Ebook Poezja przyziemna mobi,epub

�e kontekstów plastyczno-wizualnych. I wreszcie publikacja brytyjskiego hispanisty, teatrologa i dramaturga Johna Londona, Contextos de Joan Brossa: lacció, la imatge i la paraula (Konteksty Joana Brossy: akcja, obraz i słowo) z 2010 roku, w dużej części poświęcona poezji scenicznej czy osobistym kontaktom badacza z poetą, przynosi ciekawe analizy tłumaczeń Rimbauda dokonanych przez Brossę, a także refleksje nad problemem przekładalności wierszy i sztuk barcelońskiego autora. Wymienione monografie, jak widać, opublikowano wyłącznie w języku katalońskim, pozostają one jedynymi książkami poświęconymi pisarzowi, przy tym żadna z nich nie skupia się na interpretacji poezji tekstowej według określonego klucza. Właściwie żadna nie umieszcza też jego dokonań lirycznych w kontekstach poetyk długiego modernizmu - książka Planasa dokonuje tego w odniesieniu do tekstów scenicznych, London zaś w części swojej pracy zestawia poezję Brossy z twórczością Giuseppe Ungarettiego. W Polsce kataloński autor został dostrzeżony po raz pierwszy przez Urszulę Aszyk, która już w roku 1983 ogłosiła na łamach ,,Dialogu" przekład kilku jego tekstów scenicznych z cyklu Streap-tease oraz Teatre irregular. W późniejszych latach, jako o zjawisku odosobnionym i wyjątkowym, pisała o nim kilkakrotnie, w rozprawie o współczesnym teatrze Hiszpanii, w tomach zbiorowych poświęconych sztuce awangardy, a także na łamach ,,Teatru". Pierwsze tłumaczenia utworów lirycznych Brossy, dziewięciu sestyn oraz dwudziestu wierszy z tomu El saltamartí, zostały przeze mnie ogłoszone w roku 1999 oraz 2000 na łamach ,,Literatury na Świecie". Sześć lat później nakładem Księgarni Akademickiej ukazał się mój wybór 62 wierszy, o którym Piotr Sommer pisał: ,,czytelnik tego niewielkiego zbiorku nie ma wątpliwości, że do języka wskoczył nam jeden z ciekawszych poetów powojennej Europy"6. W roku 2009 warszawski Instytut Cervantesa gościł przez trzy tygodnie objazdową wystawę Bverso Brossa. Wszechświat Brossy, prezentującą głównie poezję wizualną i wiersze-przedmioty, której katalog, zawierający cztery artykuły i blisko czterdzieści wierszy oraz fragmentów prozy i tekstów scenicznych, był rozpowszechniany z dołączonym tłumaczeniem na język polski. Ciekawe, choć siłą rzeczy pozostające poza tekstem głównym niniejszej książki, są zbieżności pozwalające łączyć twórczość katalońskiego autora z artystami polskimi. Niektóre motywy i wiersze, pomysły na wiersze albo sposoby ich prezentacji w tomach, a także postawa życiowa, wiążą Brossę z Tadeuszem Różewiczem, na co w kilku miejscach postaram się zwrócić uwagę7. Reprezentacje jego tekstów teatralnych sam Arnau Puig, przyjaciel z Dau al Set i krytyk sztuki, przyrównywał do przedstawień Tadeusza Kantora8. Dzieła plastyczne, w szczególności instalacje wykorzystujące często przedmioty codziennego użytku, przypominają rzeźby Władysława Hasiora. Poza związkiem generacyjnym, artystów tych łączy na pewno trudność odnalezienia właściwego sposobu mówienia tak po europejskich wojnach, jak i po radykalnych doświadczeniach historycznej awangardy. 3. Odradzające się po wojnie domowej życie literackie Barcelony musiało stawić czoła nowym, wyjątkowo niekorzystnym warunkom - zakazowi publikacji w języku katalońskim, utrzymanemu do roku 1943 oraz obowiązującej przez blisko cztery dekady rządów generała Franco surowej cenzurze politycznej i obyczajowej. Mimo tych ograniczeń pisarze, w tym najmłodsza generacja poetów, która tak jak Brossa wchodziła w dorosłość w pierwszych latach powojnia, podejmowali wysiłek kontynuowania dokonań artystycznych Drugiej Republiki jako szczególną manifestację niezależności. Jak mówił Joan Fuster, rówieśnik Brossy, w latach tych ,,próbuje się pisać <> krajowi nie zadano śmiertelnej rany. <> tych wierszy można określić jako nieustraszoną [...]. Paradoksalnie, niewzruszoność nadaje im wyzywającą siłę. Wobec oficjalnej surowości, wobec chaosu i dezintegracji społeczeństwa, młody poeta wznosi rygor dobrze wykonanego dzieła. Doskonałość jest jego protestem"9. Najbardziej oczywistym punktem odniesienia dla artystów urodzonych około roku 1920 stawała się w tej sytuacji tradycja przedwojennej awangardy artystycznej i literackiej, symbolizowana przez takie postacie, jak Joan Miró czy Josep V. Foix, a w wymiarze społecznym przez takie inicjatywy, jak ruch ADLAN (Amics de lArt Nou - Przyjaciele Nowej Sztuki). Był to rodzaj stowarzyszenia powołanego w Barcelonie w roku 1932 z inicjatywy krytyków sztuki i architektów w celu promowania najnowszych dokonań artystycznych, głównie spod znaku surrealizmu. ,,Ocalić żywe w nowym i szczere w tym, co ekstrawaganckie" - głosiło jego hasło, a w okresie do wybuchu wojny domowej stowarzyszenie zorganizowało wiele ważnych sp