Ebook Pogańskie Imperium. Litewska dominacja w Europie środkowo-wschodniej 1295-1345 mobi,epub

nicznym, w odniesieniu do ludzi posługujących się tym nadbałtyckim językiem, zamiast w charakterze politycznego określenia tych, którzy podlegali władzy Litwinów. Zważywszy na drażliwość potomków tych ludów (współczesnych Białorusinów i Ukraińców) na punkcie tego terminu, postanowiliśmy stworzyć skrót, aby wyróżnić działania Wielkiego Księstwa dotyczące głównie Słowian, a nie Bałtyku. Czasy, w których poeta urodzony w Nowogródku na Białorusi4, piszący wyłącznie po polsku, nazywał się Litwinem, należą już do przeszłości i doceniamy je dopiero teraz, kiedy przeminęły. Czytelnicy niebędący specjalistami mogą być chwilami skonsternowani z powodu określania mianem Rusi kraju zamieszkiwanego przez wschodnich Słowian. Jest to nieszkodliwa konwencja naukowa, która obejmuje obszar występowania wspólnej kultury politycznej, religijnej i literackiej przed zdominowaniem Rusinów z Ukrainy i Białorusi przez ich braci z Wielkorosji (tzn. Moskali). Czasami nie można uniknąć odniesienia do zwyczajów chronologicznych średniowiecznej Rusi. Dla Czytelnika pomocna może się okazać informacja, że ruscy i inni prawosławni kronikarze datują wydarzenia od stworzenia świata (annus mundi) w 5508 r. Rok rozpoczynał się 1 marca, w dniu, który zazwyczaj wypadał po naszym 1 stycznia, lecz czasami wcześniej. Odpowiednikiem roku 6808 jest zatem 1 marca 1299/29 lutego 1300 lub 1 marca 1300/28 lutego 1301. Przeliczenie na nasz system zależy w dużej mierze od porównania wpisu z wydarzeniami, które miały miejsce poza granicami Rusi. W większości przypadków podano rodzime formy obcych imion, z wyjątkiem tych dobrze znanych (takich jak imiona papieży, pisarzy lub władców) w języku angielskim. Zważywszy na międzynarodowy charakter poprzednich opracowań poświęconych historii Litwy, istnieją różne, dezorientujące wersje imion władców Wielkiego Księstwa. Giedymin pojawia się jako Gedimin (w językach rosyjskim i niemieckim), Gediminas (w języku angielskim) i Gedeminne (w języku łacińskim); jego syn Olgierd (Algirdas, Olgerd) podobnie kryje się pod szeregiem masek. Imiona litewskie zostały podane zgodnie z przyjętym na Litwie zwyczajem. Można znaleźć nielitewskie wersje imion najważniejszych postaci w nawiasach w indeksie. Prawosławne imiona nie zostały zlitewszczone. Teksty spisane cyrylicą zostały przetranskrybowane, o ile nie było to sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem, zgodnie z systemem stosowanym przez Bibliotekę Kongresu (pominięto ligatury i ). Używanie patronimików w odniesieniu do Rusinów i Litwinów sprzyja zwięzłości. Formy -aitis/-ait? (syn/córka; l. mn. -aičiai/-ait?s) i -owicz/-ówna (l. mn. -owicze/-ówny) regularnie pojawiają się w tekście. Dlatego też natrafiamy na Augustę Giedyminównę, żonę Siemiona Iwanowicza. Autor bez wahania przyznaje, że pomocy udzieliło mu wiele osób i instytucji w Wielkiej Brytanii, na Litwie, w Polsce, na Łotwie, w Estonii, Rosji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych Ameryki, Kanadzie i Rzymie, co odciążyło go w pracy: państwo Rowell, Fundacja Grabowskiego, Uniwersytet Warszawski i British Academy, Magdalene and Clare College w Cambridge. Cennej pomocy udzielili dyrektorzy i personel Archivio Segreto Vaticano; Geheimes Staatsarchiv, Preussischer Kulturbesitz (archiwum królewieckie) w Berlinie; biblioteki uniwersyteckie w Warszawie i Krakowie; Polska Akademia Nauk i Biblioteka Czartoryskich (w Krakowie); archiwa miejskie Rygi i Tallina; Centralna Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk (w Wilnie) i Muzeum Miejskie w Pskowie. Skomplikowane zadanie stało się przyjemne dzięki krytycznemu nadzorowi doktora J. E. B. Sheparda, radom pana M. Giedroycia i konsekwentnym zachętom doktora R. J. Mažeiki, ożywionej dyskusji z doktorem A. Nikžentaitisem i wsparciu księdza profesora P. Rabikauskasa. Clare College, Cambridge Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi [1 stycznia - przyp. tłum.], 1993 r. LISTA SKRÓTÓW Acta Ioannis Acta Ioannis PP XXII (1317-1334), ed. A. L. Tautu, Citt? del Vaticano 1952 AE Arkheograficheskii Ezhegodnik, Moskva 1957- AIuZR Akty, otnosiashchiesia k istorii iuzhnoi i zapadnoi Rossii, ed. N. Kostomarow, I (1361-1598), Sankt Petersburg 1863 AO Arkheologicheskie Otkrytia, Moskva 1965- AW Ateneum Wileńskie, 14 tomów, Wilno 1923-1939 AZR Akty, otnosiashchiesia k istorii Zapadnoi Rossii, ed. I. Grigorowicz, I (1340-1506), Sankt Petersburg 1846; II (1506-1544), Sankt Petersburg 1848 ChOIDR Chtenia v obshchestve istorii i drevnostei rossiiskikh pri Moskovskom Universitete, Moskva 1846-1918 CDP Codex Diplomaticus Prussicus, ed. J. Voigt, 6 tomów, Königsberg 1836-1861 CEV Codex Epistolaris Vitoldi magni ducis Lithuaniae (1376-1430), ed. A. Prochaska, Kraków 1882 Długosz Ioannis Dlugossi Annales seu cronicae incliti regni Poloniae, ed. J. Dąbrowski, D. Turkowska et al., Warszawa 1964- EpG Epitome Gestorum Prussiae (C