Ebook Antyczne formacje wojskowe mobi,epub

związku z tym dysponujemy dużą ilością źródeł pisanych, które stanowią bardzo istotny materiał porównawczy. Główne źródła wykorzystane w niniejszej pracy, w celu jasnej ich prezentacji sklasyfikowano w trzy główne grupy. Są to antyczne podręczniki poruszające zagadnienia sztuki wojennej, dzieła omawiające wydarzenia historyczne oraz starożytne prace mówiące o środowisku naturalnym. Pierwsza z wymienionych grup obejmuje materię najistotniejszą. Prace wchodzące w jej skład omawiają bowiem sposoby szkolenia i walki żołnierzy różnych formacji wojskowych oraz ukazują najważniejsze manewry taktyczne i podstępy wojenne. Zaliczamy do niej Zarys wojskowości autorstwa Flawiusza Wegecjusza Renatusa. Autor ten żył i tworzył w wieku IV a więc w okresie wykraczającym poza interesujące nas ramy czasowe. Opisywał jednak armię rzymską z okresu republiki i wczesnego cesarstwa, którą uznał za twór lepszy od wojsk stosowanych w czasach jemu współczesnych. Dziełem poświęconym szkoleniu armii opartej na wzorach hellenistycznych, które zostało użyte w niniejszej pracy, jest Taktyka autorstwa Eliana. Powstała ona w II w. , zaś autor dedykował ją cesarzowi Hadrianowi. Zdaniem Eliana królestwo Partów można było podbić, jedynie wystawiając armię podobną do tej, z którą Aleksander Wielki kilka wieków wcześniej poskromił króla królów Dariusza. Źródłem na którym opiera się rozdział II jest praca O dowódcy jazdy żyjącego w wiekach V/IV Ksenofonta. Autor będący nie tylko pisarzem, ale też żołnierzem podzielił się z czytelnikiem swym praktycznym doświadczeniem z zakresu szkolenia i dowodzenia konnicą. Z wieku IV pochodzi też praca Obrona oblężonego miasta autorstwa Eneasza Taktyka. Jest to jedyny z serii jego traktatów poświęconych wojskowości, który dotrwał do naszych czasów. Na temat najciekawszych manewrów taktycznych i podstępów wojennych pisali Frontyn (I-II w. ) i Poliajnos (II w. ). Są to prace dość podobne, zagadnienie opisane przez jednego z autorów bardzo często znaleźć możemy też u drugiego. Podstawowa różnica widoczna jest w kompozycji obu dzieł. Frontyn podstępy wojenne uszeregował według okoliczności, w jakich zostały wprowadzone w życie, Poliajnos według imion ich autorów3. ,,Częściowa znajomość historii na ogół mało przyczynia się do rzetelnego poznania całości dziejów. Oczywiście jedynie wzajemne zespolenie i zestawienie wszystkich części nadto ich podobieństw i różnic pozwala dojść do pełnego poznania i przez taką obserwację zaczerpnąć z historii zarówno pożytek jak i rozkosz"4. Są to słowa Polibiusza, który nie bez racji zauważa, iż pełen obraz historii można osiągnąć poprzez zestawienie ze sobą poszczególnych jej elementów. Aby więc uzyskać możliwie najpełniejszy obraz starożytnej taktyki, obok podręczników teorii wojskowości, w pracy wykorzystano również dzieła z zakresu historiografii antycznej. Z racji rozpiętości ram czasowych pracy, trudno byłoby uwzględnić wszystkie dzieła mówiące o interesującym nas okresie. Dlatego wykorzystano jedynie prace najważniejszych autorów, miejscami uzupełniając je mniej eksponowanymi źródłami. Niniejsza praca obejmuje ramy czasowe od ekspansji macedońskiej w drugiej połowie IV w. , aż po koniec panowania dynastii Flawiuszy w Rzymie u schyłku I w. Podstawowym źródłem opisującym podboje Aleksandra Wielkiego, jest Wyprawa Aleksandra Wielkiego napisana przez żyjącego na przełomie I i II Flawiusza Arriana. Czasy rywalizacji sukcesorów Aleksandra opisał w swej Bibliotece historycznej, będącej rodzajem historii powszechnej, żyjący w I w Diodor Sycylijski. Wykorzystanymi tu źródłami omawiającymi wydarzenia w zachodniej części Basenu Morza Śródziemnego w wiekach IV-II są Dzieje Polibiusza z Megalopolis (dla okresu III-II w ), a także Dzieje Rzymu od założenia Miasta pióra Tytusa Liwiusza. Polibiusz opisuje nie tylko historię rzymską, ale również wydarzenia rozgrywające się na obszarze zdominowanym przez kulturę hellenistyczną. Omawia przy tym najważniejsze konflikty, jakie miały miejsce zarówno w Grecji jak i Azji Mniejszej. Oba źródła dają nam też pewien pogląd na temat wojskowości punickiej doby konfliktów z Rzymem. Pracą omawiającą ekspansję rzymską na obszarze Półwyspu Iberyjskiego, Afryki i Azji, a także wojny domowe toczone w republice rzymskiej jest Historia rzymska żyjącego na przełomie I i II wieku Appiana z Aleksandrii. Podstawowym źródłem dla badań nad wojskowością I wieku są pamiętniki pozostawione przez Gajusza Juliusza Cezara i jego oficerów zgromadzone w zbiorze ,,Corpus Caesarianum". Opisują one podbój Galii oraz wojnę domową wewnątrz republiki. Cezarowi zawdzięczamy wiedzę nie tylko na temat wojskowości rzymskiej, ale także kilka istotnych informacji charakteryzujących sposoby walki Germanów