Ebook Mądrość prawieków mobi,epub

�stycz­nych, fi­gu­rek ko­bie­cych, wi­sior­ków i bran­so­let rzeź­bio­nych w ko­ści sło­nio­wej. So­lid­ność zna­le­zio­nych tam bu­dow­li miesz­kal­nych oraz bo­gac­two zna­le­zisk ru­cho­mych wska­zu­je, że osie­dle to za­miesz­ki­wa­ne było przez wie­le lat, a jego miesz­kań­cy pro­wa­dzi­li ra­czej ży­cie osia­dłe niż ko­czow­ni­cze. Nie­co młod­sze są zna­le­zi­ska ze sta­no­wi­ska Mal­ta po­ło­żo­ne­go na za­chód od Ir­kuc­ka nad brze­giem rze­ki Bie­ła­ja, le­wym do­pły­wem An­ga­ry. Od­kry­to tam sze­reg owal­nych po­miesz­czeń miesz­kal­nych usy­tu­owa­nych na wy­so­kim brze­gu rze­ki. Obok po­zo­sta­ło­ści lek­kich, za­pew­ne let­nich, sza­ła­sów na­tra­fio­no też na ob­szer­ne pół­zie­mian­ki o so­lid­nej kon­struk­cji, ścia­nach wzmoc­nio­nych ka­mien­ny­mi pły­ta­mi i wy­ło­żo­nych ko­ść­mi ma­mu­tów i re­ni­fe­rów. Zna­le­zio­no tam też 24 ko­ścia­ne fi­gur­ki ko­bie­ce, nie­któ­re mia­ły in­dy­wi­du­al­ne rysy twa­rzy i fry­zu­ry oraz - co sta­no­wi rzad­kość w schył­ko­wo­pa­le­oli­tycz­nej sztu­ce - re­ali­stycz­ne przed­sta­wie­nia męż­czyzn odzia­nych w stro­je. Do uni­ka­to­wych zna­le­zisk z Mal­ty na­le­ży też grób dziec­ka, w któ­rym po­śród bo­ga­tych da­rów znaj­do­wa­ły się rów­nież dwie ko­ścia­ne fi­gur­ki pta­ków, gęsi albo żu­ra­wi. Po­wróć­my jed­nak do idei i kształ­tu domu, któ­ra zaj­mu­je nas naj­bar­dziej. Za­py­taj­my, skąd bra­ła się owa nie­zmien­na kon­se­kwen­cja w nada­wa­niu im jed­no­li­tej, owal­nej for­my? Z cze­go wy­ni­ka­ło tak dłu­gie i upo­rczy­we trzy­ma­nie się for­my pier­wot­nej? Dla­cze­go nie bu­do­wa­no do­mów kwa­dra­to­wych albo pro­sto­kąt­nych, dla­cze­go ich twór­cy nie do­ce­ni­li struk­tu­ry ką­to­wej, któ­ra ma rów­nież i tę za­le­tę, że w prze­ci­wień­stwie do ob­łej moż­na ją ła­two po­więk­szać, do­sta­wia­jąc ko­lej­ne seg­men­ty do ze­wnętrz­nych bo­ków bu­dow­li? Naj­prost­sza od­po­wiedź pro­wa­dzi znów do spraw prak­tycz­nych, do ra­chun­ku efek­tyw­no­ści, a tak­że do świa­ta przy­ro­dy, do pta­sich gniazd, li­sich nor i bo­bro­wych że­re­mi. Tam­to bu­dow­nic­two nie zna kan­tów, na­roż­ni­ków i ką­tów pro­stych. Po­dob­nie jak nie zna­ją ostrych kra­wę­dzi i ką­tów na­tu­ral­ne for­my przy­ro­dy, pnie drzew, zwie­rzę­ce tu­sze i ludz­kie cia­ła. Wszyst­kie są obłe, zło­żo­ne z ła­god­nych krzy­wizn i za­okrą­gleń. Rów­nież ota­cza­ją­cy nas świat zbu­do­wa­ny jest z okrę­gów ta­kich jak choć­by wid­no­krąg czy ko­pu­ła nie­bo­skło­nu, ta­kim go wi­dzi­my i do­świad­cza­my. Przy­jąć więc moż­na, że tak jak w przy­pad­ku gniaz­da czy nory, rów­nież naj­daw­niej­szy dom był ni­czym wię­cej jak swo­istym po­krow­cem na ludz­kie cia­ło, do­dat­ko­wą skó­rą i pan­ce­rzem, któ­rych po­ską­pi­ła na­tu­ra, on rów­nież mu­siał od­wzo­ro­wy­wać owe krzy­wi­zny i nie­rów­no­ści. Przy­pusz­cze­nie to, bez wąt­pie­nia słusz­ne, nie tłu­ma­czy jed­nak fe­no­me­nu dłu­gie­go trwa­nia for­my owal­nej w ar­chi­tek­tu­rze wie­lu kul­tur i lu­dów pier­wot­nych. Ta upo­rczy­wość to coś wię­cej niż kur­czo­we trzy­ma­nie się prak­tycz­no­ści i zwie­rzę­ce­go dzie­dzic­twa, to ra­czej świa­dec­two jego głę­bo­kie­go prze­two­rze­nia, prze­ku­cia na je­den z waż­nych fun­da­men­tów czło­wie­czeń­stwa. Prze­two­rze­nie to na­stą­pi­ło na kil­ku po­zio­mach: prak­tycz­nym, sym­bo­licz­nym, psy­chicz­nym, a w koń­cu przy­bra­ło po­stać ar­che­ty­pu ukry­te­go w ludz­kiej nie­świa­do­mo­ści i stam­tąd ste­ru­ją­ce­go po­stę­po­wa­niem czło­wie­ka. Okrąg, na trwa­le wpi­sa­ny w struk­tu­rę na­sze­go umy­słu, stał się jed­ną z naj­waż­niej­szych ka­te­go­rii or­ga­ni­zu­ją­cych po­strze­ga­nie świa­ta. Nasz naj­daw­niej­szy dom stoi więc na po­gra­ni­czu zwie­rzę­co­ści i czło­wie­czeń­stwa, taka jest jego ge­ne­za i prze­zna­cze­nie. Jest gniaz­dem pta­ka i norą lisa, uzu­peł­nia brak tego, cze­go nie dała nam na­tu­ra, za­pew­nia schro­nie­nie, cie­pło, bez­pie­czeń­stwo ro­dzin­ne­go ży­cia i wy­cho­wa­nia po­tom­stwa. Ludz­ki dom nie jest jed­nak tyl­ko kon­struk­cją, na któ­rą stać za­po­bie­gli­we zwie­rzę­ta. Jest czymś wię­cej - bu­dow­lą wznie­sio­ną przez czło­wie­ka, a to ozna­cza, że od naj­daw­niej­szych cza­sów wpi­sa­na zo­sta­ła weń cała moc ludz­kiej m