Ebook Dzieje głupoty w Polsce mobi,epub,pdf

ci rozbiór i naród polski utracił własną państwowość. Epizod rozbiorów zajął nieproporcjonalnie dużo miejsca w tym, co miało być skrótem cyklów koniunktur międzynarodowych, w jakich żył naród polski. W tym jednym krótkim okresie historycy nasi zdołali nazbierać taką masę frazesów, mistyfikacji i fałszów, że nie tylko obraz prawdziwych przyczyn i skutków został bez reszty zatarty, ale nawet wymalowany został ku ogłupieniu narodu obraz przyczyn i skutków wprost odwrotny. Przeciętny Polak przez sto pięćdziesiąt lat dałby się zabić za to, że to konfederacja barska, Sejm Czteroletni i Kościuszko ratowali, a Stanisław August i późniejsi ugodowcy ją zgubili, ergo, że naśladując tych ,,patriotów" barskich, działało się na korzyść Polski, a naśladując mądrego króla - na jej szkodę. Tak to u nas historia była vitae magistra. Okres Polski mocarstwowej w XVI i XVII wieku stawiał przed polityką polską zadanie ubezpieczenia swojej siły przez niedopuszczenie do rozwoju zbyt silnych sąsiadów. Okres upadku wewnętrznego, przy dość pomyślnej jeszcze koniunkturze zagranicznej, od Sobieskiego do 1759 roku, wymagał usilnej poprawy wewnętrznej. Okres rozbiorczy 1759-1794 winien był się charakteryzować ochroną postępującej wreszcie naprawy drogą najbardziej ostrożnej i unikającej zawikłań polityki. Wszystkie te okresy miały jeden cel wspólny: utrzymanie i wzmocnienie naszej więzi państwowej. Wchodzimy w okres porozbiorowy od 1794 do 1914 roku. Celem polityki polskiej w tym okresie miało być odzyskanie własnej państwowości. Cel ten nie mógł być osiągnięty - ze względu na stosunek sił naszych do sił trzech rozbiorców - inaczej, jak tylko w następstwie głębokiej, od nas niezależnej zmiany geopolitycznej w środkowej i wschodniej Europie. Zmiana taka mogła najłatwiej powstać przez konflikt między zaborcami i wzajemne ich osłabienie. Wszystko, co konflikt ten przyspieszało, leżało w interesie polskiej racji stanu. Wszystko, co konflikt odwlekało, co przyjaźń prusko-moskiewską kleiło, oddalało nasze odrodzenie. Nie czyniąc więc nic dla zbliżenia tych elementów, a wszystko dla ich poróżnienia, należało doprowadzić do chwili lepszej koniunktury geopolitycznej nasze siły narodowe możliwie najmniej uszczuplone, możliwie najbardziej wzmocnione. VII. W traktacie, który ostatecznie przypieczętował rozbiory, była rzucona (forsowana przez Prusy, które użyły znów straszaka Dąbrowskiego4) myśl stałego, w zasięgu prawdopodobieństwa, sojuszu rozbiorców dla tłumienia polskich ruchów wolnościowych. W tej koniunkturze zaprawdę politycy polscy nie mogli widzieć żadnych dróg już nie odbudowy, ale nawet poprawy położenia - wówczas rozpoczęła się rzecz najdziwniejsza w świecie, która miała duże konsekwencje zarówno bezpośrednio w życiu, jak i za pośrednictwem wpływu, jaki wywarła na polską psychologię. Pewna liczba rozbitków z armii kościuszkowskiej, zaciągnąwszy się ochotniczo do wojsk Napoleona, tak silnie odznaczyła się w różnych bojach odwagą, że Napoleon po pogromie Prus 1805 roku utworzył pod własnym protektoratem Księstwo Warszawskie5, niejako ośrodek podzielonej Polski. Ten zdumiewający fakt odzyskania kawałka wolnej ziemi pod słońcem, nie tylko bez pomocy żadnego z trzech rozbiorców, ale wbrew wszystkim trzem, utwierdził nieszczęsne mniemanie manifestu kościuszkowskiego z roku 1800, że Polska może powstać tylko przez walkę ludu z trzema zaborcami, a zginąć tylko politykę i dyplomację. To przeklęte psychologiczne dziedzictwo epoki Legionów istniało przez sto lat, a tliło się jeszcze w dwudziestoleciu Polski odrodzonej. Znaczenie pozytywne Legionów polegało nie tylko na odrodzeniu narodowym ani, jak się często sugeruje, na obudzeniu ducha nacjonalistycznego, ale na wprowadzeniu do polityki czynnika polskiego jako elementu, który może się okazać dla ewentualnych sprzymierzeńców pożytecznym. Polacy wykazali, że umieją i chcą się bić, a więc egzystują, tak jak w XVIII wieku wykazali, że nie chcą i nie umieją się bić, a więc nie są pełnowartościowym partnerem6. W dziedzinie naszej psychologii narodowej, przede wszystkim samopoczucia narodowego, odegrała epopeja napoleońska bardzo dużą rolę. Nie mniej silnie zaważyła na następnym półwieku naszej polityki zagranicznej. Tyle bowiem lat, do samego 1870 roku, ogromna większość społeczeństwa polskiego wierzyła głęboko, że odbudowanie Polski kosztem trzech rozbiorców leży w interesie i w możliwościach Francji. A przecież walki napoleońskie były tylko epizodycznym wybuchem sił prowadzonych przez genialnego człowieka, ale sił ani liczebnością, ani jakością niewystarczających do hegemonii nad całą Europą. Wybuch ten stał się możliwy dzięki długowiecznej słabości narodu niemieckiego, który od wojny trzydziesto­l