Mówca umarłych

sztą, uzupełnić informacje i przekazać je natychmiast do ksenologów pozostałych Stu Świa­tów. Ponad tysiąc uczonych studiuje jedyny obcy gatunek, jaki po­znaliśmy. I poza tymi drobiazgami, jakie wykrywają satelity, moi koledzy dysponują jedynie informacjami, które posyłam im ja i Libo. To z pewnością minimalna interwencja. Gdy jednak znalazł się w stacji, od razu spostrzegł, że dzisiejszego wieczoru nie wypełni wytężona, spokojna praca. Wewnątrz czekała Dona Crist? ubrana w klasztorny habit. Czyżby któreś z dzieci miało kłopoty w szkole? - Nie, nie - odezwała się Dona Crist?. - Twoje dzieci radzą sobie doskonale, z wyjątkiem tego, które jest moim zdaniem za ma­łe, by opuszczać szkołę i pracować tutaj, nawet jako uczeń. Libo milczał. Mądra decyzja, uznał Pipo. Dona Crist? była inteligentną i ujmującą, może nawet piękną młodą kobietą. Jednak przede wszystkim i nade wszystko była mniszką zakonu Filhos da Mente de Cristo, Dzieci Umysłu Chrystusa, i nie jej uroda bu­dzi­ła podziw, gdy gniewała się na ignorancję i głupotę. Zdu­miewało to wielu całkiem rozsądnych ludzi, których ignorancja topniała nieco w ogniu jej pogardy. Milczenie, Libo, to po­lityka, która przyniesie ci korzyści. - Nie przyszłam tu w sprawie twoich dzieci - wyjaśniła Dona Crist?. - Chodzi o Novinhę. Dona Crist? nie musiała wymieniać nazwiska - wszyscy znali Novinhę. Straszliwa descolada minęła ledwie osiem lat temu. Zda­wało się, że kolonia zostanie zniszczona przez zarazę, jeszcze zanim zacznie funkcjonować. Rodzice Novinhy, para ksenobiologów, Gusto i Cida, wynaleźli szczepionkę. Tragiczna ironia losu sprawiła, że odkry­li przyczynę choroby i lekarstwo na nią zbyt późno, by uratować samych siebie. Pochowano ich jako ostatnie ofiary descolady. Pipo dobrze pamiętał małą Novi­nhę, jak stała, trzymając dłoń burmistrz Bosquinhy, gdy biskup Peregrino osobiście cele­brował nabożeństwo żałobne. Nie, nie trzymała burmistrz za rękę. Obraz tamtego dnia pojawił się przed oczami, a wraz z nim wspomnienie tego, co wtedy odczuwał. Jak ona to zapamięta? - pytał wtedy sam siebie. To przecież pogrzeb jej rodziców; z całej ro­dziny tylko ona pozostała żywa. A mimo to widzi wokół radość miesz­kańców kolonii. Czy potrafi w tym wieku zrozumieć, że ta radość jest największym hołdem dla jej matki i ojca? Walczyli i zwyciężyli, zdobyli dla nas zbawienie w tych odartych z na­dziei dniach poprzedzających śmierć; zebraliśmy się tutaj, by podziękować za wspaniały dar, jaki nam ofiarowali. Ale dla cie­bie, Novi­nho, twoi rodzice umarli tak samo jak przedtem bracia. Pięćset ofiar, ponad sto mszy żałobnych w ostatnich sześciu mie­siącach, a wszystkie odprawiane w atmosferze lęku, żalu i roz­pa­czy. I teraz, po śmierci twoich rodziców, ten lęk, żal i rozpacz są dla ciebie równie wielkie - nikt jednak nie dzieli z tobą bó­lu. W naszych myślach goszczą ulga i radość. Obserwując ją, próbując pojąć jej uczucia, Pipo na nowo ro­zbudził w sobie żal po śmierci swej siedmioletniej córki Marii, zmie­cionej wichrem zagłady, który pokrył jej skórę rakowatymi naroś­lami i gwałtownie rosnącą grzybnią. Ciało puchło lub gniło, scho­­dząc ze stóp i głowy, odsłaniając kości, podczas gdy nowa kończyna, nie ręka ani noga, wyrastała z biodra. Piękne ciałko ginęło na ich oczach, umysł zaś pozostawał bezli­tośnie przytomny, zdolny do rozumienia tego, co się dzieje. Pod koniec Maria błagała Boga, by zesłał jej śmierć. Pipo wspominał to wszystko, a potem mszę za jej duszę, wspólną dla niej i pięciu innych ofiar. Gdy wtedy klęczał obok swej żony i ocalałych dzieci, wyczuwał doskonałą jedność wszystkich ze­bra­nych w katedrze. Wiedział, że jego cierpienie jest ich cierpie­niem, że strata najstarszej córki połączyła go ze społecznością nierozerwalnymi więzami żalu. To przynosiło ulgę, w tym znajdy­wał uspokojenie. Powszechna żałoba koiła jego ból. Mała Novi­nha nie miała tego pocieszenia. Jej ból był - jeś­li to możliwe - jeszcze gorszy niż Pipa. Pipo przynajmniej nie został zupełnie pozbawiony rodziny i był dorosłym mężczyzną, nie dzieckiem przerażonym nagłą utratą fundamentów swego istnienia. Jej rozpacz nie wiązała ze społecznością, raczej oddzielała. Tego dnia wszyscy się cieszyli - prócz niej. Wszyscy wychwalali jej rodziców - ona jedna za nimi tęskniła; wolałaby pewnie, by nie wynajdywali lekarstwa dla innych, byle sami pozostali żywi. Izolacja dziewczynki była tak wyraźna, że Pipo dostrzegał jej objawy nawet ze swego dalekiego miejsca. Novi­nha szybko za­brała rękę z dłoni burmistrz. Łzy jej obeschły, nim msza dobieg­ła końca. Siedziała milcząca, jak więzień odmawiający swym strażnikom współpracy. Pipo czuł, że pęka mu serce. Wiedział jed­nak, że choćb