Millennium, Stieg i ja

b. Mam na myśli 9 listopada 1938 roku, kiedy to podczas kryształowej nocy naziści zbliżyli się o kolejny już krok ku ostatecznemu rozwiązaniu, atakując swoich żydowskich współobywateli. Stieg zawsze upamiętniał to wydarzenie, uczestnicząc w konferencjach naukowych. Wieczorem 9 listopada 2004 roku miał wygłosić wykład w siedzibie ABF (Arbetarnas Bildningsforbund -- Robotniczego Stowarzyszenia Edukacyjnego). Nie było mnie przy nim, gdy umierał. Ponieważ miałam zobowiązania zawodowe, wyjechałam do prowincji Dalekarlia. Czy moja obecność mogłaby cokolwiek zmienić? Oczywiście nigdy się tego nie dowiem, ale chcę w to wierzyć. Fakt, że byliśmy razem, cudownie odmieniał każdą chwilę naszego życia. ? ? ? ,,Stieg Millennium", autor popularnych powieści kryminalnych, urodził się w lipcu 2005 roku, gdy do księgarń trafił pierwszy tom jego trylogii. Potem powstały filmy kinowe i telewizyjne. Jednak Millennium jest tylko epizodem w karierze Stiega, nie zaś dziełem jego życia. Stieg z ,,przedsiębiorstwa Millennium" niewiele mnie obchodzi. Ten, który mi się podoba, to towarzysz mojego życia i zawsze wierny sprzymierzeniec. To człowiek, którego gorąco kochałam i z którym przewędrowałam trzydzieści dwa lata. Czuły, pełen entuzjazmu, dowcipny, zaangażowany, Dziennikarz, feminista, działacz, miłość mojego życia. Tracąc go, utraciłam także wielką część samej siebie. ? ? ? Ten Stieg urodził się 15 sierpnia 1954 MŁODOŚĆ W Mężczyznach, którzy nienawidzą kobiet, pierwszym tomie Millennium, Mikael Blomkvist natrafia na zdjęcie zrobione w dniu zaginięcia Harriet Vanger, podczas defilady z okazji Dnia Dziecka na Hedeby, w starej części miasteczka Hedestad. Chcąc uzyskać informacje o tym dniu, aby odnaleźć trop umożliwiający wyjaśnienie, co tak przeraziło dziewczynę, wyrusza na spotkanie z parą turystów, którzy sfotografowali tę scenę przed czterdziestu laty. Poszukiwania prowadzą go na północ Szwecji, najpierw do Norsjö, potem do Bjursele w regionie Västerbotten. Wybór może wydawać się dziwny, bo to odludne, bardzo słabo znane tereny Szwecji. Jednak Stiegowi były one szczególnie bliskie. To właśnie tam trafił w 1955 roku jako malutkie dziecko, by zamieszkać u rodziców swojej matki. Jego rodzice, Erland Larsson i Vivianne Boström, zbyt młodzi, by zająć się nim jak należy, zamieszkali później tysiąc kilometrów na południe. W 1957 roku znowu się przeprowadzili, tym razem do Ume? (wymowa: Umio), małego miasteczka, położonego w odległości dwustu kilometrów od Norsjö. Wspominając te miejsca i opisując je, Stieg na swój sposób uhonorował małą lokalną społeczność, z którą przeżył najlepsze chwile młodości. I podziękował dawnym znajomym za wartości, jakie mu wpoili. ? ? ? Stieg mieszkał z dziadkami w drewnianym domku pod lasem. Mieli jeden pokój i kuchnię, nie było tam ani wody, ani elektryczności, ani toalety. Ten rodzaj domu w rodzinnym gospodarstwie rolnym jest typowy dla szwedzkiej wsi. Dawniej w takich domach mieszkali starzy gospodarze, gdy ich dzieci przejmowały farmę. Ściany domku dziadków były słabą izolacją, deski uszczelniono zapewne -- jak to się często wówczas robiło -- wiórami. Cały system ogrzewania stanowiła opalana drewnem kuchnia, na której babka gotowała posiłki. Zimą temperatura na dworze spadała nawet do -37°C, a w ciągu dnia światło pojawiało się najwyżej na pół godziny. W takie dni Stieg wędrował do szkoły na nartach biegowych i przy blasku księżyca. Z wrodzoną ciekawością, nigdy się tym nie nudząc, penetrował lasy, poznawał jeziora i drogi, a przede wszystkim ludzi i zwierzęta. Warunki, w jakich żył, były bardzo trudne, a przetrwanie wymagało wielkiej pomysłowości. Ale taki sposób życia kształtuje jednostki samodzielne, zaradne, szlachetne i solidarne. Jak Stieg. Severin, jego dziadek, był -- jak opowiadał Stieg -- komunistą i antyfaszystą, który podczas drugiej wojny światowej trafił wraz z innymi działaczami ruchu oporu do obozu dla internowanych. Po wojnie społeczeństwo niechętnie odnosiło się do tych bojowników. Ten epizod szwedzkiej historii, pomijany milczeniem już w latach pięćdziesiątych, do dziś jest mało znany. W 1955 roku Severin wyjechał ze Skelleftenhamn, rezygnując z pracy w fabryce, aby zamieszkać z żoną i małym Stiegiem w drewnianym domku. Naprawiał rowery, motocykle i pracował dorywczo w okolicznych gospodarstwach, by zapewnić byt małej rodzinie. Stieg uwielbiał chodzić z nim na ryby i polowania. Na pierwszych stronach Mężczyzn, którzy nienawidzą kobiet Mikael Blomkvist przyjmuje zaproszenie Henrika Vangera, stryjecznego dziadka Harriet Vanger, i spędza jakiś czas w domku gościnnym nieopodal Hedestad. Zima jest w pełni i Blomkvist pisze, że ,,na wewnętrznej stronie okien powstawały lodowe kwiaty", takie same, jak malowane przez mróz