Ebook Koleżeńskie doradztwo, czyli o kulturze uczenia się od siebie nawzajem mobi,epub

sjonalny. Różne drogi są dobre dla różnych ludzi. Koleżeńskie doradztwo jest tylko jedną z wielu takich dróg. Mam nadzieję, że jej poznanie zwiększy możliwości wyboru polskich pedagogów i nauczycieli w zakresie sposobów i form wspomagania rozwoju własnych kompetencji profesjonalnych. 1 R. Kwaśnica, Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu [w:] Z. Kwieciński, B. Sliwerski (red.), Pedagogika 2. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa 2003, s. 291. 2 L. Witkowski, Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice, IBE, Warszawa 2007, s. 20. 3 Autorką metafory trafnie oddającej sytuację społeczną i zawodową nauczycieli jest M. Czerepaniak-Walczak. Zob. M. Czerepaniak-Walczak, Teacher in reformed school or teacher in reforming school? [w:] E. Putkiewicz, A. Wiłkomirska (red.), Problems of teacher education in rolling changes of educational system all over the world, Wyd. Nauk. UW, Warszawa 2003; M. Czerepaniak-Walczak, Nikt nie rodzi się nauczycielem,maszynopis referatu wygłoszonego na konferencji w Międzywydziałowym Studium Kształcenia Pedagogicznego w Szczecinie, wrzesień 2002 r. 4 W rozdziale 3 załączyłam dwie fotografie pochodzące z dziennika badań terenowych, który prowadziłam na wszystkich etapach badań. Obie fotografie zostały wykonane podczas kolejnej dorocznej konferencji ortopedagogicznej, której oryginalny temat brzmiał: Den Wandeln gestalten - Heilpädagogik in Aktion(Berlin r.). Podczas tej konferencji prezentowałam plakat dotyczący koleżeńskiego doradztwa, którego celem było zachęcenie ortopedagogów do wymiany doświadczeń na temat interesującej mnie metody pracy grupy. 5 Chodzi tu między innymi o zrozumienie takich zagadnień, jak protestancki kult pracy (manifestujący się w popularnej sentencji: Jutro będziesz tak żył, jak dzisiaj pracujesz), ubożenie niemieckiego społeczeństwa (o zjawisku tym świadczy między innymi ogromne zainteresowanie książką A. von Schönburga pod tytułem Die Kunst des stilvollen Verarmens, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy: Sztuka ubożenia z klasą. Książka stała się bestsellerem w Niemczech) czy problemy codziennego życia wielokulturowej i wielonarodowościowej społeczności. 6 J. Rutkowiak (red.), Uczenie się od outsidera. Perspektywa europejskiej współpracy edukacyjnej, Impuls, Kraków 1997, s. 128. Nauczyciel jako osoba w drodze Celem pierwszego rozdziału jest próba udzielenia odpowiedzi na następujące pytania: Na czym polega fenomen bycia/stawania się nauczycielem? Jakie trudności wiążą się z wykonywaniem tej profesji? W jaki sposób można wspomagać pedagogów i nauczycieli w rozwoju profesjonalnym? We wstępie wspomniałam, że zagadnienie bycia/stawania się nauczycielem jest opisywane za pomocą różnych kategorii pojęciowych. Można więc mówić (między innymi) o roli zawodowej nauczyciela, o funkcjach zawodowych nauczyciela, o tożsamości zawodowej nauczycieli, o modelach nauczycielskiego profesjonalizmu, czy też o nauczycielstwie jako zawodzie zaufania publicznego. Na pierwszy rzut oka wymienione kategorie mogą się wydawać ze sobą sprzeczne (stoją za nimi różne teoretyczne perspektywy), ich przywołanie jednak w tym rozdziale jest celowe i ma służyć zasygnalizowaniu, w jak różny sposób można myśleć i mówić o zawodzie nauczyciela czy pedagoga. Specyfika zawodu nauczyciela Próba opisu specyfiki zawodu nauczyciela czy pedagoga nie jest zadaniem łatwym. Dzieje się tak dlatego, że - po pierwsze - w rolę nauczyciela jest wpisana wielość oczekiwań, wyrażanych przez różne podmioty edukacyjne. Oczekiwania te, często niespójne i sprzeczne ze sobą, stawiają nauczyciela w sytuacji wyboru lub swoistej podwójności. Trudno bowiem sprostać wszystkim wymaganiom oraz oczekiwaniom i jednocześnie ,,mówić własnym głosem", realizować własne pomysły i autorskie programy. Po drugie, złożoność roli nauczyciela wiąże się z jej psychologiczną trudnością. Swoistą cechą pracy nauczyciela jest to, że zawsze przebiega ona w nieprzewidywalnych, niepowtarzalnych warunkach. Ową niepowtarzalność konstytuują zarówno szerokie konteksty zmieniającego się świata, w których przebiegają sytuacje edukacyjne (wpływają one między innymi na poszerzanie się pól aktywności zawodowej nauczyciela), jak i sami uczestnicy owych sytuacji, czyli nauczyciel i uczniowie. Każdy nauczyciel i każdy uczeń jako osoba jest inny (ma inne predyspozycje i doświadczenia osobowe). Co więcej, ludzie zmieniają się z dnia na dzień. Trudno więc zaplanować i przewidzieć rezultat nauczycielskiego działania. Z powyższych względów nie sposób myśleć o pracy nauczyciela w kategoriach racjonalności technicznej, opartej na logice celu i środka1. Obok niepowtarzalności sytuacji edukacyjnych przemawia za tym komunikacyjny charakter pracy nauczyciela, odwołujący się do etyki i logiki dialogu. W perspektywie racjonalności k