Nieważność czynności prawnej

Opis produktu:

Książka jest pierwszym całościowym opracowaniem skomplikowanej problematyki nieważności czynności prawnych, należącej do najistotniejszych zagadnień prawa cywilnego.


Monografia porządkuje aparaturę pojęciową dotyczącą czynności prawnej, osadza instytucję nieważności w teoretycznych okowach oraz systematyzuje poszczególne postacie wadliwości czynności prawnych, eksponując różnice pomiędzy nieważnością bezwzględna a innymi postaciami wadliwości czynności prawnych.


Trzon książki poświecony jest - niezwykle istotnemu z praktycznego i teoretycznego punktu widzenia - szerokiemu omówieniu przesłanek nieważności, pod kątem cywilistycznej analizy czynności prawnej, wspartemu dorobkiem doktryny i orzecznictwa.


Publikacja zawiera również analizę cech samej instytucji nieważności bezwzględnej i roszczeń związanych z jej zaistnieniem. Atrakcyjność książki zwiększa nowe ujęcie konwersji i konwalidacji, związane z tzw. relatywną kwalifikacją czynności prawnej oraz z pojęciem substratu czynności prawnej, a także analizy nieważności w świetle ustawodawstwa Unii Europejskiej oraz zaakcentowanie kierunku prac nad projektowanym ujednoliceniem pojęcia nieważności w ramach porządków prawnych państw Unii Europejskiej.


Fragment książki:


Rozdział I. Wprowadzenie

§ 1. Uwagi ogólne o przedmiocie pracy


O tym, że coś jest ważne lub nieważne można mówić nie tylko dla zobrazowania stopnia istotności, czy przydatności. Dla prawnika, problematyka nieważności przedstawia znaczenie raczej inne, związane przede wszystkim z oceną prawidłowości dokonania czynności prawnych. Dlatego też poruszane w tej pracy zagadnienie na pewno nie ma nowatorskiego charakteru. Omawiane instytucje wykształcały się na przestrzeni lat, poprzez osiągnięcia intelektualne wielu wybitnych teoretyków i cywilistów. Sama instytucja nieważności jest zresztą niezwykle stara. Była ona znana już w zamierzchłych czasach i można powiedzieć, że powstawała równolegle z prawem prywatnym. Wraz bowiem z pojawianiem się czynności prawnych - choćby pojmowanych intuicyjnie - pojawił się problem ichważności i skuteczności. Nie oznacza to jednak, że podejmowany temat jest pozbawiony aktualności.


Można powiedzieć, że prawo prywatne zasadza się na problematyce czynności prawnych. Tym samym problem ważności i nieważności czynności prawnych należy do podstawowych, najistotniejszych zagadnień prawa cywilnego i teorii prawa. Przyznać wszakże trzeba, że na temat wadliwości, nieważności i bezskuteczności czynności prawnej pisało wielu autorów, poddając wiele problemów związanych z tymi zagadnieniami głębokiej analizie. Faktem jest, że zagadnienie nieważności czynności prawnych nie ulega szybkiej dezaktualizacji wobec zmian ustawodawczych. Nie oznacza to jednak, że zagadnienie nieważności czynności prawnych pozostaje całkowicie niezależne od zmian w systemie prawnym oraz pędu życia gospodarczego, który wymusza tworzenie się coraz to nowych instytucji prawnych. Powoduje on, że literatura staje się coraz bardziej specjalistyczna, oparta na wąskim, a szczegółowym ujęciu zagadnienia. Ponadto, znakomita większość opracowań kompleksowych poświęconych nieważności została napisana lata temu. Wydaje się, że brakuje aktualnego całościowego opracowania, które obejmowałoby kompleksowo analizowany problem, biorąc pod uwagę aktualny stan prawny, dorobek doktryny i orzecznictwa. Dodatkowo, zagadnienie komplikuje fakt, że w doktrynie ścierają się różne teoretyczne koncepcje, dotyczące samej istoty nieważności, a które wbrew pozorom nie muszą być aż tak od siebie odległe, przy pewnym uporządkowaniu pojęciowym. Ponadto, trafnie dostrzega się w doktrynie, że dotychczas nie zostały przedstawione ani omówione w sposób kompleksowy reguły konstytutywne dla ważnego kreowania czynności prawnej1. Brakuje również całościowego opracowania przesłanek nieważności czynności prawnej - co wiąże się zresztą ze spostrzeżeniem zawartym w zdaniu poprzednim. Dostrzec można zatem niewątpliwą potrzebę poruszenia tej problematyki oraz opracowania i przedstawienia ich pełnego katalogu. Odrębnego omówienia w ramach tego katalogu wymaga całkowicie nowy problem, dotyczący ważności czynności prawnych w świetle obowiązywania w naszym systemie prawnym ustawodawstwa Unii Europejskiej. Katalog powyższy wprost odnosić się będzie do ogólnego pojęcia czynności prawnej, w znaczeniu pokrywającym się z jego normatywnym rozumieniem w części ogólnej KC, a także do pojęcia czynności prawnej w znaczeniu odpowiadającym części ogólnej i szczegółowej prawa zobowiązań. Zasadniczo znajdzie on również zastosowanie w płaszczyźnie prawa rzeczowego i spadkowego, a nawet w ramach innych aktów normatywnych szeroko pojmowanego prawa cywilnego (np. w prawie rodzinnym). Przydatność tego katalogu w tych ostatnich płaszczyznach, szczególnie w prawie rodzinnym, uwarunkowane będzie istnieniem specyficznych rozwiązań normatywnych, które mogą modyfikować pojęcie ogólne. Podjęcie próby wyczerpującego skatalogowania wszelkich reguł istotnych dla kreowania ważnych czynności prawnych w płaszczyźnie całego, szeroko pojmowanego prawa prywatnego, skierowałoby opracowanie w kierunku zbędnej kazuistyki, eliminując rozwiązania ogólne i zmniejszając teoretyczną doniosłość tego opracowania. Dlatego też najwłaściwsze wydaje się prowadzenie rozważań dotyczących zagadnienia nieważności czynności prawnych w ujęciu wyżej zaproponowanym.