresja życia, której punktem centralnym jest Bóg. Irracjonalizm i intuicjonizm tego polsko-francuskiego filozofa były reakcją na XIX-wieczny pozytywizm.
Bergson przeciwstawiał się dogmatycznemu scjentyzmowi, choć naukę szanował. Jego duchowa koncepcja czasu, czyli czasu, którego składową jest pamięć, zostawiła ślad w literaturze, w 7-częściowym dziele
Prousta.
Henri Bergson – dzieła
Najistotniejsze publikacje Bergsona to:
Materia i pamięć (1896),
Wstęp do metafizyki (1903), Ewolucja twórcza (1907), Energia duchowa (1919),
Dwa źródła moralności i religii (1932), Myśl i ruch (1934).
Henri Bergson książki, poza wymienionymi, napisał też inne. To np. dzieła: O bezpośrednich danych świadomości (1889) czy Śmiech. Studium o komizmie (1900). W 1914 r. został członkiem Akademii Francuskiej. W tym samym roku jego publikacje znalazły się na indeksie ksiąg zakazanych. Mimo tego,
Bergson wywarł wpływ nie tylko na filozofię, ale też na życie inteligencji francuskiej, wśród której był niezwykle popularny. Jeśli chodzi o literaturę, myśl Bergsona wpłynęła na dzieła symbolistów, a następnie awangardystów, a nawet na powstanie strumienia świadomości. A co mówił o samych pisarzach?
Sztuka pisarza polega przede wszystkim na tym, abyśmy czytając go, zapominali, że posługuje się on słowami. Ten wielki filozof zmarł w okupowanym Paryżu na zapalenie oskrzeli. Stało się to 4 stycznia 1941 r.
W księgarni internetowej Gandalf znajdziesz
8 książek, których autorem jest:
Henri Bergson. Dostępne formaty:
miękka.
Tytuły autora dostępne są w kategoriach:
Nauki humanistyczne,
eseje, felietony i publicystyka,
inne,
nauki humanistyczne.
Na książki autora
Henri Bergson mamy rabaty sięgające do
36%.
