Ebook Życie codzienne w Baku mobi,epub

małżeństw jest co prawda zagwarantowana w konstytucji, która podkreśla dobrowolność i brak przymusu, jednak, podobnie jak na całym Kaukazie, małżeństwo to wciąż bardziej sprawa całej rodziny niż młodych ludzi. W przeszłości obok małżeństw aranżowanych spotykało się często drugą taką formę zaślubin - poprzez porwanie dziewczyny. Chociaż podczas podróży po krajach Kaukazu zdarzało mi się słyszeć współczesne historie o ,,kradzieży" kandydatki na żonę, ten zwyczaj jest dziś nielegalny i w Baku niespotykany. Praktyki nadawania imion dzieciom podlegały w przeszłości różnym wpływom, zwłaszcza islamskim i rosyjskim. Duże znaczenie w kwestii imion miało zdanie dziadków. Często dziecko dostawało imię któregoś z przodków, zwłaszcza od strony ojca. W okresie sowieckim, wraz z zachwytem nad nowymi technologiami i unowocześnieniem rolnictwa, nowe imiona zawładnęły wyobraźnią mieszkańców Azerbejdżanu. Zdarzało się nawet usłyszeć, jak rodzice zwracają się do chłopca ,,Traktor" lub ,,Kombajn". Do repertuaru imion weszły też takie jak: Taszkilat (dosłownie tłumaczone jako: organizacja), Tabligat (słowo oznaczające propagandę, ale o neutralnym wydźwięku) czy Malumat (informacja). Jeszcze inna kategoria imion odnosiła się do preferowania narodzin chłopców; stąd takie imiona żeńskie, jak Tamam czy Basti, oznaczające ,,dosyć", ,,wystarcza" - w domyśle - już więcej żadnych dziewczynek. Imiona te odeszły już do przeszłości, tylko czasem pojawiają się sporadycznie jako wspomnienie przodków. Sowieckie projekty wyzwolenia kobiet ze sfery domowej przyniosły tylko częściowe efekty. Z jednej strony szeroko zakrojony program budowy żłobków czy pralni miał ułatwić przejęcie części obowiązków kobiet przez państwo i ułatwić im podjęcie aktywności zawodowej. Z drugiej strony, normy i oczekiwania związane z tradycyjną rolą kobiety jako żony i matki zajmującej się rodziną i domem nie uległy znaczącym zmianom. Aby podołać tym rolom społecznym azerbejdżańska kobieta zmuszona jest realizować wszystkie te obowiązki samodzielnie. W ostatnich dekadach coraz częściej oczekuje się, że po ślubie i narodzinach dziecka zrezygnuje ona z pracy i pozostanie w domu. Nawet wykształcone kobiety chcące realizować się zawodowo po studiach i być niezależne finansowo muszą dostosować się do woli męża. W prowadzeniu domu w Baku poważnym utrudnieniem jest niedostatek wody pitnej. Aby starczyło wody dla wielomilionowej społeczności stolicy, władze miasta wydzielają godziny, w których z kranu płynie życiodajny płyn. Problem nie jest nowy; pod koniec XIX wieku polski badacz Kaukazu Edward Strumpf pisał: ,,Na Półwyspie Apszerońskim roślinności nie ma prawie żadnej, monotonię szarych obrazów przerywają tylko rzadkie rośliny właściwe stepom słonym, szare, nędzne, kolce - niby życia Wody zdatnej do picia nie ma na całym półwyspie. Nawet w Baku trudno ją dostać". Dzisiaj Baku ma wodociągi i kanalizację, ale przy szybko rozwijającym się mieście problem braku wody jest wciąż odczuwalny. W wielu mieszkaniach pod sufitem łazienki budowane są zbiorniki na wodę, które napełnia się podczas krótkich chwil dostępności wody. Niektóre rodziny napełniają wówczas wanny. Sytuację ma polepszyć nowy wodociąg o długości 260 km, rozpoczynający się w rejonie Oguz w północnym Azerbejdżanie. W umacnianiu silnych więzi rodzinnych pomagają rozwiązania komunikacyjne. Rozmowy telefoniczne w obrębie miasta są bezpłatne, a niektóre sieci telefonów komórkowych oferują wybrane godziny, podczas których można, również za darmo, wykonywać rozmowy międzymiastowe. Studentki, z którymi mieszkałam, wykorzystywały tę możliwość do codziennych, długich pogaduszek ze swoimi rodzinami. Coraz powszechniejszy, zwłaszcza wśród młodego pokolenia, jest internet. W centrum Baku mnożą się kafejki komputerowe, ale najtańszą, choć najwolniejszą opcją jest łączenie się przez sieć telefoniczną za pomocą kupionych w sklepach bądź kafejkach kart internetowych. Status kobiety Pod wieloma względami sytuacja kobiet uległa w zeszłym stuleciu znacznej poprawie, przynajmniej w porównaniu z wieloma muzułmańskimi krajami. Polityka sowiecka wpłynęła na podniesienie poziomu wykształcenia kobiety, ułatwiła jej wejście na rynek pracy, zapewniła równość wobec prawa w kwestiach odnoszących się do rodziny, małżeństwa i spraw osobistych. Podczas gdy pod koniec XIX wieku analfabetyzm dotyczył 99% kobiet - z niewielką różnicą na obszarach miejskich, gdzie 5% kobiet umiało czytać i pisać - obecnie, jak podają raporty Narodów Zjednoczonych, problem ten praktycznie nie istnieje. Z początkiem transformacji na ulicach Baku prawie nie spotykało się kobiet w hidżabie. Odrzucenie tradycyjnych zasłon muzułmańskich było symbolem emancypacji kobiet w pa