Ebook Cięcia. Mówiona historia transformacji mobi,epub

ać na rynku jako filiom globalnych korporacji, przeszły poważne zmiany dostosowujące je do funkcjonowania w nowych warunkach światowego kapitalizmu. Redukcja załogi, zamykanie całych działów, likwidowanie mniej efektywnej produkcji były najbardziej bolesnymi i konfliktogennymi elementami tego procesu. Kolejne zmiany oznaczały fundamentalną rewolucję w strukturze i kulturze organizacyjnej fabryk, a także w ich znaczeniu jako miejsca pracy dla pozostawionych pracowników. Sprzedaż stała się ważniejsza niż produkcja. Inwestycje w produkcję obejmowały głównie automatyzację i zmniejszenie zapotrzebowania na pracę, podczas gdy inwestycje w sprzedaż - tworzenie nowych, atrakcyjnych stanowisk. Nieformalne sieci rodzinne i znajomości zastąpiła rekrutacja na podstawie przesyłanych CV, w których liczyły się znajomość języków, komputera i często po prostu rok urodzenia - młodsi pracownicy byli zatrudniani chętniej, jako nieobciążeni starymi nawykami i łatwiejsi do wdrożenia w nowe systemy zarządzania oraz kulturę pracy. Socjalistycznych kierowników zaczynali wypierać nowi menedżerowie, często ekspaci, którzy krążąc od filii do filii międzynarodowych korporacji (i pomiędzy różnymi korporacjami), nie byli emocjonalnie związani z polskim przedsiębiorstwem, jego historią, tradycjami i załogą. Działy kadr, przekształcane w działy zarządzania zasobami ludzkimi, kreowały nowe cele i kryteria oceny, nie zawsze zrozumiałe dla starszych pracowników i nie zawsze przez nich akceptowane. W języku pojawiała się niejasna, zanglicyzowana terminologia. Wraz z upływem czasu doświadczenie reform lat 90. i wprowadzenie korporacyjnej kultury pracy do fabryk stało się filtrem, przez który pamiętano socjalizm, i perspektywą, z jakiej oceniano transformację. Pęknięta pamięć o transformacji: Kapitalistyczna modernizacja i rozpad więzi społecznych Wywiady z pracownikami przemysłu zespół projektu Od socjalistycznej fabryki do międzynarodowej korporacji prowadził kilkanaście lat po zakończeniu największych prywatyzacji w przemyśle. Rozmówcy mieli dużo czasu, by zmierzyć się z ich konsekwencjami, co nie znaczy, że się z nimi uporali. Wysłuchane przez nas opowieści o transformacji odsłaniają dwie równoległe narracje: modernizacyjną, nacechowaną językiem ekonomii neoliberalnej i wyrażającą bezalternatywność kapitalistycznej ścieżki rozwoju, oraz narrację ekonomii moralnej, będącą opowieścią o rozpadzie więzi i wspólnoty, która sięga nostalgicznie do doświadczeń z czasów socjalistycznych. Narracje te obecne są w wywiadach w nieoczywisty sposób - wspomnienia poszczególnych osób nie dają się w całości przydzielić do żadnej z nich. Rozdźwięk pomiędzy wartościami neoliberalnej racjonalności a pożądanymi normami wspólnotowymi to zasadnicza cecha potocznej pamięci o transformacji. Narracja modernizacyjna wyraża się w przekonaniu o konieczności dokonania skoku w nowoczesność. Mówi o nieuchronności radykalnych restrukturyzacji, bez których niemożliwe byłoby przetrwanie na szybko otwierającym się rynku włączonym w globalny kapitalistyczny obieg, a także o potrzebie wyboru zagranicznego inwestora strategicznego, najlepiej korporacji ze światowej czołówki w branży, jako najlepszej recepcie na sukces. Jest to narracja podkreślająca brak alternatywy, dająca się wyrazić powtarzanymi przez wielu rozmówców słowami: ,,nie było innego wyjścia". W tej narracji na pierwszy plan pozytywów prywatyzacji wysuwają się ogromne nakłady na inwestycje, uzyskanie dostępu do najnowocześniejszych technologii produkcji oraz wiedzy z zakresu zarządzania, know-how w dziedzinie marketingu i sprzedaży, a także pozyskanie nowych rynków zbytu. Są to niezaprzeczalnie zdobycze badanych przez nas przedsiębiorstw, niemniej w wysłuchanych przez nas opowieściach występują one nie tylko jako zaistniałe fakty, ale także argumenty za zasadnością obranej ścieżki prywatyzacji i jej bezalternatywnością. W płaszczyźnie osobistej pojawia się możliwość zdobycia nowych umiejętności i podnoszenia swoich kwalifikacji - dzięki dostępowi do nowych technologii, zagranicznych fachowców i know-how firm matek, specjalistycznym szkoleniom czy kursom językowym. To także historie awansów oraz poczucie docenienia etosu pracy opartego na indywidualizmie, pracowitości i zaangażowaniu w procesy restrukturyzacyjne. Częścią tej narracji jest również zwracanie uwagi na podwyżki płac, w tym w niżej cenionych w czasach socjalistycznych przemysłach lekkich, a także poprawę standardów bezpieczeństwa i higieny pracy: zdecydowane ograniczanie szkodliwych warunków w postaci hałasu, brudu, kontaktu z groźnymi dla zdrowia substancjami oraz fizycznego ciężaru pracy i wypadkowości. Obecny w tej narracji pozytywny obraz zmian zaczyna się jednak komplikować w momencie, gdy rozmówcy opowiadają o