Ebook Dogmat Łaski mobi,epub

s jeszcze tajemnicą przed ludźmi zakrytą i dopiero w Nowym Zakonie zostało objawione. Chcąc w kilku słowach ugrupować, do pewnych klas sprowadzić błędne zdania o porządku nadprzyrodzonym, zaznaczę, że cała ta kwestia toczy się około trzech punktów zasadniczych. Nadnaturalny świat, jak sama nazwa powiada, włączać będzie jakiś szczególny stosunek człowieka do Boga, natury do absolutu, stosunek, który nie wynika z samego faktu stworzenia, na tym bowiem fakcie opiera się porządek czysto naturalny; otóż można mylnie pojmować Boga, można źle rozumieć naturę i błędnie sądzić o stosunku między jednym a drugim. Pomijając materializm, który zupełnie nic o Bogu wiedzieć nie chce i dlatego tu z nim rozprawiać się nie będziemy, powiem naprzód, że panteizm błądzi w swoim pojęciu Boga-absolutu. Według panteistów ten Bóg nie może łączyć się z nami, nie może udzielać się stworzeniom swoim przez łaskę, bo panteiści nie uznają w ogóle żadnej istotnej różnicy między Bogiem a naturą. Według nich wszystko, co istnieje, jest naturalnym Bóstwa przejawem, które samo stopniowo rozwija się w naturze. Dlatego nie może być mowy o jakimś działaniu Boga nadprzyrodzonym, bo wszelki odstęp między naturą a Bogiem jest zniesiony. Odwrotnie błądzą Luteranie i wszystkie herezje spokrewnione z luteranizmem. Ci znów krzywdzą naturę ludzką, wpadając w pewien przesadny nadnaturalizm. Według doktryny Lutra, wszystkie dary, jakie otrzymał pierwszy człowiek w raju, a więc nieśmiertelność ciała, nieskazitelność i łaska, należały się naturze człowieka. Toteż człowiek po grzechu pierworodnym i utracie owych darów jest tak dalece upadłym i skrępowanym, że jego natura jest z korzeniem podciętą i zepsutą; wolna wola w sferze religijnej zupełnie istnieć przestała, a przeto cały ów pierwotny stosunek władz przyrodzonych do pierwiastka nadprzyrodzonego, polegający na dobrowolnym współdziałaniu z łaską i wewnętrznej przemianie człowieka, przepadł bezpowrotnie. Oczywiście takie pojmowanie nadprzyrodzoności jest właściwie jej zaprzeczeniem. Jeżeli bowiem łaska należy się naturze, a natura bez łaski jest niezupełną, owszem spaczoną, to łaska przestaje być darem nadprzyrodzonym i jest po prostu przymiotem natury. Nareszcie naturalizm neguje ów szczególny związek, zachodzący, według nauki Kościoła, między Bogiem jako twórcą porządku nadprzyrodzonego, a ludzką naturą. Ten naturalizm, który zainicjowali Pelagianie, odezwał się później u deistów XVIII wieku, i pokutuje jeszcze po dziś dzień w opinii wielu chrześcijan. Według tego poglądu człowiek sobie żyje swymi naturalnymi siłami i środkami, a Bóg sobie króluje na wysokim niebie. Cały stosunek człowieka do Boga, cała jego zasługa polega na tym, żeby dobrze swoich naturalnych sił użył. Otóż ten pogląd w niczym się nie różni od herezji Pelagiusza, od tego, co cały wiek V, ze św. Augustynem na czele, odrzucił, co Kościół na tylu soborach, aż do Watykańskiego włącznie, potępił. Abyśmy sobie przeto zdali sprawę czym jest porządek nadprzyrodzony, wypada nam wniknąć najprzód w samo pojęcie nadnaturalności; później zobaczymy, jak pierwiastek nadprzyrodzony z Boga spływa na rodzaj ludzki, a to w formie łaski uczynkowej; jak dalej ta łaska trafia do wszystkich ludzi, nawet do pogan najmniej oświeconych, jak później to niby nasienie Boże w duszach ludzkich posiane, kiełkuje aż do rozkwitu łaski poświęcającej, która już jest prawdziwym wdaniem się, czyli udzieleniem się Boga nadprzyrodzonym sposobem; jak następnie ta łaska poświęcająca opanowuje całą naturę ludzką, przydając do sił naturalnych wlane cnoty nadprzyrodzone, które uświęcą władze duchowe człowieka, oświecą rozum przez wiarę i udoskonalą wolę przez miłość. Zobaczymy w końcu, jak w tym stanie nadprzyrodzonym człowiek zdolny jest do czynów bożowładnych, prawdziwie zasługujących przed Bogiem, powodujących wzrost łaski, godnych nieba, przysposabiających do widzenia Boga twarzą w twarz. Zaczniemy tedy od samego pojęcia nadnaturalności, od pytania co to jest nadnaturalizm? Wykład drugi. Rzeczywistość istnienia nadprzyrodzoności Wynikiem poprzedniej prelekcji jest po prostu definicja daru nadprzyrodzonego; według dowodów tamże danych, nadprzyrodzonym jest dar przewyższający wszelką natury stworzonej możność, zasługę i aspirację. Pierwowzorem takich darów jest, jak widzieliśmy, samo widzenie Boga twarzą w twarz; przewyższa ono najoczywiściej wszelką natury możność i aspirację, a na wzór tego daru i jako środki do jego dopięcia, są rozmaite inne dary nadprzyrodzone, których Bóg użycza w tym życiu, objęte pod ogólną nazwą łaski. Wszystkie zaś dary tego i przyszłego życia razem, stanowią jednolitą, jednogatunkową, organiczną całość. Definicją tych darów nad