Epizody z dziejów XIX i XX wieku

1800 roku pod Marengo oraz zwycięska bitwa gen. A. Masseny z armią rosyjsko-austriacką dowodzoną przez Mikołaja Rimskiego-Korsakowa pod Zurychem (26-27 września) zmusiły Anglię i Austrię do podpisania pokoju. Austria uczyniła to 9 lutego 1801 roku w Luneville a Anglia 25 marca w Amiens. II koalicja antyfrancuska przestała istnieć. * Kiedy Robert Fulton, twórca statków parowych, rozmawiał o swym odkryciu z Napoleonem i zaproponował mu budowę parostatków dla marynarki francuskiej, Napoleon zdecydowanie odrzucił tę propozycję. - Ten człowiek mi zaproponował - rzekł Napoleon - abym z takimi rozpalonymi garnkami jechał na Anglię. (Fulton w 1807 roku skonstruował parowiec, który pływał po rzece Hudson). Rząd amerykański, do którego później zwrócił się Fulton, okazał się bardziej przewidujący i przystąpił w marcu 1814 roku do budowy pierwszego statku o napędzie parowym. * 14 października 1806 roku praktycznie przestało istnieć państwo pruskie. Tego dnia wojska Napoleona Bonaparte w równocześnie stoczonych bitwach pod Jeną i Auerstadt pokonały armię pruską wspieraną przez oddziały saskie. Zwycięskie oddziały Cesarza Francuzów w pogoni za resztkami wojsk pruskich wkroczyły na ziemie dawnej Rzeczypospolitej. 27 listopada 1806 roku do Warszawy wkroczył na czele 2 tysięcy kawalerii marszałek Joachim Murat, witany przez księcia Józefa Poniatowskiego. ,,Joachim z Bożej łaski lejtnant cesarza, wielki książe Bergu i Cliwii, książę i wielki admirał Francji" był mężem siostry Napoleona - Karoliny, odpowiadał za organizację administracji na wyzwalanych ziemiach polskich. Poniatowski bardzo szybko zyskał przychylność księcia Bergu, który nawet zamieszkał w Pałacu pod Blachą. Murat bardzo dobrze czuł się w Warszawie, tym bardziej, że Poniatowski jasno sugerował, że francuski gość byłby świetnym kandydatem do tronu polskiego. Wizja otrzymania królestwa nad Wisłą początkowo bardzo spodobała się Muratowi. Sytuacja zmieniła się w trakcie kampanii przeciwko Rosjanom. Wszechobecne błoto i brak pożywienia dawały się odczuć na każdym kroku. ,,Pożywieniem żołnierzy były przeważnie tylko woda i ziemniaki, a i tego brakło, bo lekka kawaleria idąca przodem zjadała wszystko, co było do zjedzenia. Piechota przywiązywała sznurkami do nóg buty, aby nie pogubić ich w błocie, karabiny zaś miała na plecach, by obie ręce były wolne do wyciągania kolejno każdej nogi z lepkiej błotnistej mazi". Wszyscy marszałkowie Napoleona, którzy brali udział w ,,pierwszej wojnie polskiej" narzekali na warunki w jakich przyszło im działać. Tylko Murat zachowywał dobry nastrój, który z czasem jednak zaczął się zmieniać. W pewnym momencie tragiczne warunki panujące na ziemiach polskich złamały także niedoszłego pretendenta do korony polskiej. W rozmowie z marszałkiem Soultem miał powiedzieć: ,,Co za klimat i co za okropny kraj! Czy te osły w Warszawie naprawdę wyobrażają sobie, że cesarz da mi ich królestwo? A to byłby ładny prezent. Nie dotknąłbym go za żadną cenę". Ostatecznie ambicja Murata została zaspokojona, gdy otrzymał od Napoleona Królestwo Neapolu. * W rządzie Księstwa Warszawskiego, teka ministra policji spoczywała w rękach najmniej kompetentnego z członków Rady Stanu - Aleksandra Potockiego. Kajetan Koźmian tak o nim pisał: ,,Minister mało o czym wiedział, przecież był to człowiek prawy, nie bez oświecenia. Na Rady Stanu posiedzeniach najczęściej, jak to już powiedziałem, drzymał [...] raz tak zasnął, że chrapać zaczął. Książę Józef budząc go z uśmiechem rzekł do niego: ,,Ministrze, spać można, ale chrapać się nie godzi". * PROKLAMACYA Fryderyk August, z Bożej Łaski Król Saski, Xiąże Warszawski etc, etc. Austria wypowiedziała wojnę Najjaśniejszemu Cesarzowi Francuzów, Królowi Włoskiemu, pod czczym pozorem zasłonienia się od najazdu. Wojsko jej wkroczyło w Xięstwo Warszawskie. Dowódca jego rozrzucił ogłoszenie obraźliwe dla Naszego Wielkiego Sprzymierzeńca, Waszego Wskrzesiciela, dążące nadwątlić waszą wierność, i zagrażające wam nowym jarzmem. Lecz próżnym będzie ten odrażający zamiar. Polacy! Wielki NAPOLEON zwrócił Nas do praw słusznie nabytych przez powszechne Narodu życzenia. Od niego powzięliście wszystko: wasze jestestwo, Konstytucję i prawa. Nigdy ten potężny Monarcha dzieła swego nie odstąpi, które z upodobaniem ukształciwszy, zawarował je z potężnym Swoim Sprzymierzeńcem. Bierzcie się tedy do broni zemścić się napaści Waszego Wskrzesiciela, Króla was kochającego i waszych swobód. Pośpieszajcie na obronę waszych siedlisk. Stawa wam na czele i na przykład waleczne wojsko Rodaków. Cierpienie wasze będzie przemijające. Już Bohater niezwyciężony na czele wojsk swoich nowe im gotuje tryumfy, a waszego najazdu pomstę. Wkrótce najezdne wojska pierzchające ujrzycie. Sk