Ebook Imperium Osmańskie 1300-1650 mobi,epub

olitycznej. Jednocześnie islam władców, wyrażający się w przyjęciu muzułmańskiego prawa oraz wprowadzeniu oficjalnego islamskiego rytuału, był coraz bardziej ortodoksyjny. Niemniej wykorzystanie tureckiego jako oficjalnego języka władzy oraz turecki składnik w strukturze ludnościowej - oba te czynniki były odzwierciedleniem rodowodu imperium - nadawały państwu turecki charakter. Emirat Osmański: od triumfu do katastrofy, 1300-1402 Osmańska tradycja nazywa Osmana, syna Ertogrula, założycielem6 Imperium Osmańskiego i podaje, jak ogłosił się on niezależnym władcą Karadżahisaru - miejsca przypuszczalnie odpowiadającego bizantyjskiej Malaginie7, w dolnej części doliny rzeki Sakarya. Znaczna część tej tradycji okazuje się zgodna z prawdą historyczną. Jak Osman i jego ludzie osiedlili się w tej okolicy - pozostaje kwestią domysłów, ponieważ późniejsze osmańskie relacje są niemal na pewno wyłącznie mitami. Niewykluczone, że wędrówkę wywołała katastrofa naturalna. Dolina Sakaryi była strategicznie ważnym obszarem, ponieważ broniła dostępu do Konstantynopola od wschodu. Bizantyjski cesarz Michał VIII, choć zajęty sprawami na zachodzie, zadbał o wschodnie pogranicze i do 1280 roku ukończył budowę szeregu nowych umocnień wzdłuż brzegu rzeki. Jednakże wiosną 1302 roku Sakarya wylała i zmieniła bieg, w wyniku czego nowe budowle obronne stały się bezużyteczne. Możliwe, że właśnie to wydarzenie pozwoliło ludziom Osmana przeprawić się przez rzekę i osiąść w bizantyjskiej prowincji Bitynia8. W bardzo krótkim czasie tureccy najeźdźcy dotarli do morza Marmara. Ówczesny bizantyjski kronikarz Pachymeres opisywał, jak wieści o zwycięstwach Osmana rozprzestrzeniały się i przyciągały Turków z innych obszarów zachodniej Anatolii, jak dołączali do niego, a jego wojsko urosło w siłę na tyle, żeby pokonać bizantyjską armię koło Nikomedii (dziś Izmit), otwierając całą Bitynię na najazdy. Z bazy w dolinie rzeki Sakarya, gdzie Osman zajął stare bizantyjskie umocnienia, jego ludzie wypuszczali się na łupieżcze wyprawy na zachód, zmuszając mieszkańców do chronienia się w otoczonych murami miastach. Tam miejscowa ludność była bezpieczna, ponieważ Osmanowi najwyraźniej brakowało militarnych zdolności do tego, by zorganizować oblężenie: jego atak na Niceę nie powiódł się. W chwili jego śmierci, w połowie lat 20. XIV wieku, Nicea, Bursa (Prousas), Nikomedia i Pegai pozostawały niezdobyte. To Osman założył Imperium Osmańskie (nazywane też Ottomańskim) i od niego wywodzi się nazwa dynastii Osmanów (tur. Osmanl?), ale dopiero pod rządami jego syna Orchana (1324?-1362) państewko zaczęło przybierać bardziej stabilną formę. Na terytorium Osmana nie było dużych miast. Jednak w 1326 roku wzięto głodem Bursę i od tego czasu była ona stolicą Osmanów. W następnym roku ludzie Orchana zajęli położone bliżej Dardaneli bizantyjskie miasto Lopadion (Ulubat), ponieważ trzęsienie ziemi uszkodziło jego fortyfikacje. Te katastrofy skłoniły cesarza Andronika III do poprowadzenia armii do Bitynii, ale zawrócił, gdy Orchan zatrzymał jego pochód pod Pelekanon, w odległości dwóch dni marszu od Konstantynopola. Droga lądowa łącząca miasto z Bitynią była teraz nie do przebycia, dlatego upadek pozostałych bizantyjskich miast stał się nieuchronny. Pierwsza poddała się Nicea w 1331 roku. W jej ślady w 1337 roku poszła Nikomedia, przez co bizantyjskie tereny w Azji skurczyły się do około dziesięciu kilometrów na wschód od Konstantynopola. Osmańska ekspansja nie odbywała się jednak wyłącznie kosztem Bizancjum. W latach 1345-1346 Orchan przyłączył emirat Karesi, którego ziemie nad Dardanelami umożliwiały dostęp do morskiej przeprawy z Azji do Europy. Niespełna dziesięć lat później, w 1354 roku, syn Orchana Sulejman Pasza zajął Ankarę, położoną na wschód od terytorium ojca, ale historia tego okresu tonie w mrokach, i pozostaje niejasne, komu odebrał to miasto9. To również Orchan zdobył pierwszy osmański przyczółek w Europie. Osiągnął to, wykorzystując wojnę domową w Bizancjum między rywalizującymi cesarzami Janem VI Kantakuzenem i Janem V Paleologiem. Kantakuzen szukał sprzymierzeńców wśród tureckich władców zachodniej Anatolii i w 1346 roku zawarł układ z Orchanem, dając mu zarazem za żonę swoją córkę Teodorę. Strategia okazała się skuteczna - w 1347 roku Kantakuzen wkroczył do Konstantynopola i ogłosił się cesarzem, z Janem V jako współrządzącym. Z tego układu najwięcej korzyści wyniósł jednak Orchan. W 1352 roku, w czasie wojny Jana V z synem Kantakuzena Mateuszem, ojciec wezwał na pomoc Orchana i przekazał jego wojskom pod wodzą Sulejmana Paszy twierdzę na Półwyspie Gallipoli. Było to pierwsze terytorium, jakie Osmanowie zajęli w Europie. Późniejszy podbój nastąpił po katastrofie naturaln