Ebook Nierozwiązane zagadki historii mobi,epub

Lizbony archeolodzy portugalscy znaleźli szkielet chłopca sprzed 24 500 lat, będącego w połowie człowiekiem współczesnym, w połowie neandertalczykiem. Jego twarz była anatomicznie podobna do twarzy współczesnego człowieka, lecz korpus i nogi do neandertalczyka. Datowanie, umieszczające chłopca w okresie po wymarciu neandertalczyków czystej krwi, zdawało się wskazywać, iż dziecko było potomkiem pokoleń mieszańców neandertalczyków i ludzi współczesnych. Jeśli neandertalczycy i ludzie współcześni krzyżowali się z sobą, co szybko podkreślili rzecznicy teorii ciągłości regionalnej, to nie mogli być od siebie tak odmienni, jak to twierdzili obrońcy scenariusza ,,pożegnania z Afryką". Odkrycie portugalskie mogło doprowadzić do dalszej polaryzacji stanowisk, obrony przez obie strony świadectw i teorii pozornie nie do pogodzenia. Tak się do pewnego stopnia stało: starzy obrońcy obu poglądów zwarli szeregi, uznając nowe znalezisko lub je odrzucając. Ich retoryka wydaje się jednak łagodniejsza aniżeli ta po dawniejszych odkryciach, może ze względu na przesunięcie się głównego punktu dyskusji. Zamiast spierać się, czy neandertalczycy, czy też inne dawne istoty przekształciły się w ludzi współczesnych, uczeni coraz częściej zajmują się badaniem, jak grupy te na siebie oddziaływały. Czy walczyły z sobą? Czy się od siebie uczyły? Rozmawiały z sobą, krzyżowały się, czy może po prostu nawzajem ignorowały? Może archeolodzy albo mikrobiolodzy - czy też przedstawiciele jakiejś zupełnie innej dyscypliny - zdołają kiedyś odpowiedzieć na te pytania. Obecnie jest to zadanie bardzo ryzykowne, choć ciekawe. Niemiecki antropolog Gunter Brauer zaproponował na przykład bardziej wyważoną wersję scenariusza ,,pożegnania z Afryką". Według niego, ludzie współcześni rzeczywiście pochodzili z Afryki, a następnie dotarli do reszty świata. Różnili się także pod wieloma względami od neandertalczyków, z którymi spotykali się na Bliskim Wschodzie i w Europie, jednak nie na tyle, aby nie mogli się z nimi krzyżować. Brauer sądzi więc, że ludzie współcześni mogą mieć wśród przodków także neandertalczyków, choć geny neandertalskie tworzą jedynie drobną część naszego DNA. Po przeciwnej stronie sporu niektórzy obrońcy teorii ciągłości regionalnej, tacy jak antropolog z Tennessee Fred Smith, przyznają, że kluczowa zmiana genetyczna u ludzi zaszła w Afryce. Smith twierdzi jednak, że neandertalczycy z Europy i Bliskiego Wschodu nie zostali pokonani przez przybyszy, lecz ich wchłonęli, przejmując zalety genetyczne. Ani kompromis Brauera, ani Smitha nie został w pełni zaaprobowany, nie można też powiedzieć, że zbliżamy się do zgody w sprawie miejsca neandertalczyków w prehistorii ludzi. Większość uczonych zgodziłaby się jednak obecnie, że bez względu na rodzaj stosunków neandertalczyków i ludzi współczesnych, żyli oni obok siebie w czasie i przypuszczalnie w przestrzeni. Gdzieś jednak, najprawdopodobniej najpierw na Bliskim Wschodzie, a potem w Europie, te dwa gatunki ludzi - różniące się od siebie bardziej niż jakiekolwiek rasy dzisiejsze, choć mające pewne rozpoznawalne wspólne ludzkie cechy - po raz pierwszy zetknęły się z sobą. Nikt nie wie na pewno, co nastąpiło potem. Ciekawe pozycje na temat neandertalczyków: Richard Leakey, Roger Lewin Origins Reconsidered Doubleday, Nowy Jork 1992. Leakey, znany najlepiej jako odkrywca skamieniałości znacznie starszych, aniżeli związanych z powyższym sporem, wnikliwie i prowokująco omawia jednak sprawę neandertalczyka. Początkowo podzielał teorię ciągłości regionalnej, częściowo dlatego, że pociągała go wyraźna nieuchronność wyłonienia się ludzi współczesnych spośród wszelkiego rodzaju dawnych istot występujących na całym świecie. Stopniowo jednak zaczął się przychylać do scenariusza ,,pożegnania z Afryką" z wynikającym z niego być może nawet bardziej frapującym wnioskiem, że wszystkie rasy współczesnego świata są jednym ludem. Erik Trinkhaus, Pat Shipman The Neandertals, Alfred A. Knopf, Nowy Jork 1993. Wyczerpujące dzieje sporów na temat neandertalczyka. Antropolog Trinkhaus należy do czołowych obrońców teorii ciągłości regionalnej, lecz jego historiografia jest zachwycająco bezstronna. Jedyna wada książki to skłonność autorów do przerywania tekstu zwięzłymi charakterystykami największych uczonych, których życiorysy - przynajmniej w postaci tam zamieszczonej - nie są na ogół tak ciekawe, jak ich odkrycia czy pomysły. Christopher Stringer, Clive Gamble In Search of the Neanderthals, Thames & Hudson, Nowy Jork 1993. Stringer to czołowy rzecznik teorii ,,pożegnania z Afryką", lecz podobnie jak Trinkhaus, traktuje sprawiedliwie obie strony sporu. Można przy okazji zauważyć, że autorzy brytyjscy, do których należy Stringer, zachowują trady